ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವನ್ನು 2025ರ ವೇಳೆಗೆ ಜೀವನ ವೇತನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವು ಸಮಸ್ತ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಖುಷಿಯ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದೆ. ವಸತಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಆಹಾರ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜೀವನ ವೇತನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐಎಲ್ಒ) (International Labor Organization -ILO) ಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವನ್ನು ಜೀವನ ವೇತನದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಈ ಕ್ರಮವು ಯೋಗ್ಯ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸುಸ್ಥಿರ ಸಮಾಜ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಲಿದೆ.
1948 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ಸಂಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಜೀವನ ವೇತನವು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏಳಿಗೆ ಹೊಂದಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವನ ವೇತನವು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಾನ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಪ್ರದೇಶ, ಕೈಗಾರಿಕೆ, ಕೌಶಲ್ಯ ಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಸ್ವರೂಪದಂತಹ ಅನೇಕ ಮಾನದಂಡಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಳಮಟ್ಟದ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ದಿನಕ್ಕೆ 178 ರೂ.ಗಳಷ್ಟಿತ್ತು. ಇದು ಕಳೆದ ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ಕೌಶಲ್ಯರಹಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸರಾಸರಿ ವೇತನವು ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ 2,250 ರಿಂದ 70,000 ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸರಾಸರಿ ಮಾಸಿಕ ಸಂಬಳವು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಕೇವಲ 29,400 ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯ ವೇತನಗಳು ಸಹ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೇತನ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರ ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ವೇತನ ನಿಗದಿಯ ಮಾನದಂಡಗಳು ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಖರೀದಿ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಮೂಲಕ ಹಣದುಬ್ಬರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು. ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಅಂಶಗಳು, ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಕ್ರಮಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕ್ರಿಯೆಯು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು 'ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕ'ವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಗುಣಾಂಕವು 0 ಮತ್ತು 1 ರ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಗುಣಾಂಕ 1 ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕವು 2014-15 ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 0.472 ರಿಂದ 2022-23 ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 0.402 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಂದ ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯ ಕುಸಿತವು ಗಳಿಕೆಯ ಪಿರಮಿಡ್ನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಲಸೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಜೀವನ ವೇತನವು ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವೇತನ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಮಧ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಹಣದುಬ್ಬರವು ಏರಿಕೆಯಾದಾಗಲೂ ವೇತನಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾದಾಗ ಜನರ ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಜೀವನ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇತರ ಹಲವಾರು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ದೇಶಗಳ ಹಣದುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. 2013 ರಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ಹಣದುಬ್ಬರ ದರ ಶೇ 10.02 ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸಿನ ಮತ್ತು ವಿತ್ತೀಯ ನೀತಿಗಳು ಫೆಬ್ರವರಿ 2024 ರ ವೇಳೆಗೆ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಶೇ 5.09 ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ.
ತಲಾ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯ ವೆಚ್ಚವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯ ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ. 2022-23ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ತಲಾ ನಿವ್ವಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯ (ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ) 1,72,000 ರೂ.ಗಳಷ್ಟಿದೆ. ಇದು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ಮೊದಲು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ 2014-15 ರಲ್ಲಿ 86,647 ರೂ. ಇದ್ದುದು ಸುಮಾರು 100 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, 2022-23ರ ಮಾಸಿಕ ತಲಾ ಬಳಕೆ ವೆಚ್ಚ (ಎಂಪಿಸಿಇ) ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 3,773 ರೂ ಮತ್ತು ನಗರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 6,459 ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಸರಾಸರಿ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಆಹಾರೇತರ ವೆಚ್ಚದ ಪಾಲು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಶೇ 40 ಮತ್ತು ಶೇ 60 ಆಗಿದೆ. ಎಂಪಿಸಿಇ ಕುರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ವರದಿಯು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸರಾಸರಿ ಎಂಪಿಸಿಇ 2011-12 ರಲ್ಲಿ 1430 ರೂ. ಆಗಿತ್ತು ಮತ್ತು 2022-23 ರಲ್ಲಿ 3773 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿವ್ವಳ 2.60 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಬಳಕೆಯ ವೆಚ್ಚದ ಹೆಚ್ಚಳವು ಕಳೆದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ನಿರುದ್ಯೋಗವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಸವಾಲೊಡ್ಡುತ್ತಿರುವ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. 15 ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಿರುದ್ಯೋಗ ದರವು 2023 ರ ಜನವರಿ-ಮಾರ್ಚ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 6.8 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ.
ಜೀವನ ವೇತನವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಸರ್ಕಾರವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ಜೀವನ ವೇತನಕ್ಕಿಂತ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ಕಾರ್ಮಿಕನು ಗಳಿಸುವ ಮೊತ್ತ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಜೀವನ ವೇತನವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ನಡುವೆ ದೊಡ್ಡ ಅಂತರವಿದೆ. ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದಂತೆ, ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಕೆಲಸಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯದಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು.
ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಯೋಗ್ಯ ವೇತನವು ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ಬಡತನ ಮತ್ತು ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಗೌರವದ ಮತ್ತು ಘನತೆಯ ಜೀವನವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಯುತ ವೇತನವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವನ ವೇತನದ ಕ್ರಮವು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು (ಎಸ್ಡಿಜಿ) ಸಾಧಿಸಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಯೋಗ್ಯ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಎಸ್ಡಿಜಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಭಾರತ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜೀವನ ವೇತನದ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಉದ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರರ ನಡುವಿನ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಬಹುಮುಖಿ ವಿಧಾನದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರುವುದು, ಜೀವನ ವೇತನವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಾರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಶಿಕ್ಷಣ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ನ್ಯಾಯಯುತ ವೇತನ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಸಮಾಜವು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿತ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಭಾರತ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಲೇಖನ: ಡಾ. ಎಂ. ವೆಂಕಟೇಶ್ವರಲು, ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಫ್ ಫೈನಾನ್ಸ್, ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್, ಮುಂಬೈ
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಇರಾನ್-ಇಸ್ರೇಲ್ ಸಂಘರ್ಷ: ಶಾಂತಿಯ ಆರಂಭವಾ? ಸುನಾಮಿ ಬರುವ ಮುಂಚಿನ ಸಮುದ್ರದ ಶಾಂತತೆಯಾ? - Iran Israel Conflict
