पाटणा ( बिहार ) : हिंदू कॅलेंडरनुसार वैशाख महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला मोहिनी एकादशी ( Mohini Ekadashi 2022 ) म्हणतात. या दिवशी भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीची पूजा केली जाते. सर्व एकादशी तिथींमध्ये मोहिनी एकादशी विशेष मानली जाते. मोहिनी एकादशीचे व्रत आज ठेवण्यात येणार आहे. तसे, प्रत्येक महिन्यात कृष्ण पक्ष आणि शुक्ल पक्षाच्या दोन एकादशी असतात. प्रत्येक एकादशीला वेगळे नाव आणि महत्त्व असते.
एकादशी ही विष्णूला समर्पित आहे: प्रत्येक एकादशी तिथी भगवान विष्णूला समर्पित असते. मोहिनी एकादशीचे व्रत करून विधिनुसार भगवान विष्णूची पूजा केल्याने दुःखापासून मुक्ती मिळते, अशी मान्यता आहे. मोहिनी एकादशी ही सर्व प्रकारची दु:खं दूर करणारी आणि सर्व पापांचा नाश करणारी मानली जाते. मोहिनी एकादशी व्रताची कथा समुद्रमंथनाशी संबंधित आहे.
मोहिनी एकादशीचे पौराणिक महत्त्व : पौराणिक कथेनुसार जेव्हा देव आणि असुरांनी समुद्रमंथन केले तेव्हा त्यातून अमृत कलश प्राप्त झाले. अमृत मिळविण्यासाठी देव आणि दानव दोघांमध्ये वाद झाला. वादाची परिस्थिती एवढी वाढू लागली की, दोन्ही बाजू युद्धाच्या दिशेने जाऊ लागल्या. अशा स्थितीत हा वाद मिटवण्यासाठी आणि देवतांमध्ये अमृत वाटण्यासाठी भगवान विष्णूंनी एका सुंदर स्त्रीचे रूप धारण केले. या सुंदर स्त्रीचे रूप पाहून असुर मोहित झाले.
विष्णूजींनी मोहिनीचे रूप धारण करून देवतांना एका रांगेत बसण्यास सांगितले आणि राक्षसांना एका रांगेत बसण्यास सांगितले आणि देवतांना अमृत पाजले. अमृत पिऊन सर्व देव अमर झाले. पौराणिक मान्यतेनुसार, ज्या दिवशी भगवान विष्णूने मोहिनीचे रूप धारण केले होते. त्या दिवशी वैशाख महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी होती. तेव्हापासून हा दिवस मोहिनी एकादशी म्हणून साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान विष्णूच्या मोहिनी रूपाची पूजा केली जाते.
मोहिनी एकादशी व्रताची पद्धत : मोहिनी एकादशीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करावे. आंघोळ केल्यावर स्वच्छ कपडे घाला. त्यानंतर घरातील मंदिर स्वच्छ करून तुपाचा दिवा लावावा. भगवान विष्णूची पूजा करून त्यांना भोग अर्पण करा. भोगामध्ये तुळशीचा अवश्य समावेश करा. या व्रतामध्ये भगवान विष्णूला फक्त सात्विक वस्तूच अर्पण केल्या जातात याची विशेष काळजी घ्या.
मोहिनी एकादशीचा शुभ मुहूर्त: मोहिनी एकादशी तिथी 11 मे 2022 रोजी संध्याकाळी 7:31 वाजता सुरू होईल आणि 12 मे 2022 रोजी मोहिनी एकादशीला संध्याकाळी 6:51 वाजता समाप्त होईल. गुरुवार 12 मे रोजी उपवास करणार्‍यांचे व्रत शुक्रवारी 13 मे रोजी सूर्योदयानंतर समाप्त होईल. ( Mohini Ekadashi Shubh Muhurt )
