ETV Bharat / science-and-technology

ಭೂಗರ್ಭದ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಪತ್ತೆಗೆ ದತ್ತಾಂಶ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಭಿವೃದ್ದಿ: ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧನೆ - ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧಕರಿಂದ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆ

ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಪೆಟ್ರೋಲ್​ ಪತ್ತೆಗೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಪತ್ತೆಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದತ್ತಾಂಶ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪಡಿಸಿದ ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧಕರು
iit-madras-researchers-have-developed-an-efficient-data-analysis-for-underground-petroleum-detection
author img

By

Published : Dec 30, 2022, 5:49 PM IST

ಚೆನ್ನೈ: ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲು ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧಕರು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದತ್ತಾಂಶ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಬಂಡೆಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಕಿ ಆಂಶಗಳ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡ ಅಸ್ಸಾಂ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಟಿಪಂ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ 2.3 ಕಿಮೀ ಭೂಗತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮರಳುಗಲ್ಲು ಆಧಾರಿತ ಜಲಾಶಯದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಟೆಡ್ ವಲಯವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ.

ಉತ್ತರ ಅಸ್ಸಾಂ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಾವಿಯ ದಾಖಲೆಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ವಿಧಾನ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 2.3 ಕಿಮೀ ಆಳದ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಕ್ ಪ್ರಕಾರದ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಶನ್ ವಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.

ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವುದು ಸವಾಲಿನ ಕೆಲಸವಾಗಿದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ವೆಲ್ ಲಾಗ್ ಡೇಟಾವನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಚನೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕೌಸ್ಟಿಕ್ ಕಂಪನಗಳನ್ನು ನೆಲದ ಮೂಲಕ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಲೆಗಳು ವಿವಿಧ ಕಲ್ಲಿನ ಪದರಗಳಿಗೆ ಹೊಡೆದಾಗ, ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಫಲಿತ ಅಲೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಭೂಗರ್ಭ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾವಿಯ ಮರದ ದಿಮ್ಮಿಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲ ಬಾವಿಯನ್ನು ಅಗೆಯುವಾಗ ಭೂಮಿಯ ವಿವಿಧ ಪದರಗಳ ವಿವರಗಳಿವೆ.

100 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಡಿಗ್ಬೋಯ್ ತೈಲಕ್ಷೇತ್ರದ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ನಂತರ, ಅಸ್ಸಾಂ-ಅರಾಕನ್ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು 'ವರ್ಗ-I' ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಭೂಗತ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳ ರಂಧ್ರದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನ ತೈಲ-ಸಮೃದ್ಧ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಜಲಾಶಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಶನ್ ವಲಯಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಈ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸಿರುವ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಪ್ರೊ. ರಾಜೇಶ್ ಆರ್. ಭೂಗರ್ಭ ರಚನೆಗಳ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸವಾಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಚಿತ್ರಗಳ ಕಡಿಮೆ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಮ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿಸುವಲ್ಲಿನ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ತಂಡವು ಸಂಕೀರ್ಣ ಬಾವಿ ದಾಖಲೆ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪನ ದತ್ತಾಂಶದಿಂದ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ವಲಯಗಳನ್ನು ಊಹಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮಾನವನಿಗೆ ಚಂದ್ರ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹತ್ತಿರ... ಮಂಗಳದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಸಾದ ಪ್ರಯತ್ನ ಏನು?

ಚೆನ್ನೈ: ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲು ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್​ ಸಂಶೋಧಕರು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ದತ್ತಾಂಶ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಬಂಡೆಗಳ ರಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಕಿ ಆಂಶಗಳ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡ ಅಸ್ಸಾಂ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಟಿಪಂ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ 2.3 ಕಿಮೀ ಭೂಗತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮರಳುಗಲ್ಲು ಆಧಾರಿತ ಜಲಾಶಯದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಟೆಡ್ ವಲಯವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ.

ಉತ್ತರ ಅಸ್ಸಾಂ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಾವಿಯ ದಾಖಲೆಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ವಿಧಾನ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 2.3 ಕಿಮೀ ಆಳದ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಕ್ ಪ್ರಕಾರದ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಶನ್ ವಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.

ಭೂಮಿಯೊಳಗಿನ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುವುದು ಸವಾಲಿನ ಕೆಲಸವಾಗಿದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ವೆಲ್ ಲಾಗ್ ಡೇಟಾವನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಚನೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ, ಅಕೌಸ್ಟಿಕ್ ಕಂಪನಗಳನ್ನು ನೆಲದ ಮೂಲಕ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಲೆಗಳು ವಿವಿಧ ಕಲ್ಲಿನ ಪದರಗಳಿಗೆ ಹೊಡೆದಾಗ, ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಫಲಿತ ಅಲೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರತಿಬಿಂಬದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಭೂಗರ್ಭ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾವಿಯ ಮರದ ದಿಮ್ಮಿಗಳಲ್ಲಿ ತೈಲ ಬಾವಿಯನ್ನು ಅಗೆಯುವಾಗ ಭೂಮಿಯ ವಿವಿಧ ಪದರಗಳ ವಿವರಗಳಿವೆ.

100 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಡಿಗ್ಬೋಯ್ ತೈಲಕ್ಷೇತ್ರದ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ನಂತರ, ಅಸ್ಸಾಂ-ಅರಾಕನ್ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು 'ವರ್ಗ-I' ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಭೂಗತ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳ ರಂಧ್ರದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನ ತೈಲ-ಸಮೃದ್ಧ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಜಲಾಶಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸ್ಯಾಚುರೇಶನ್ ವಲಯಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಈ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸಿರುವ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಪ್ರೊ. ರಾಜೇಶ್ ಆರ್. ಭೂಗರ್ಭ ರಚನೆಗಳ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸವಾಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಭೂಕಂಪನ ಚಿತ್ರಗಳ ಕಡಿಮೆ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಮ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪನ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿಸುವಲ್ಲಿನ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಐಐಟಿ ಮದ್ರಾಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ತಂಡವು ಸಂಕೀರ್ಣ ಬಾವಿ ದಾಖಲೆ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪನ ದತ್ತಾಂಶದಿಂದ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ವಲಯಗಳನ್ನು ಊಹಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮಾನವನಿಗೆ ಚಂದ್ರ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹತ್ತಿರ... ಮಂಗಳದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ನಾಸಾದ ಪ್ರಯತ್ನ ಏನು?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.