ETV Bharat / science-and-technology

Rocket Technology: ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್​ ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆ: ಸ್ಪೇಸ್​ಎಕ್ಸ್​ ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದ ಚೀನಾ - ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಿಥೇನ್ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ

ಚೀನಾ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ವಾಹಕ ರಾಕೆಟ್​ ಅನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹಾರಿಸಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್​ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ.

China launches methane-powered rocket ahead of SpaceX
China launches methane-powered rocket ahead of SpaceX
author img

By

Published : Jul 12, 2023, 6:33 PM IST

ನವದೆಹಲಿ: ಚೀನಾ ಬುಧವಾರ ಹೊಸ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ವಾಹಕ ರಾಕೆಟ್ ಒಂದನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್​ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಎಲೋನ್ ಮಸ್ಕ್ ಅವರ ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದೆ.

ಚೀನಾದ ಖಾಸಗಿ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಕಂಪನಿ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಪೇಸ್‌ನ ಝುಕ್-2 ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್ ಬೀಜಿಂಗ್ ಸಮಯ ಬೆಳಗ್ಗೆ 9 ಗಂಟೆಗೆ (ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6.30 ಐಎಸ್‌ಟಿ) ಚೀನಾದ ಗೋಬಿ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಿಯುಕ್ವಾನ್ ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸ್ಫೋಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಹಾರಾಟದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಚೀನಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ಸುದ್ದಿ ಸಂಸ್ಥೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 14 ರಂದು ವಿಫಲ ಉಡಾವಣೆಯ ನಂತರ ಇದು ಝುಕ್-2 ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್‌ನ ಎರಡನೇ ಹಾರಾಟವಾಗಿದೆ. ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಪೇಸ್ ಈಗ ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಿಥೇನ್ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಓಟದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿವೆ. ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಇವು ಬಹಳ ಸೂಕ್ತವಾಗಿವೆ.

ಝುಕ್-2 ಸೂರ್ಯನ ಸಿಂಕ್ರೊನಸ್ ಕಕ್ಷೆಗೆ (SSO) ಪರೀಕ್ಷಾ ಪೇಲೋಡ್ ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಲುಪಿಸಿದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ರಿಲೇಟಿವಿಟಿ ಸ್ಪೇಸ್‌ನಿಂದ ಟೆರಾನ್ 1 ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್‌ನ ಸ್ಟಾರ್‌ಶಿಪ್ ಈ ಎರಡು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಿಥೇನ್ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಲುಪುವ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದ್ದವು.

ಝುಕ್-2 ಎರಡು ಹಂತದ ದ್ರವ ಪ್ರೊಪೆಲೆಂಟ್ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ 3.35 ಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 49.5 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಕಡಿಮೆ ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಆರು ಟನ್ ಮತ್ತು SSO ಗಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಟನ್​ಗಳಷ್ಟು ಪೇಲೋಡ್​ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.

ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಚೀನಾದ ಖಾಸಗಿ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಕಂಪನಿ ಸ್ಪೇಸ್ ಪಯೋನಿಯರ್ ದ್ರವ-ಚಾಲಿತ ಟಿಯಾನ್‌ಲಾಂಗ್-2 ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿತ್ತು.

ಮೀಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಮೆಥಾಲಾಕ್ಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಿಥೇನ್ ಅನ್ನು ಇಂಧನವಾಗಿ ಮತ್ತು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು (LOX) ಆಕ್ಸಿಡೈಸರ್ ಆಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನಗಳಂತೆಯೇ ಅದೇ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ, ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲಂಟ್ ಆಯ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವಿನ್ಯಾಸ ಪರಿಗಣನೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಿಥೇನ್ ಮತ್ತು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕವು ಮಿಥೇನ್-ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ರಾಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲಂಟ್‌ಗಳಾಗಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ISRO: ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ SSLV ರಾಕೆಟ್​ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನೀಡಲಿದೆ ಇಸ್ರೊ

ನವದೆಹಲಿ: ಚೀನಾ ಬುಧವಾರ ಹೊಸ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ವಾಹಕ ರಾಕೆಟ್ ಒಂದನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್​ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಎಲೋನ್ ಮಸ್ಕ್ ಅವರ ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದೆ.

ಚೀನಾದ ಖಾಸಗಿ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಕಂಪನಿ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಪೇಸ್‌ನ ಝುಕ್-2 ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್ ಬೀಜಿಂಗ್ ಸಮಯ ಬೆಳಗ್ಗೆ 9 ಗಂಟೆಗೆ (ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6.30 ಐಎಸ್‌ಟಿ) ಚೀನಾದ ಗೋಬಿ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ಜಿಯುಕ್ವಾನ್ ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸ್ಫೋಟಿಸಿತು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಹಾರಾಟದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಚೀನಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ಸುದ್ದಿ ಸಂಸ್ಥೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 14 ರಂದು ವಿಫಲ ಉಡಾವಣೆಯ ನಂತರ ಇದು ಝುಕ್-2 ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್‌ನ ಎರಡನೇ ಹಾರಾಟವಾಗಿದೆ. ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಸ್ಪೇಸ್ ಈಗ ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಿಥೇನ್ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಓಟದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಮಿಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿವೆ. ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಇವು ಬಹಳ ಸೂಕ್ತವಾಗಿವೆ.

ಝುಕ್-2 ಸೂರ್ಯನ ಸಿಂಕ್ರೊನಸ್ ಕಕ್ಷೆಗೆ (SSO) ಪರೀಕ್ಷಾ ಪೇಲೋಡ್ ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಲುಪಿಸಿದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿವೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ರಿಲೇಟಿವಿಟಿ ಸ್ಪೇಸ್‌ನಿಂದ ಟೆರಾನ್ 1 ಮತ್ತು ಸ್ಪೇಸ್‌ಎಕ್ಸ್‌ನ ಸ್ಟಾರ್‌ಶಿಪ್ ಈ ಎರಡು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮಿಥೇನ್ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಲುಪುವ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದ್ದವು.

ಝುಕ್-2 ಎರಡು ಹಂತದ ದ್ರವ ಪ್ರೊಪೆಲೆಂಟ್ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ 3.35 ಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 49.5 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು ಕಡಿಮೆ ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಆರು ಟನ್ ಮತ್ತು SSO ಗಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಟನ್​ಗಳಷ್ಟು ಪೇಲೋಡ್​ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.

ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಚೀನಾದ ಖಾಸಗಿ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಕಂಪನಿ ಸ್ಪೇಸ್ ಪಯೋನಿಯರ್ ದ್ರವ-ಚಾಲಿತ ಟಿಯಾನ್‌ಲಾಂಗ್-2 ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿತ್ತು.

ಮೀಥೇನ್ ಚಾಲಿತ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಮೆಥಾಲಾಕ್ಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಿಥೇನ್ ಅನ್ನು ಇಂಧನವಾಗಿ ಮತ್ತು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು (LOX) ಆಕ್ಸಿಡೈಸರ್ ಆಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನಗಳಂತೆಯೇ ಅದೇ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ, ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲಂಟ್ ಆಯ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವಿನ್ಯಾಸ ಪರಿಗಣನೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಿಥೇನ್ ಮತ್ತು ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕವು ಮಿಥೇನ್-ದ್ರವ ಆಮ್ಲಜನಕ ರಾಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲಂಟ್‌ಗಳಾಗಿವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ISRO: ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ SSLV ರಾಕೆಟ್​ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನೀಡಲಿದೆ ಇಸ್ರೊ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.