वाराणसी : स्मशानभूमी मधे प्रत्येक क्षणी शोक आणि शांतता पहायला मिळते. येथे प्रत्येक व्यक्ती जवळच्या आणि प्रियजनांपासून विभक्त होण्याचे दु:ख आपल्यासोबत घेऊन येत असते. यासोबतच जगाच्या सर्व दिखाऊपणा समोर तो सर्व काही विसरून आपल्या प्रियजनांना कायमचा सोडून जातो. पण, मोक्षनगरी काशीतील स्मशानभूमी असलेल्या मणिकर्णिका घाटातील वातावरण वेगळेच पहायला मिळाले.
जळत्या चिता आणि रडणाऱ्या लोकांसह गाणी आणि संगीताचा मेळावा येथे भरला होता. हा कार्यक्रम मौजमजेसाठी नव्हे तर जुनी परंपरा मोडीत निघुनये यासाठी होतो. जिथे 370 वर्षांच्या परंपरेला अनुसरून नगरच्या नववधूंनी आपल्या सध्याच्या नरकमय जीवनातून मुक्तीच्या इच्छेने बाबा महाशमशन आणि माँ गंगासमोर आपली कला दाखवली.
वास्तविक, काशीच्या जुन्या परंपरेपैकी एक, स्मशानभूमीत शहरातील नववधूंच्या नृत्याची ही परंपरा आजही स्थानिक लोकांनी जिवंत ठेवली आहे. चैत्र नवरात्रीच्या सप्तमीच्या निमित्ताने ही आगळीवेगळी आणि विशेष परंपरा अनेक वर्षांपासून पाळली जाते आहे. या परंपरेबद्दल मंदिराचे प्रशासक गुलशन कपूर यांनी सांगितले की, काहीशे वर्षांपूर्वी राजा मानसिंगने आपला महाल बांधला.
मग त्यांनी महाशमशाननाथाच्या मंदिराचाही जीर्णोद्धार केला. त्यावेळी त्यांनी अनेक प्रसिद्ध कलाकारांना स्मशानभूमी मणिकर्णिका येथे बोलावले. पण, स्मशानभूमीत एकाही कलाकाराने आपला परफॉर्मन्स दिला नाही. त्यावेळी नगर वधूंनी राजा मानसिंग यांना विनंती केली की, तुम्ही आम्हाला परवानगी दिली तर आम्हाला आमच्या कलेचे मणिकर्णिका घाटाच्या काठावर प्रदर्शन करायचे आहे.
त्यावेळी राजा मानसिंग यांच्या हाकेवर नगरच्या वधूंनी बाबा महाश्मशानसमोर आपली कला सादर केली आणि सध्याच्या नरकमय जीवनातून मुक्ती मिळावी, अशी इच्छा व्यक्त करत पुढील जीवन सुधारण्यास सांगितले. तेव्हापासून ही परंपरा अखंड सुरू आहे.
यामुळेच या खास कार्यक्रमात सासाराम, मुझफ्फरपूर, मुंबई, बलिया, रामनगर, दिल्लीसह अनेक ठिकाणांहून शहरातील नववधू मणिकर्णिकाघाट स्मशानभूमीत येतात. विशेष बाब म्हणजे या कार्यक्रमात लोक स्मशानभूमीत उपस्थित राहून गीत-संगीताचा आनंद घेतात.
