नवी दिल्ली - आंतरराष्ट्रीय महिला दिन जगातील जवळजवळ सर्व देशांमध्ये साजरा केला जातो, परंतु आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्याची परंपरा अनेक वर्षांच्या प्रयत्नांनंतर 1999 मध्ये सुरू झाली. त्याचा पहिला उपक्रम त्रिनिदाद आणि टोबॅगो येथे झाला. तेव्हापासून, दरवर्षी 19 नोव्हेंबर रोजी जगातील सुमारे तीन डझन देशांमध्ये "आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन" साजरा केला जातो. (International Mens Day 2022). आता तर संयुक्त राष्ट्रसंघानेही याला मान्यता दिली आहे. दरवर्षी यासाठी एक थीम प्रसिद्ध केली जाते आणि त्यासंबंधित कार्यक्रम वर्षभर आयोजित केले जातात. संयुक्त राष्ट्र संघ आपल्या गरजेवर भर देत आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्याचा आग्रह धरत आहे. (Objectives of International Mens Day)
पुरुष दिन साजर करण्यामागचा उद्देश - दरवर्षी 19 नोव्हेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्यामागील मुख्य उद्देश म्हणजे पुरुषांचे आदर्श लोकांसमोर सादर करणे हा आहे. माणूस हा कुटुंबाचा, समाजाचा आणि राष्ट्राचा असा आधारस्तंभ आहे, त्याच्याशिवाय सर्व काही अपूर्ण आहे. त्याच्या बळावर अनेक गोष्टी सहज होतात. आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन संघ, समाज, समुदाय, राष्ट्र, कुटुंब, विवाह आणि मुलांच्या संगोपनात मुले आणि पुरुषांच्या योगदानाचा सन्मान करण्यास आणि ओळखण्यास मदत करतो. पुरुषांशी संबंधित समस्यांबद्दल मूलभूत जागरूकता निर्माण करणे तसेच त्यांच्यासाठी कार्य करणे हा त्याचा उद्देश आहे.
हैदराबादच्या उमा चल्ला यांनी घेतला पुढाकार - आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन आपल्या देशात पहिल्यांदा 2007 मध्ये साजरा करण्यात आला. प्रत्येक वर्षी 19 नोव्हेंबर रोजी घर, कुटुंब, समाज आणि देशात पुरुषांचे महत्त्व समजावून सांगण्याबरोबरच सर्वांना मजबूत आणि एकसंघ ठेवण्यासाठी त्यांचे योगदान आणि महत्त्व यावर विस्तृत चर्चा व्हावी, असा प्रयत्न करण्यात आला. जेणेकरून पुरुषांबद्दलची नकारात्मकता कमी होऊन त्यांचा त्याग आणि समर्पण लक्षात राहिल. मीडिया रिपोर्ट्समध्ये असे म्हटले आहे की भारतात आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्यास बरीच वर्षे लागली आणि 2007 मध्ये हैदराबादच्या लेखिका उमा चल्ला यांनी याची सुरुवात केली. तुम्हाला ऐकून आश्चर्य वाटेल, पण आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाची सुरुवात महिलांनी केली होती.
पुरुषांच्या योगदानाची दखल घेतली जात नाही - जगभरात महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने अधिक भर दिला जात असला तरी पुरुषांच्या कार्याला आणि योगदानाची दखल घेतली जात नाही. म्हणूनच या दिवशी पुरुषांचे कल्याण आणि त्यांच्या आरोग्याबाबत आणि इतर गरजांबाबत जागरूकता महत्त्वाची मानली जाते. पुरुषांचा मानसिक विकास, त्यांच्या सकारात्मक गुणांची कदर आणि स्त्री-पुरुष समानतेचे उद्दिष्ट याकडे लक्ष दिले नाही, तर सर्वसमावेशक विकासाची संकल्पना पूर्ण होणार नाही, असे म्हटले जाते. म्हणूनच जगभरात दरवर्षी आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा केला जातो.
पुरुष दिन साजरा करण्याचे उद्देश -
- पुरुष आदर्शांना प्रोत्साहन देणे.
- समाज, समुदाय, कुटुंब, विवाह, मुलांची काळजी आणि पर्यावरणात पुरुषांचे सकारात्मक योगदान साजरे करणे.
- पुरुषांचे आरोग्य आणि कल्याण यावर लक्ष केंद्रित करणे.
- पुरुषांना सामाजिक, भावनिक, शारीरिक आणि आध्यात्मिकरित्या मदत करणे.
- पुरुषांवरील भेदभाव अधोरेखित करण्यासाठी लैंगिक संबंध सुधारणे आणि लैंगिक समानतेला प्रोत्साहन देणे.
- अधिक सुरक्षित, चांगले आणि अधिक संतुलित जग निर्माण करण्यासाठी कार्य करणे.
