त्रिच्ची ( तमिलनाडु) - देवसहायम पिल्लई यांना आज रविवारी दि. 15 मे'रोजी रोमच्या व्हॅटिकन सिटीमध्ये संताचा दर्जा दिला जाणार आहे. पोप फ्रान्सिस एका समारंभात त्यांना संत घोषित करतील. मात्र, जेव्हा त्यांना संताचा दर्जा देण्यापूर्वी त्यांच्या नावातून 'पिल्लई' हटवण्यात आले आहे. ख्रिश्चन संत म्हणून त्यांना 'धन्य देवसहायम्' असे संबोधले जाईल.
सुमारे 300 वर्षांपूर्वी कॅथलिक धर्म स्वीकारलेल्या देवासह्याम पिल्लई यांना संताचा दर्जा देण्याची प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे. असे म्हटले जाते की देवसहायम हे संत ही पदवी मिळवणारे पहिले तमिळ असतील, जे राजघराण्यातील नव्हते किंवा ते मिशनरीचे प्रमुख नव्हते. त्यांच्याबद्दल असे म्हटले जाते की देवासह्यामने अशा वेळी धर्म स्वीकारला जेव्हा हिंदुस्थानातील उच्चवर्णीय लोकांसाठी ते पूर्णपणे निषिद्ध होते. ख्रिश्चन धर्म स्वीकारणाऱ्या भारतातील व्यक्तीला त्याच्या मृत्यूनंतर 300 संतांचा दर्जा दिला जाईल. रोममध्ये, पोप फ्रान्सिस रविवारी तीन शतकांनंतर तामिळनाडूच्या देवासह्याम यांना संत ही पदवी प्रदान करतील, जो ऐतिहासिकदृष्ट्या राजा मार्तंड वर्माच्या सैन्यात अधिकारी होता.
देवसहायम पिल्लई यांचे खरे नाव जन्माने नायर जातीतील नीलकंदन होते. त्यांचा जन्म 23 एप्रिल 1712 रोजी कन्याकुमारी, तामिळनाडू येथे झाला. राजेशाही आदेशानुसार उच्चवर्णीयांच्या धर्मांतरावरही बंदी घालण्यात आली होती. त्यावेळी त्रावणकोरवर अनियम तिरुनल मार्तंड वर्माचे राज्य होते. मार्तंड वर्मा हे १८व्या शतकात सुमारे ५२ वर्षे त्रावणकोर राज्याचे महाराज होते. त्यांनी नीलकंदन यांची पद्मनाभपुरम किल्ल्यात वरिष्ठ अधिकारी म्हणून नियुक्ती केली. नीलकंदन यांचा विवाह बरकवी अम्मल यांच्याशी झाला होता.
1741 मध्ये डच लोकांनी कोलाचेल बंदर काबीज करण्यासाठी हल्ला केला. त्रावणकोरचा राजा मार्तंड वर्माच्या सैन्याने डचांचा पराभव केला आणि त्याच्या सैन्याचा सेनापती बेनेडिक्टस डी लानॉय याला कैद करण्यात आले. बेनेडिक्टस डी लानोय हे कॅथोलिक ख्रिश्चन होते. त्यांचा लष्करी अनुभव पाहून मार्तंड वर्मा यांनी त्यांची लष्करी सल्लागार म्हणून नियुक्ती केली. यानंतर नीलकंदने बेनेडिक्टस डी लानॉयशी मैत्री केली.
लनोय यांच्या सहवासात, नीलकंदन यांनी ख्रिश्चन धर्मात रस घेण्यास सुरुवात केली आणि धर्मांतर केले. त्यांनी आपले नाव बदलून देवसाश्याम पिल्लई ठेवले. त्याच्या निषेधार्थ, त्याच्या नायर जातीच्या लोकांनी राजाकडे तक्रार केली आणि देवसाश्याम पिल्लई यांच्यावर देशद्रोहाचा आरोप केला. राजा मार्तंड वर्माने धर्मांतरासंबंधीच्या शाही आदेशाचे उल्लंघन केल्याबद्दल देवसह्यामला तुरुंगवासाची शिक्षा दिली. याशिवाय काळ्या-पांढऱ्या रंगात रंगलेल्या म्हशीवर बसून राज्यभर फिरण्याचा आदेश दिला.
या काळात ख्रिश्चन मिश्रांच्या वतीने त्यांच्या चमत्कारांच्या कथा प्रसिद्ध करण्यात आल्या. असे मानले जाते की जेव्हा देवसहायामने पुन्हा हिंदू धर्मात परत येण्यास नकार दिला तेव्हा आजच्या कन्याकुमारी जिल्ह्यातील अर्लाव्यामोझी येथे एका वळणाच्या टेकडीवर त्याला गोळ्या घालून ठार मारण्यात आले. सैनिकांनी त्याचा मृतदेह जंगलात जाळला होता.
यानंतर काही कॅथोलिक विश्वासूंनी देवासह्याम पिल्लई यांचे अवशेष चर्चमध्ये आणले आणि कोट्टर सेंट झेवियर्स चर्चमध्ये समाधी बांधली. त्या काळापासून त्या टेकडीला देवासह्याम पर्वत असे म्हणतात, जिथे त्याला गोळ्या घालण्यात आल्या. ख्रिश्चनांनी तेथे त्याचे स्मारकही बांधले. 2012 मध्ये, कोचीचे तत्कालीन बिशप क्लेमेन्स जोसेफ यांनी देवसह्याम पिल्लई यांना संताचा दर्जा देण्यासाठी पुढाकार घेतला. त्यांनी रोममधील पोप यांना चमत्कारांच्या काही कथांसह एक अहवाल सादर केला. देवसहायम पिल्लई यांचे 2 डिसेंबर 2012 रोजी सुशोभीकरण करण्यात आले.
2017 मध्ये, दोन सेवानिवृत्त आयएएस अधिकार्‍यांनी देवसहयम पिल्लई यांना संताचा दर्जा देण्यापूर्वी आडनावावर आक्षेप घेतला होता. या दोघांनी व्हॅटिकनचे कार्डिनल अँजेलो अमाटो यांना पत्रे लिहून संत ही पदवी देण्याच्या मुद्द्याला पुष्टी दिली आणि म्हटले की पिल्लई आडनाव जात सूचित करते, त्यामुळे ते काढून टाकावे. त्यानंतर व्हॅटिकनने ही मागणी फेटाळून लावली.
जेव्हा व्हॅटिकनने फेब्रुवारी २०२० मध्ये संत ही पदवी जाहीर केली तेव्हा त्याच्या नावावरून पिल्लई आडनाव काढून टाकले. त्याला 'धान्य देवसंयम' हे नवे नाव देण्यात आले. तिरुनेलवेलीचे आर्चबिशप अँथनी सॅमी यांच्या मते, विवाहित सामान्य पुरुषाला ही पदवी मिळण्याची ही पहिलीच वेळ असेल. आतापर्यंत चर्चमधील धर्मगुरू, नन्स आणि राजे यांनाच संताचा दर्जा मिळत आला आहे.
हेही वाचा - Rajya Sabha Elections: अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन कर्नाटकमधून पुन्हा राज्यसभेवर जाणार?
