हिंदू कॅलेंडरमधील प्रत्येक चंद्र महिन्यात दोन चतुर्थी तिथी असतात. कृष्ण पक्षातील पौर्णिमा किंवा पौर्णिमा नंतरची संकष्टी चतुर्थी ( Sankashti Chaturthi ) आणि शुक्ल पक्षातील अमावस्या किंवा अमावस्या नंतरची एक विनायक चतुर्थी म्हणून ओळखली जाते.संकष्टी चतुर्थीचा उपवास दर महिन्याला केला जात असला तरी सर्वात महत्त्वाची संकष्टी चतुर्थी पौर्णिमंत शाळेनुसार माघ महिन्यात आणि अमावस्यंत शाळेनुसार पौष महिन्यात येते. जर संकष्टी चतुर्थी मंगळवारी आली तर तिला अंगारकी चतुर्थी ( Angaraki Chaturthi 2022 ) म्हणतात आणि ती अत्यंत शुभ मानली जाते. संकष्टी चतुर्थीचा उपवास पश्चिम आणि दक्षिण भारतात विशेषत महाराष्ट्र आणि तामिळनाडूमध्ये पाळला जातो.
संकष्टी चतुर्थी व्रत ( Sankashti Chaturthi fast ) संकष्टी चतुर्थीला गणेशाचे भक्त सूर्योदयापासून चंद्रोदयापर्यंत उपवास करतात. संकष्टी म्हणजे संकटकाळात सुटका. भगवान गणेश, बुद्धिमत्तेचा सर्वोच्च स्वामी, सर्व अडथळे दूर करणारे प्रतीक आहे. म्हणून असे मानले जाते की हे व्रत केल्याने सर्व बाधा दूर होतात. उपवास कठोर आणि फक्त फळे, मुळे आणि भाजीपाला उत्पादने खाणे आवश्यक आहे. संकष्टी चतुर्थीच्या मुख्य भारतीय आहारात साबुदाणा खिचडी, बटाटा आणि शेंगदाणे यांचा समावेश होतो. रात्री चंद्रदर्शन झाल्यानंतर भाविक उपवास सोडतात.
चतुर्थी तिथीची सुरुवात वेळ - 13 सप्टेंबर 2022 रोजी सकाळी 10:37
चतुर्थी तिथी संमाप्त वेळ - 14 सप्टेंबर 2022 रोजी सकाळी 10:25
हेही वाचा:September 2022 Festival : सप्टेंबर महिन्यातील सण, उत्सव आणि उपवास; वाचा संपूर्ण यादी