प्रश्न : युद्धाबाबत तुमचं सध्याचं आकलन काय आहे?
उत्तर : आम्ही आता युद्धाच्या पाचव्या आठवड्यात आहोत. परिस्थिती खूप कठीण आहे. मला वाटत नाही की या प्रकारचा घेराव आपण यापूर्वी कधी पाहिला असेल. लेनिनग्राडच्या नाझींच्या वेढादरम्यान असं होतं की नाही हे मला माहित नाही. मात्र त्यांची परिस्थिती पॅलेस्टिनींच्या परिस्थितीपेक्षा खूपच चांगली होती. आज अंदाजे २.२ दशलक्ष पॅलेस्टिनी पाणी आणि इंधनाशिवाय जगत आहेत. इस्रायली आता निर्वासितांच्या आश्रयस्थानांवर आणि रुग्णालयांवर बॉम्बफेक करत आहेत. परिस्थिती रानटी असून ते हमासवर हल्ला करत असल्याचं सांगतायेत.
प्रश्न : तुम्ही भारताची प्रतिक्रिया कशी पाहता? संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेतही भारतानं शांततापूर्ण युद्धविरामाच्या प्रस्तावापासून स्वतःला दूर ठेवलं.
उत्तर : भारत किमान युद्धबंदीचं आवाहन करेल, अशी मला आतापर्यंत अपेक्षा होती. त्यांनी हमासचा निषेध केला, मात्र UNGA मध्ये भाग घेतला नाही. युद्धात १०,००० हून अधिक लोक आधीच मरण पावले आहेत. इस्रायलनं इमारती आणि रुग्णालयांवर हल्ले केले तेव्हा हजारो लोक मारले गेले. अजूनही हजारो लोक ढिगार्‍याखाली अडकले असून त्यांना बाहेर काढण्यासाठी आमच्याकडे साधनं नाहीत.
प्रश्न : आगामी काळात भारत शांतता निर्माण करणारा देश म्हणून उदयास येईल असं तुम्हाला वाटतं का?
उत्तर : मला अशी आशा आहे. भारतानं वार्ताहर म्हणून काम केलं तर ते चांगलं होईल. भारत आता जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला एक महत्त्वाचा देश आहे. मला आशा आहे की ते (पंतप्रधान) दोन्ही बाजूंकडे एकाच दृष्टीकोनातून पाहतील आणि लहान मुलं आणि निष्पाप नागरिकांच्या हत्येचा निषेध करतील. इस्रायल हमासशी लढत नाही कारण ते पॅलेस्टिनी, प्रामाणिक लोक आणि नागरिक मारत आहेत.
प्रश्न : हे युद्ध नेमकं कशामुळे सुरू झालं?
उत्तर : याची अनेक कारणे आहेत. पॅलेस्टिनी ७५ वर्षांपासून या समस्यांना तोंड देत आहेत. आम्ही शांततेसाठी इस्रायलसोबत करार केले. आम्ही १९९३ मध्ये त्यांच्याशी शांतता करार केला (ओस्लो करार). आम्ही यित्झाक राबिनसोबत केलेल्या करारानुसार पॅलेस्टिनी स्वतंत्र राज्य १९९९ मध्ये अस्तित्वात यायला हवं होतं. परंतु सध्याचं सरकार आणि अतिरेकी नेत्यांनी राबिनची हत्या केली. तेव्हापासून, ते पॅलेस्टिनी जमीन ताब्यात घेऊन, अधिक वसाहती बांधून, अधिकाधिक स्थायिक आणून आणि पॅलेस्टिनी नागरिकांवर हल्ले करून ओस्लो करार आणि द्वि-राज्य उपाय नष्ट करत आहेत.
प्रश्न : अमेरिकेचे सर्वोच्च नेते ७ ऑक्टोबरपासून इस्रायल आणि मध्यपूर्वेच्या दौऱ्यावर आहेत. अमेरिकेचे सरचिटणीस अँटनी ब्लिंकन यांनीही काल वेस्ट बँकला भेट दिली आणि पॅलेस्टिनी राष्ट्राध्यक्षांची भेट घेतली. हे युद्ध कुठं चाललं आहे?
उत्तर : मला वाटतं अमेरिका या युद्धातील प्रमुख भागीदार आहे. ब्लिंकनची ही भेट केवळ इस्रायलच्या गुन्ह्यांवर पांघरूण घालण्यासाठी होती. ते युद्धविरामाच्या विरोधात आहेत, कारण ते युरोपच्या पूर्वीच्या वसाहतवादी देशांसह या युद्धात सहभागी आहेत.
प्रश्न : इस्रायलनं अरब देशांशी आधीच संबंध विकसित केले होते. त्यानंतर ७ ऑक्टोबरचा दिवस उजाडला. संबंध सामान्य होऊ नयेत यासाठी हमासचा हा प्रयत्न होता असं तुम्हाला वाटत नाही का?
उत्तर : मला तसं वाटत नाही. हमासनं जे काही केलं त्याच्या तयारीसाठी बराच वेळ लागतो. सौदी आणि इस्रायल यांच्यात जो करार आपण ऐकत आहोत तो पूर्णपणे नवीन आहे. सौदी अरेबिया हा अरब इनिशिएटिव्ह फॉर पीसचा मालक असल्यानं, मला आशा आहे की जर त्यांना इस्रायलशी संबंध सामान्य करायचे असतील, तर ते पॅलेस्टिनी समस्येवर वास्तविक तोडगा काढण्याचा आग्रह धरतील.
प्रश्न : पण ७ ऑक्टोबरला हमासनं केलेल्या हल्ल्यामुळे पॅलेस्टिनी प्रश्न ठप्प झाला आहे, असं तुम्हाला वाटत नाही का?
उत्तर : पॅलेस्टिनी समस्या पॅलेस्टिनी लोकांसाठी आहे. हमास हा पॅलेस्टिनी लोकांचा नसून तो पॅलेस्टिनी लोकांचा भाग आहे. मला वाटतं की जगानं आणि आंतरराष्ट्रीय समुदायानं पाहिले आहे की गाझामधील आपले लोक १७ वर्षांपासून वेढ्यात राहत आहेत. ते हालचाल करू शकत नाहीत. ते अत्यंत गरिबी आहेत. आम्हाला आता अंतिम तोडगा हवा आहे. जर त्यांना वाटत असेल की पॅलेस्टिनी पांढरा झेंडा उंचावतील, जर त्यांना वाटत असेल की आम्ही १९४८ ची चूक करू आणि गाझा आणि वेस्ट बँकमधून निर्वासित होऊ, तर त्यांना पॅलेस्टिनींचा स्वभाव माहित नाही. आम्ही पॅलेस्टिनी या भूमीचे आहोत आणि आम्ही तिथेच जगू आणि तिथेच मरू.
प्रश्न : या युद्धामुळे आता पॅलेस्टिनी प्रश्नावर अंतिम तोडगा निघू शकेल का?
उत्तर : जर नसेल तर हे शेवटचे युद्ध नाही. याला आंतरराष्ट्रीय समुदाय जबाबदार आहे.
हेही वाचा :
