ETV Bharat / bharat

Saluting Bravehearts : जालियनवाला बाग हत्याकांडाची आठवण अजूनही ताजी, वाचा स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांची विशेष मुलाखत - Har Ghar Tiranga

स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवानिमित्त, ईटीव्ही भारतने छत्तीसगडचे स्वातंत्र्यसैनिक (Saluting Bravehearts) स्वामी लेखराम (Swami Lekhram) यांची विशेष मुलाखत घेतली. त्यांनी जालियनवाला बाग हत्याकांडाची आठवण सांगितली. इतरही अनेक आठवणी त्यांनी सांगितल्या. जाणून घेऊया काय म्हणतात ते.

freedom fighter Swami Lekhram
स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम
author img

By

Published : Aug 10, 2022, 2:27 PM IST

Updated : Aug 10, 2022, 4:27 PM IST

रायपूर : स्वातंत्र्याच्या ७५ व्या वर्धापन दिनानिमित्त देशभरात स्वातंत्र्याचा अमृत महोत्सव साजरा केला जात आहे. क्रांती दिनानिमित्त रायपूरमधील एका खासगी इमारतीत स्वातंत्र्यसैनिक (Saluting Bravehearts) आणि त्यांच्या कुटुंबीयांची परिषद आयोजित करण्यात आली होती. या परिषदेत उत्तर प्रदेशातील अलाहाबाद जवळून असे स्वातंत्र्यसैनिक आले आहेत, ज्यांनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यात केवळ सहभाग घेतला नाही, तर त्यांचे आई-वडील, आजोबा या सर्वांनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली आहे. आज स्वामी लेखराम (Swami Lekhram) यांचे वय ११२ वर्षे आहे. ईटीव्ही भारतने स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांच्याशी खास बातचीत केली. यादरम्यान त्यांनी सांगितले की, "ते अन्न घेत नाही. फक्त फळे खाऊन जगतात. स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांच्या शब्दात स्वातंत्र्यापूर्वीची परिस्थिती काय होती ते जाणून घेऊया.

प्रतिक्रीया देतांना स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम

ब्रिटीशांच्या छळामुळे झाला वडिलांचा मृत्यू : स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांनी ईटीव्ही भारतला सांगितले की 'माझा जन्म 1910 च्या सुमारास अलाहाबाद, उत्तर प्रदेश येथे 3 नद्यांच्या संगमावर असलेल्या आश्रमात एका छोट्या गोठ्यात झाला. माझ्या वडिलांचे एक महिन्यापूर्वी निधन झाले होते. खरे तर माझे वडील एका कार्यक्रमात इंग्रज भारतीयांचा कसा छळ करतात याविषयी भाषण देत होते. त्यानंतर ब्रिटिशांनी माझ्या वडिलांना नूरपूर पोलीस ठाण्यातून अटक केली. माझ्या वडिलांचा छळ केला. त्यामुळेच माझ्या वडिलांचा तुरुंगात मृत्यू झाला.'

आजोबाही स्वातंत्र्यसैनिक : स्वामी लेखराम म्हणाले, 'माझे आई-वडीलही स्वातंत्र्यसैनिक आहेत. स्वातंत्र्यापूर्वी आमच्या अनेक नातेवाईकांना इंग्रजांनी गोळ्या घालून ठार केले. आमच्या पूर्वजांकडे खूप जमीन होती. आमच्याकडे देखील भरपूर जमीन होती. मुघलांच्या काळापासूनची ही जमीन होती. आमच्या घरी कोणी यायचे तर आमच्या पूर्वजांनी त्यांना रिकाम्या हाताने पाठवले नाही."

जालियनवाला बागेत माझ्या आजोबांना इंग्रजांनी गोळ्या घातल्या: स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जालियनवाला बाग हत्याकांड घडले तेव्हा मी 9 वर्षांचा होतो. मी माझ्या आजोबांना मी पाहिले आहे. 1919 मधील जालियनवाला बाग हत्याकांडात माझ्या आजोबांना गोळ्या घालण्यात आल्या होत्या. माझ्या माहितीनुसार जनरल डायरने जालियनवाला बागेभोवती सैन्य तैनात केले होते. त्यावेळी जालियनवाला बागेत शेकडो लोक उपस्थित होते. काही लोकांनी गोळीपासून वाचण्यासाठी विहिरीत उड्या मारल्या तर काहींनी ज्यांना बागेच्या भिंतीकडे पळायचे होते, त्यांनाही गोळ्या घातल्या गेल्या. जनरल डायरने एकालाही सोडले नाही'.

इंग्रजांनी भारताची संपत्ती त्यांच्या देशात पाठवली : स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जेव्हा देश स्वतंत्र झाला, तेव्हा देशात काहीही नव्हते. इंग्रजांनी भारताची संपत्ती आधीच आपल्या देशात नेली. इंग्रजांना कळून चुकले की १५ ऑगस्टला देश स्वतंत्र होईल. तर त्यांनी आधीपासूनच भारतातून संपत्ती नेऊन त्यांची तिजोरी भरण्यास सुरुवात केली. दुर्दैव म्हणजे आज अस्तित्वात असलेल्या विविध पक्षांनी देखील देश उद्ध्वस्त केला आहे. ते पक्ष आज नसते तर देश खूप पुढे गेला असता'.

अधिवेशनादरम्यान गांधी, नेहरू, शास्त्रीजींची भेट: स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जेव्हा वेगवेगळी अधिवेशने होती, त्या काळात मी महात्मा गांधी, नेहरू जी, राजेंद्र प्रसाद, लाल बहादूर शास्त्री यांना अनेकदा भेटलो आहे. इंग्रजांच्या काळात वाढलेल्या क्रौर्यामुळे, त्याकाळी भारतीयांचा खूप छळ झाला. इंग्रजच नव्हे तर इंग्रजांच्या खुशामतीतील लोक देखील भारतीयांवर खूप अत्याचार करायचे. आजचा भारतही खूप बदलला आहे. आज स्वातंत्र्यसैनिक जास्त नाहीत. जे आहेत त्यांना, आजच्या भारतात योग्य तो सन्मान मिळत नाही.'

हेही वाचा : Har Ghar Tiranga : 'हर घर तिरंगा' अभियान व 'क्रांतिदिना' निमित्य 111 फुट तिरंगा रॅलीचे आयोजन

रायपूर : स्वातंत्र्याच्या ७५ व्या वर्धापन दिनानिमित्त देशभरात स्वातंत्र्याचा अमृत महोत्सव साजरा केला जात आहे. क्रांती दिनानिमित्त रायपूरमधील एका खासगी इमारतीत स्वातंत्र्यसैनिक (Saluting Bravehearts) आणि त्यांच्या कुटुंबीयांची परिषद आयोजित करण्यात आली होती. या परिषदेत उत्तर प्रदेशातील अलाहाबाद जवळून असे स्वातंत्र्यसैनिक आले आहेत, ज्यांनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यात केवळ सहभाग घेतला नाही, तर त्यांचे आई-वडील, आजोबा या सर्वांनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली आहे. आज स्वामी लेखराम (Swami Lekhram) यांचे वय ११२ वर्षे आहे. ईटीव्ही भारतने स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांच्याशी खास बातचीत केली. यादरम्यान त्यांनी सांगितले की, "ते अन्न घेत नाही. फक्त फळे खाऊन जगतात. स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांच्या शब्दात स्वातंत्र्यापूर्वीची परिस्थिती काय होती ते जाणून घेऊया.

प्रतिक्रीया देतांना स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम

ब्रिटीशांच्या छळामुळे झाला वडिलांचा मृत्यू : स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम यांनी ईटीव्ही भारतला सांगितले की 'माझा जन्म 1910 च्या सुमारास अलाहाबाद, उत्तर प्रदेश येथे 3 नद्यांच्या संगमावर असलेल्या आश्रमात एका छोट्या गोठ्यात झाला. माझ्या वडिलांचे एक महिन्यापूर्वी निधन झाले होते. खरे तर माझे वडील एका कार्यक्रमात इंग्रज भारतीयांचा कसा छळ करतात याविषयी भाषण देत होते. त्यानंतर ब्रिटिशांनी माझ्या वडिलांना नूरपूर पोलीस ठाण्यातून अटक केली. माझ्या वडिलांचा छळ केला. त्यामुळेच माझ्या वडिलांचा तुरुंगात मृत्यू झाला.'

आजोबाही स्वातंत्र्यसैनिक : स्वामी लेखराम म्हणाले, 'माझे आई-वडीलही स्वातंत्र्यसैनिक आहेत. स्वातंत्र्यापूर्वी आमच्या अनेक नातेवाईकांना इंग्रजांनी गोळ्या घालून ठार केले. आमच्या पूर्वजांकडे खूप जमीन होती. आमच्याकडे देखील भरपूर जमीन होती. मुघलांच्या काळापासूनची ही जमीन होती. आमच्या घरी कोणी यायचे तर आमच्या पूर्वजांनी त्यांना रिकाम्या हाताने पाठवले नाही."

जालियनवाला बागेत माझ्या आजोबांना इंग्रजांनी गोळ्या घातल्या: स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जालियनवाला बाग हत्याकांड घडले तेव्हा मी 9 वर्षांचा होतो. मी माझ्या आजोबांना मी पाहिले आहे. 1919 मधील जालियनवाला बाग हत्याकांडात माझ्या आजोबांना गोळ्या घालण्यात आल्या होत्या. माझ्या माहितीनुसार जनरल डायरने जालियनवाला बागेभोवती सैन्य तैनात केले होते. त्यावेळी जालियनवाला बागेत शेकडो लोक उपस्थित होते. काही लोकांनी गोळीपासून वाचण्यासाठी विहिरीत उड्या मारल्या तर काहींनी ज्यांना बागेच्या भिंतीकडे पळायचे होते, त्यांनाही गोळ्या घातल्या गेल्या. जनरल डायरने एकालाही सोडले नाही'.

इंग्रजांनी भारताची संपत्ती त्यांच्या देशात पाठवली : स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जेव्हा देश स्वतंत्र झाला, तेव्हा देशात काहीही नव्हते. इंग्रजांनी भारताची संपत्ती आधीच आपल्या देशात नेली. इंग्रजांना कळून चुकले की १५ ऑगस्टला देश स्वतंत्र होईल. तर त्यांनी आधीपासूनच भारतातून संपत्ती नेऊन त्यांची तिजोरी भरण्यास सुरुवात केली. दुर्दैव म्हणजे आज अस्तित्वात असलेल्या विविध पक्षांनी देखील देश उद्ध्वस्त केला आहे. ते पक्ष आज नसते तर देश खूप पुढे गेला असता'.

अधिवेशनादरम्यान गांधी, नेहरू, शास्त्रीजींची भेट: स्वातंत्र्यसैनिक स्वामी लेखराम म्हणाले, 'जेव्हा वेगवेगळी अधिवेशने होती, त्या काळात मी महात्मा गांधी, नेहरू जी, राजेंद्र प्रसाद, लाल बहादूर शास्त्री यांना अनेकदा भेटलो आहे. इंग्रजांच्या काळात वाढलेल्या क्रौर्यामुळे, त्याकाळी भारतीयांचा खूप छळ झाला. इंग्रजच नव्हे तर इंग्रजांच्या खुशामतीतील लोक देखील भारतीयांवर खूप अत्याचार करायचे. आजचा भारतही खूप बदलला आहे. आज स्वातंत्र्यसैनिक जास्त नाहीत. जे आहेत त्यांना, आजच्या भारतात योग्य तो सन्मान मिळत नाही.'

हेही वाचा : Har Ghar Tiranga : 'हर घर तिरंगा' अभियान व 'क्रांतिदिना' निमित्य 111 फुट तिरंगा रॅलीचे आयोजन

Last Updated : Aug 10, 2022, 4:27 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.