जयपूर : देशाची आर्थिक राजधानी असलेल्या मुंबईत छत्रपती शिवाजी महाराजांचा महाकाय धातूचा पुतळा बसवण्याची तयारी सुरू आहे. मीरा भाईंदर रोडवर उभारण्यात येणारा हा पुतळा सुमारे 30 फूट उंच आहे. घोड्यावर स्वार झालेल्या शिवाजी महाराजांचा हा सर्वात मोठा धातूचा पुतळा असल्याचा दावा केला जात आहे. जयपूरमध्ये हा पुतळा साकारला जात आहे. देशातील प्रसिद्ध धातू मूर्ती कलाकार राजकुमार पंडित आणि त्यांचे साथीदार जयपूरच्या विश्वकर्मा औद्योगिक परिसरात या मूर्तीला अंतिम टच देण्यात व्यस्त आहेत. हा 30 फूट धातूचा पुतळा यावर्षी जूनपर्यंत तयार होईल, असा अंदाज आहे. पुतळ्याचे वजन सुमारे 10 टन असेल.
वर्षभरापासून या प्रकल्पावर काम सुरू आहे : धातूच्या मूर्ती बनवणारे प्रसिद्ध कलाकार राजकुमार पंडित सांगतात की, मुंबईत उभारण्यात येणारा शिवाजी महाराजांचा धातूचा पुतळा बनवण्याचे काम त्यांना मिळाले आहे. ते आणि त्यांची टीम जवळपास वर्षभरापासून या प्रकल्पावर काम करत आहे. खूप काम झाले आहे. आता येत्या जूनपर्यंत ते तयार होईल. हा पुतळा मुंबई महानगरपालिका बसवत आहे.
पुतळा जयपूर ते मुंबईला नेणे हे मोठे आव्हान : जयपूरमध्ये बांधण्यात येत असलेला हा 30 फूट उंच पुतळा पूर्ण झाल्यानंतर मुंबईला नेण्यात येणार आहे. हा पुतळा जयपूर ते मुंबई हा प्रवास एकाच वेळी पूर्ण करू शकणार नाही. त्याचा आकार मोठा असल्याने ट्रेलरच्या साहाय्याने ते तुकड्यांमध्ये मुंबईला नेण्यात येणार आहे. या पुतळ्याचा आकार मोठा असल्याने जयपूर ते मुंबईला नेणे हेही मोठे आव्हान मानले जात आहे.
चार टप्प्यात पूर्ण होतो पुतळा : या प्रकल्पाशी संबंधित कलाकार सांगतात की, आधी पुतळ्याची रचना लोखंडाची आहे. त्यावर मातीच्या साहाय्याने पुतळ्याचा आकार आणि पोत ठरवला जातो. त्यानंतर त्याचा साचा बाहेर काढला जातो. त्यानंतर या साच्यावर मेण लावले जाते आणि भट्टीत तो भाजला जातो. भट्टीत शिजवल्यानंतर, तयार केलेल्या साच्यावर धातूचा मुलामा दिला जातो. या संपूर्ण प्रक्रियेचा प्रत्येक टप्पा पूर्ण करण्यासाठी बराच वेळ लागतो. त्यामुळेच आत्तापर्यंत एक वर्षाचा कालावधी लोटला असला तरी तो जूनपर्यंत पूर्ण होण्याची शक्यता आहे.
25 लोकांची टीम : पुतळा बनवणारे राजकुमार पंडित म्हणतात की, त्यांच्या टीममध्ये एकूण 25 लोक आहेत. यामध्ये कलाकार आणि मदतनीस यांचा समावेश आहे. हे सर्व लोक गेल्या एक वर्षापासून शिवाजी महाराजांचा महाकाय पुतळा बनवण्यात मग्न आहेत. प्रत्येक कलाकाराचे स्वतःचे काम असते आणि प्रत्येकजण एक टीम म्हणून हा पुतळा पूर्ण करण्यासाठी रात्रंदिवस काम करत असतो. आता त्याचा साचा बनवण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
हवा, सूर्यप्रकाश, पाण्याचा परिणाम होणार नाही : राजकुमार पंडित यांनी सांगितले की, या मूर्तीवर हवा, सूर्यप्रकाश आणि पाण्याचा कोणताही परिणाम होणार नाही. याचे कारण हा पुतळा प्रामुख्याने ब्राँझचा असेल. त्यात 85 टक्के तांबे असेल. इतर धातू देखील मिसळले जातील. त्यामुळे ही मूर्ती लवकर खराब होणार नाही.
या कारणामुळे मेहनत वाया गेली : हा पुतळा बनवताना कलाकारांना हवामानाच्या आव्हानालाही तोंड द्यावे लागले. मातीचा साचा तयार केल्यानंतर अचानक झालेल्या मुसळधार पावसात ही रचना खराब झाली. त्यानंतर ते पूर्णपणे पुनर्बांधणी करण्यात आले. यामुळे ते बनवण्यासाठी आणखी काही कालावधी लागला आहे. आता या वर्षी जूनपर्यंत हा पुतळा तयार होईल, अशी अपेक्षा आहे.
