हिमाचल प्रदेश : स्वतंत्र भारताचे पहिले मतदार स्व. श्याम शरण नेगी ( first voter Shyam Sharan Negi ) यांच्या गृहराज्य हिमाचलमध्ये शनिवारी नव्या सरकारसाठी मतदान होणार आहे. 14 व्या विधानसभेसाठी शनिवारी सकाळी 8 ते सायंकाळी 5 या वेळेत मतदान होणार आहे. (Himachal Assembly Election 2022 ) राज्यातील सर्व ६८ जागांवर 68 ( Seats Of Himachal Election 2022 ) एकाच वेळी मतदान होणार असून त्यासाठी एकूण ७८८१ मतदान केंद्रे उभारण्यात आली आहेत. शुक्रवारी सर्व मतदान पक्ष आपापल्या ठिकाणी पोहोचले होते.
संवेदनशील आणि अतिसंवेदनशील बूथ : शांत राज्य मानल्या जाणाऱ्या हिमाचलमध्ये निवडणुकीदरम्यान हिंसाचाराच्या घटना नगण्य आहेत, तरीही राज्यातील 789 बूथ संवेदनशील असून 397 बूथ संवेदनशील श्रेणीत आहेत. यावेळी 31536 कर्मचारी निवडणुकीत ड्युटी देणार आहेत.
हिमाचलमध्ये किती मतदार : निवडणूक आयोगाच्या म्हणण्यानुसार, हिमाचल प्रदेशमध्ये यावेळी 55,92,828 मतदार आहेत. यामध्ये 28,54,945 पुरुष, 27,37,845 महिला आणि 38 तृतीय लिंग मतदार आहेत. एकूण ७८८१ मतदान केंद्रांपैकी ७,२३५ ग्रामीण भागात तर ६४६ मतदान केंद्रे शहरी भागात आहेत. यावेळी हिमाचलमधील 14 व्या विधानसभेत 18-19 वयोगटातील 1,93,106 नवीन मतदारांची भर पडली आहे. सन 2017 मध्ये या वयोगटातील किशोर मतदारांची संख्या 1,10,039 होती. गेल्या वेळी महिला मतदारांची संख्या 24,07,503 होती. एकूण मतदारांपैकी हे प्रमाण ४९.०७ टक्के होते. जर आपण 80 वर्षांवरील वयोगटाबद्दल बोललो, तर यावेळी निवडणुकीत 1,21,409 ज्येष्ठ मतदार आहेत. त्याचबरोबर दिव्यांग मतदारांची संख्या 56,501 आहे.
किती उमेदवार रिंगणात : यावेळी राज्यातील 68 विधानसभा जागांसाठी 412 उमेदवार रिंगणात आहेत. भाजप आणि काँग्रेसने सर्व 68 जागांवर उमेदवार उभे केले आहेत, तर आम आदमी पार्टीने 67 आणि बसपाने 53 जागांवर उमेदवार उभे केले आहेत. हिमाचलच्या राजकीय रिंगणात एकूण 13 पक्षांनी आपले उमेदवार उभे केले आहेत. राष्ट्रीय देवभूमी पक्ष 29, माकप 11, हिमाचल जनक्रांती पक्ष 6, हिंदू समाज पक्ष आणि स्वाभिमान पक्ष प्रत्येकी 3, हिमाचल जनता पक्ष, भारतीय वीर दल, सैनिक समाज पक्ष, राष्ट्रीय लोकनीती पक्ष आणि भारतीय कम्युनिस्ट पक्ष 1- 1 उमेदवार रिंगणात आहे. तर 99 अपक्ष उमेदवारही निवडणूक लढवत आहेत.
412 महिला उमेदवारही रिंगणात : विधानसभा निवडणुकीत एकूण 412 पैकी 412 महिला उमेदवार रिंगणात आहेत. यामध्ये भाजपने 7 महिला उमेदवारांना तर आम आदमी पार्टीने 5 महिला उमेदवारांना तिकीट दिले आहे. काँग्रेसने 3 तर बसपने 2 महिला उमेदवार उभे केले आहेत. कांगडा जिल्ह्यातून सर्वाधिक ९१ उमेदवार रिंगणात आहेत. जिथे विधानसभेच्या एकूण 15 जागा आहेत. लाहौल स्पीती आणि किन्नौर जिल्ह्यात प्रत्येकी एकच विधानसभेची जागा आहे. किन्नौरमध्ये 5 आणि लाहौल स्पितीमध्ये 3 उमेदवार आहेत. मंडी जिल्ह्यातील जोगिंदर नगर विधानसभा जागेवर एका जागेवर सर्वाधिक 11 उमेदवार आहेत. तर लाहौल स्पिती, द्रांग आणि चुरा या जागांसाठी केवळ 3-3 उमेदवार रिंगणात आहेत.
2012 च्या निवडणुकीत सर्वाधिक उमेदवारांची नोंदणी : हिमाचलच्या निवडणूक इतिहासात 2012 च्या निवडणुकीत सर्वाधिक उमेदवारांची नोंदणी झाली होती. त्यानंतर राज्यातील 68 जागांवर एकूण 459 उमेदवारांनी नशीब आजमावले होते. राज्यात काँग्रेसचे सरकार स्थापन झाले. गेल्या निवडणुकीत हिमाचलमध्ये 337 उमेदवार होते. यावेळी त्यांची संख्या 412 आहे. 1993 मध्ये हिमाचलमध्ये उमेदवारांची संख्या 416 होती. सन 1998 मध्ये 369, 2003 मध्ये 408 आणि 2007 मध्ये 336 उमेदवार होते.
यावेळी मतदानाचा विक्रम मोडणार का ? : हिमाचलमध्ये मतदानाची टक्केवारी ७० टक्क्यांच्या वर राहिली आहे. 2017 मध्ये 74.64 टक्के मतदान झाले होते, त्यापूर्वी 2003 च्या निवडणुकीत 74.51 टक्के मतदान झाले होते. यावेळी नवा विक्रम होण्याची अपेक्षा आहे. राज्यात मतदारांची संख्या वाढली, तर मतदान केंद्रांची संख्याही वाढली आहे. राज्यात मतदान सुरळीत पार पाडण्यासाठी ७८८४ मतदान केंद्रे तयार करण्यात आली आहेत. गेल्या वेळी मतदान केंद्रांची संख्या 7521 होती, म्हणजे या वेळी पूर्वीपेक्षा 363 अधिक मतदान केंद्रे आहेत.
