नवी दिल्ली : नौदल प्रमुख अ‍ॅडमिरल आर. हरीकुमार यांनी मंगळवारी सांगितले की, चीन हे एक प्रबळ आव्हान (Navy chief said China is formidable challenger) बनले आहे. ज्यांनी केवळ भारताच्या भूमी सीमेवरच नव्हे तर, सागरी क्षेत्रातही आपली उपस्थिती वाढवली आहे. तसेच, नौदल हिंद महासागर क्षेत्रात (IOR) नियमित लक्ष ठेवत आहे, यावर त्यांनी भर दिला.
भारताची नौदल क्रांती : सागरी शक्ती बनणे, या विषयावरील कार्यक्रमात मुख्य भाषण देताना नौदल प्रमुखांनी देशासमोरील पारंपारिक आणि इतर सुरक्षा आव्हानांवर चर्चा केली. ते म्हणाले, आर्थिक संकट असूनही, पाकिस्तानने आपल्या सैन्याचे, विशेषत: नौदलाचे आधुनिकीकरण करणे सुरू ठेवले आहे. जे 2030-2035 पर्यंत 50 प्लॅटफॉर्म फोर्स बनण्याच्या मार्गावर आहे.
ही पारंपारिक लष्करी आव्हाने कायम असताना, दहशतवाद हा एक मोठा सुरक्षेचा धोका आहे. कारण त्याचा आकार आणि व्याप्ती वाढत आहे. अ‍ॅडमिरल कुमार म्हणाले की, स्पर्धा दिवसेंदिवस होत असल्याने संभाव्य विरोधकांशी युद्ध होण्याची शक्यता नाकारता येत (China is formidable challenger for Indias border) नाही.
या संदर्भात, चीन हे एक प्रबळ आव्हान राहिले आहे. हिंदी महासागर क्षेत्रात नौदल उपस्थिती सामान्य करण्यासाठी ऑपरेशनद्वारे केवळ आपल्या जमिनीच्या सीमेवरच नव्हे, तर सागरी क्षेत्रातही आपली उपस्थिती वाढवली (China increased its presence in maritime domain) आहे, असे ते म्हणाले. नंतर त्यांनी मंचावरील संभाषणात सांगितले की, चीन 2008 पासून हिंदी महासागरात आहे. त्याने जिबूतीमध्ये लष्करी तळही बांधला आहे. तसेच, ते श्रीलंका, म्यानमार आणि पाकिस्तान आणि इतर देशांच्या किनारपट्टीवरील प्रदेशात विविध बंदरे विकसित करत आहे. नौदल प्रमुख म्हणाले, आम्ही हिंदी महासागर क्षेत्रातील चीनच्या हालचालींवर लक्ष ठेवून आहोत.
2047 पर्यंत नौदल पूर्णपणे स्वयंपूर्ण होईल : अ‍ॅडमिरल आर. के. हरीकुमार यांनी म्हटले आहे की, जहाजे आणि पाणबुडीच्या निर्मितीपासून ते सुटे आणि शस्त्रास्त्रांपर्यंत भारतीय नौदल 2047 पर्यंत पूर्णपणे स्वयंपूर्ण होईल. अ‍ॅडमिरल कुमार यांनी एका संरक्षण परिषदेत सांगितले की, रशिया-युक्रेन संघर्षातून बरेच काही शिकण्यासारखे आहे. ज्यामध्ये नवीन तंत्रज्ञान, सायबर स्पेस आणि सर्व प्रकारच्या दारुगोळ्याचा वापर दिसून आला.
दोन्ही देशांमधील संघर्षाने कोणत्याही देशाचे रक्षण करण्यासाठी 'आत्मनिर्भरता'ची गरज अधोरेखित केली आहे. 'इंडिया डिफेन्स कॉन्क्लेव्ह' 2022 दरम्यान प्रश्नांना उत्तर देताना अ‍ॅडमिरल कुमार म्हणाले, 2047 पर्यंत आमच्याकडे पूर्णपणे स्वदेशी नौदल असेल, मग ती जहाजे असोत किंवा पाणबुड्या, विमाने, मानवरहित यंत्रणा, शस्त्रे इ. काहीही असो. आम्ही पूर्णपणे 'आत्मनिर्भर' नौदल होऊ. हेच लक्ष्य आम्ही साध्य करण्याचा प्रयत्न करत आहोत. रशिया-युक्रेन संघर्षामुळे भारतीय नौदलाच्या पुरवठा साखळीवर परिणाम झाला आहे का ? असे विचारले असता ते म्हणाले, आतापर्यंत आमच्यावर कोणताही मजबूत दबाव नाही. आमच्याकडे पुरेसा साठा आहे. आज विमान किंवा विमान तैनातीच्या बाबतीत कोणतीही कपात केलेली नाही. आम्ही आमच्या देशातील उद्योगांकडून मदत घेण्यासाठी पावले उचलली (China is formidable challenger) आहेत.
