न्यूयॉर्क : बुकर पुरस्काराने सन्मानित भारतीय वंशाचे प्रसिद्ध लेखक सलमान रश्दी यांच्यावर शुक्रवारी चाकूने हल्ला करण्यात Attack on Salman Rushdie आला. रश्दी हे पश्चिम न्यूयॉर्कमधील चौटौका संस्थेत व्याख्यान देणार होते. ते व्याख्यान देण्यापूर्वीच एका व्यक्तीने स्टेजवर चढून लेखकावर हल्ला केला. 75 वर्षीय सलमान रश्दी यांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे. त्यांना सध्या व्हेंटीलेटरवर Salman Rushdie on ventilator ठेवण्यात आले आहे. त्यांचा एक डोळा जाण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
हल्लेखोराने त्यांच्यावर चाकूने 15 वार केल्याचे सांगितले जात आहे. हा हल्ला त्याच्या मानेवर करण्यात आला, त्याला धक्काबुक्कीही करण्यात आली. यामुळे ते स्टेजवरून खाली पडले आणि त्यांना तातडीने वाचवून रुग्णालयात नेण्यात आले. वार झाल्यानंतर तासाभराच्या शस्त्रक्रियेनंतर ते व्हेंटिलेटरवर आहेत. रॉयटर्सने त्याच्या बुक एजंटचा हवाला देत अहवालात म्हटले आहे की, त्याचा एक डोळा गेल्याची भीती आहे. सलमानशिवाय स्टेजवर मुलाखत घेणाऱ्या व्यक्तीवरही हल्लेखोराने जीवघेणा हल्ला केला होता. त्याच्यावर स्थानिक रुग्णालयातही उपचार सुरू आहेत. त्याच्यावर तातडीची शस्त्रक्रियाही झाली.
घटनेनंतर उपस्थित लोक स्टेजवर धावले घटनास्थळी प्रत्यक्षदर्शींनी दिलेल्या माहितीनुसार, रश्दी स्टेजवर पडले आणि त्यांच्या हाताला रक्त लागलेले दिसले. प्रेक्षकांनी हल्लेखोराचा सामना केला. हल्ल्यानंतर लगेचच पोलिसांनी आरोपी हल्लेखोराला घटनास्थळावरून अटक केली. सलमान रश्दी यांच्यावर हल्ला का झाला हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न सुरू असून त्याची चौकशी सुरू आहे. जुन्या वैमनस्यातून हा हल्ला करण्यात आला होता की अन्य कुठल्यातरी कटातून हा हल्ला करण्यात आला होता. एफबीआयसह पोलीस या हल्ल्यामागील हेतू समजून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
हेलिकॉप्टरने रुग्णालयात नेले न्यूयॉर्क पोलिसांनी ट्विट केले की 'रश्दीच्या मानेवर वार करण्यात आले होते, त्यांना हेलिकॉप्टरने रुग्णालयात नेण्यात आले'. राज्याच्या जवानाने संशयिताला तात्काळ ताब्यात घेतले. न्यूयॉर्कच्या गव्हर्नर कॅथी हॉचुल यांनी ट्विट केले की, सलमान रश्दी जिवंत आहे आणि त्यांना सुरक्षित ठिकाणी नेण्यात आले आहे. कार्यक्रमाच्या नियंत्रकावरही हल्ला करण्यात आला आहे. तिची स्थानिक रुग्णालयात आवश्यक ती काळजी घेतली जात आहे. बफेलोच्या नैऋत्येस सुमारे 55 मैलांवर न्यूयॉर्कच्या ग्रामीण कोपऱ्यात, चौटौका संस्था तिच्या उन्हाळी व्याख्यानमालेसाठी ओळखली जाते. रश्दी यांनी यापूर्वीही तेथे भाषण केले आहे.
सॅटनिक व्हर्सेस कादंबरीचा वाद रश्दी यांचा जन्म 19 जून 1947 रोजी मुंबईत झाला. 75 वर्षीय सलमान रश्दी यांनी आपल्या पुस्तकांनी छाप पाडली. मिडनाइट्स चिल्ड्रन या त्यांच्या दुसऱ्या कादंबरीसाठी त्यांना 1981 मध्ये बुकर प्राइज आणि 1983 मध्ये बेस्ट ऑफ द बुकर्स पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. रश्दी यांनी 1975 मध्ये ग्रिमस या त्यांच्या पहिल्या कादंबरीद्वारे लेखक म्हणून पदार्पण केले. मिडनाइट्स चिल्ड्रन या त्यांच्या दुसऱ्या कादंबरीतून रश्दींना ओळख मिळाली. त्यांनी अनेक पुस्तके लिहिली. यामध्ये द जग्वार स्माइल, द मूर्स लास्ट साई, द ग्राउंड बिनेथ हर फीट आणि शालिमार द क्लाउन यांचा समावेश आहे. प्रामुख्याने द सॅटॅनिक व्हर्सेस बद्दल चर्चा केली जाते.
द सॅटॅनिक व्हर्सेसवर भारतासह अनेक देशांमध्ये बंदी द सॅटॅनिक व्हर्सेस ही सलमान रश्दी यांची चौथी कादंबरी होती. या कादंबरीवर भारतासह जगातील अनेक देशांमध्ये बंदी आहे. ती 1988 मध्ये प्रकाशित झाली. रश्दी यांच्यावर प्रेषित मोहम्मद यांचा अपमान केल्याचा आरोप होता. रश्दींनी द सॅटॅनिक व्हर्सेस या कादंबरीत मुस्लिम परंपरेबद्दल लिहिले आहे. प्रेषित मुहम्मद यांचा अपमान केल्याचा आरोपही या कादंबरीत करण्यात आला आहे.का
कादंबरीमुळे खून आणि हल्ले द सॅटॅनिक व्हर्सेसचे जपानी अनुवादक हितोशी इगाराशी यांची हत्या करण्यात आली. इटालियन अनुवादक आणि नॉर्वेजियन प्रकाशकावरही हल्ला करण्यात आला. रश्दींचे कौतुक केल्यामुळे भारतीय वंशाच्या महिला लेखिका झैनब प्रियावरही दक्षिण आफ्रिकेत हल्ला झाला होता. हल्लेखोरांनी प्रियाच्या मानेवर चाकू ठेवला होता. गेल्यावर्षी एका मुलाखतीत जेव्हा रश्दींना विचारण्यात आले की त्यांचे आयुष्य आता कसे चालले आहे, तेव्हा ते म्हणाले की जाऊ द्या, मला माझे जीवन जगायचे आहे.
रश्दींच्या कार्यक्रमाला ४० हजार लोक रश्दी व्याख्यानासाठी ज्या हॉलमध्ये पोहोचले होते त्या हॉलमध्ये सुमारे चार हजार श्रोते होते. रश्दी जवळपास 10 वर्षे पोलिस संरक्षणात होते. 1998 मध्ये तत्कालीन इराणचे राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद खतामी म्हणाले आम्ही यापुढे रश्दीच्या हत्येचे समर्थन करत नाही. मात्र, तरीही हा फतवा मागे घेण्यात आलेला नाही. रश्दींनी याविषयी जोसेफ अँटोन हे चरित्रही लिहिले आहे. तेव्हापासून रश्दी न्यूयॉर्कमध्ये आरामशीर जीवन जगत होते. 2019 मध्ये त्यांनी त्यांची नवीन कादंबरी क्विहोटे लिहिली.
रश्दींनी चार विवाह केले रश्दी अफेअर्समुळेही चर्चेत राहिले आहेत. त्यांनी 4 लग्ने केली आहेत. जन्मानंतर लगेचच ते ब्रिटनला गेले. त्यांनी आपले प्राथमिक शिक्षण इंग्लंडमधील रग्बी शाळेत केले. नंतर त्यांनी केंब्रिज विद्यापीठातून इतिहासात पदवी घेतली. साहित्यिक होण्यापूर्वी त्यांनी जाहिरात संस्थांमध्ये कॉपी रायटर म्हणूनही काम केले आहे.
तस्लिमा नसरीन यांची प्रतिक्रिया प्रसिद्ध लेखिका तस्लिमा नसरीन म्हणाल्या मला नुकतेच कळले की न्यूयॉर्कमध्ये सलमान रश्दींवर हल्ला झाला आहे. मला आश्चर्य वाटते असे होईल असे कधी वाटले नव्हते. त्यांच्यावर हल्ले झाले तर इस्लामवर टीका करणाऱ्या कोणावरही हल्ला होऊ शकतो. मी चिंतेत आहे.
इतरांनीही व्यक्त केली चिंता अमेरिकन लेखक स्टीफन किंग यांनीही आपली प्रतिक्रिया दिली आहे. त्यांनी लिहिले आहे की मला आशा आहे की सलमान रश्दी ठीक आहेत. त्याच वेळी, भारतीय लेखक अमिताभ घोष यांनी लिहिले की न्यूयॉर्कमध्ये एका भाषणाच्या कार्यक्रमात सलमान रश्दींवर हल्ला झाला आहे. हे ऐकून मी घाबरलो. त्याला लवकरात लवकर बरे व्हावे अशी माझी इच्छा आहे.
