हैदराबाद : पीएनच्या योगदानाचा सन्मान करण्यासाठी दरवर्षी 19 जून रोजी राष्ट्रीय वाचन दिवस पाळला जातो. हा दिवस भारतात अभ्यास करण्याची वचनबद्धता विकसित करण्यासाठी पाळला जातो. पणिकर यांना केरळमधील ग्रंथालय आणि साक्षरता चळवळीचे जनक म्हटले जाते. 19 जून 1995 रोजी त्यांचे निधन झाले. 1996 पासून त्यांना श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी हा दिवस राष्ट्रीय वाचन दिवस म्हणून पाळला जातो. पुथुवैल नारायण पणिकर हे केरळमधील ग्रंथालय चळवळीचे जनक म्हणून ओळखले जातात. केरळच्या शिक्षण मंत्रालयाने 19 ते 25 जून दरम्यान वाचन सप्ताह जाहीर केला आहे.
कोण होते पणिकर : पुथुवैल नारायण पणिकर यांनी 1926 मध्ये त्यांच्या गावी शिक्षक म्हणून काम केले त्यांनी सनदना दलमन वाचनालयाची स्थापना केली. 20 वर्षांनंतर 1945 मध्ये त्यांनी त्रावणकोर लायब्ररी असोसिएशनचे नेतृत्व तिरुविठमकूर ग्रंथशाळा संघमद्वारे केले ज्यामध्ये 47 स्थानिक ग्रंथालये आहेत. स्थानिक शिक्षण आणि वाचनाचे महत्त्व पटवून देणे हा या ग्रंथालयांच्या स्थापनेचा मुख्य उद्देश होता. 1956 मध्ये केरळ राज्याची स्थापना झाली तेव्हा या संघटनेचे नाव केरळ ग्रंथशाळा संगम झाले. पुथुवैल नारायण पणिकर यांनी सुमारे 6,000 लायब्ररी त्यांच्या नेटवर्कमध्ये आणण्यात यश मिळवले. पणिकर हे 1977 मध्ये राज्य सरकारने पदभार स्वीकारण्यापूर्वी 32 वर्षे सरचिटणीस होते. त्यानंतर केरळ राज्य ग्रंथालय परिषद बनली ज्यामध्ये लोकशाही रचना आणि निधीचा समावेश आहे. या स्थापनेनंतर एक मिशन तयार झाले केरळच्या ग्रामीण भागात साक्षरता दर्जा सुधारला
साजरा करण्याचा उद्देश : राष्ट्रीय वाचन दिन साजरा करण्याचा उद्देश लोकांना अभ्यासासाठी प्रोत्साहित करणे हा आहे. केरळमधील 100% साक्षरता दरासाठी त्यांनी दिलेल्या विलक्षण योगदानाच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो. तसेच या दिवशी देशभरातील शाळा आपापल्या स्तरावर विविध स्पर्धांचे आयोजन करतात. या दिवसापासून मुलांना अभ्यास आणि ध्यान करण्याची प्रेरणा मिळते
वाचन दिवसाचे महत्व : आपल्याला माहीत आहे की हा दिवस ग्रंथालय चळवळीच्या निमित्ताने साजरा केला जातो.तो भारतातील ग्रंथालयांची सुरुवात आहे. ग्रंथालय चळवळ 1900 च्या दशकातील आहे. त्या वेळी, वाचन हा दैनंदिन क्रियाकलाप नव्हता आणि केवळ काही विशेषाधिकारी लोकच पुस्तके घेऊ शकत होते. पण, ग्रंथालयांनी जगाला वाचनाची दारे खुली केली. आता, लायब्ररीमध्ये प्रवेश असलेले कोणीही वाचू शकतात. याने वाचन, साक्षरता आणि संवादामध्ये भाषेचे महत्त्व याविषयी जागरूकता वाढवली.
हेही वाचा :
Autistic Pride Day 2023: ऑटिस्टिक गौरव दिवस 2023 ;जाणून घ्या या आजाराचे लक्षण
International Panic Day 2023 : आंतरराष्ट्रीय पॅनिक दिवस 2023; जाणून घ्या तारीख आणि महत्त्व
