ETV Bharat / international

ವಿಶೇಷ ಅಂಕಣ: ಭಾರತ-ಚೀನಾ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆ ಎಲ್ಲಿಗೂ ತಲುಪದಿರಬಹುದು!

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಸ್ಪಷ್ಟ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ತಲುಪುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಈವರೆಗೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಭಾರತ ಚೀನಾ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆ,India and China high level dialogue
ಭಾರತ ಚೀನಾ ಮಾತುಕತೆ
author img

By

Published : Dec 21, 2019, 5:33 PM IST

ಕಳೆದ 16 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಸ್ಪಷ್ಟ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ತಲುಪುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಈವರೆಗೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಗಡಿ ವಿವಾದದ ಮಾತುಕತೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ನಡುವಿನ 22ನೇ ಸಭೆ ತಾಜ್‌ಮಹಲ್‌ ನಗರಿ ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ.

ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶೇಷ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ ಅಜಿತ್ ದೋವಲ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ವಾಂಗ್ ಯಿ ನಡುವೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 21 ರಂದು ನಡೆಯಲಿರುವ ಮಾತುಕತೆ ಮೂಲ ವಾಸ್ತವತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ತಪ್ಪಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವುದು ಅನುಮಾನವಷ್ಟೆ!

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ನಡುವಿನ ಕಳೆದ 21 ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚರ್ಚೆಗಳಿಂದ, ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. 2003ರಲ್ಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಮತ್ತು ಹು ಜಿಂಟಾವೊ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ಸುತ್ತಿನ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ಯಾವ ಚೌಕಟ್ಟಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂಬುದನ್ನೂ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು.

2005 ರಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವೆನ್ ಜಿಯಾಬಾವೊ ನಡುವಿನ ಶೃಂಗಸಭೆ ರಾಜಕೀಯ ನಿಯತಾಂಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿತ್ತು, ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ನಿಜವಾದ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಒಪ್ಪಂದವೂ ಆಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಚೀನಾ ಈ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಿತು. ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸದ ಕಾರಣ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಸೈನ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಮುಖಾಮುಖಿಗೆ ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ.

1962ರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ 34 ಸಾವಿರ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚೀನಾವನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ ಇಡೀ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಟಿಬೆಟ್ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಚೀನಾ 14 ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಚೀನಾ ಹಿಂದಿನ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂನೊಂದಿಗೆ ಈ ಹಿಂದೆ ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಬಲದಿಂದಾಗಿ, ಚೀನಾ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಭೂತಾನ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿದೆ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಿತ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದೆ. ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಐದು ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಾರತ ತನ್ನ ಗಡಿ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಡೋಕ್ಲಾಮ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂತಾನ್ ಪರವಾಗಿ ಭಾರತ ಮಿಲಿಟರಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಿದಾಗ, ಚೀನಾ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಯುದ್ಧದ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿತು. ಕೇವಲ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬಲವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗಡಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಭಾರತವನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಚೀನಾ ಈಗ ಅರಿತುಕೊಂಡಿದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಂಡಿರುವುದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ ಬಳಿ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗಳು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸದಿದ್ದರೂ, ಕಳೆದ 57 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನವಿಲ್ಲ. ಈ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಶಾಂತಿಯುತ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬಗೆಹರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಈ ಪುರಾವೆಗಳು ಸಾಕು. ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಇತರ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪರಸ್ಪರ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟು ಈಗ 80 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಮೀರಿದೆ. ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಮಾತುಕತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಅವು ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಚೀನಾ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದ ರೀತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಲು ಮುಂದುವರಿಯುವ ತಂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಂತಹ ಇತರ ಪ್ರಬಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿರೋಧ ನೀಡಲು ಭಾರತ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಗೆಹರಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಸಮಂಜಸವಲ್ಲ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದವು ವಹಿವಾಟಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಒಪ್ಪಂದವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗುವಂತೆ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಒಮ್ಮತದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಸೈನ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಚೀನಾ ತಕ್ಷಣದ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಭಾರತ ಬಯಸಿದೆ. ಡೋಕ್ಲಾಮ್‌ನಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಜನರ ನಡುವೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಸಮಾಲೋಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಈ ವಾರ ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಯಾಗಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ ಅಜಿತ್ ದೋವಲ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ವಾಂಗ್ ಯಿ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ದೃಢವಾದ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಮಸ್ಯೆ ಕುರಿತು ಉಂಟಾದ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂವಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು. ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ, ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಹೊಸ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು ಎಂದು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಅರಿತುಕೊಂಡಿವೆ.

ಕಳೆದ ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಯುದ್ಧದಿಂದಾಗಿ ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರ ಕುಸಿದಿದೆ. ಅನೇಕ ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ ಅಥವಾ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿವೆ. ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತವನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅವಕಾಶವೆಂದು ನೋಡುತ್ತವೆ. ಭಾರತದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಚೀನಾ ದೃಢವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಗಡಿ ವಿವಾದ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಚೀನಾದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸೂತ್ರವು ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ವಿವಾದವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಬಾರದು. ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣದ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವವರೆಗೆ, ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿವೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸಾಧ್ಯ. ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಅಪಾರ ತಾಳ್ಮೆ ತೋರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

-ಸುರೇಶ್ ಬಾಫ್ನಾ

ಕಳೆದ 16 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಯಾವುದೇ ಸ್ಪಷ್ಟ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ತಲುಪುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಈವರೆಗೂ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಗಡಿ ವಿವಾದದ ಮಾತುಕತೆಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ನಡುವಿನ 22ನೇ ಸಭೆ ತಾಜ್‌ಮಹಲ್‌ ನಗರಿ ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ.

ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶೇಷ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ ಅಜಿತ್ ದೋವಲ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ವಾಂಗ್ ಯಿ ನಡುವೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 21 ರಂದು ನಡೆಯಲಿರುವ ಮಾತುಕತೆ ಮೂಲ ವಾಸ್ತವತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ತಪ್ಪಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವುದು ಅನುಮಾನವಷ್ಟೆ!

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ನಡುವಿನ ಕಳೆದ 21 ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚರ್ಚೆಗಳಿಂದ, ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. 2003ರಲ್ಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಮತ್ತು ಹು ಜಿಂಟಾವೊ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ವಿಶೇಷ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ಸುತ್ತಿನ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ಯಾವ ಚೌಕಟ್ಟಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂಬುದನ್ನೂ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು.

2005 ರಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವೆನ್ ಜಿಯಾಬಾವೊ ನಡುವಿನ ಶೃಂಗಸಭೆ ರಾಜಕೀಯ ನಿಯತಾಂಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿತ್ತು, ಅದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ನಿಜವಾದ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಒಪ್ಪಂದವೂ ಆಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಚೀನಾ ಈ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಿತು. ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸದ ಕಾರಣ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಸೈನ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಮುಖಾಮುಖಿಗೆ ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ.

1962ರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ 34 ಸಾವಿರ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚೀನಾವನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾ ಇಡೀ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಟಿಬೆಟ್ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಚೀನಾ 14 ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಚೀನಾ ಹಿಂದಿನ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂನೊಂದಿಗೆ ಈ ಹಿಂದೆ ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ. ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಬಲದಿಂದಾಗಿ, ಚೀನಾ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಭೂತಾನ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿದೆ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ನಿಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಿತ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದೆ. ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಐದು ಪಟ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಾರತ ತನ್ನ ಗಡಿ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಡೋಕ್ಲಾಮ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂತಾನ್ ಪರವಾಗಿ ಭಾರತ ಮಿಲಿಟರಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಿದಾಗ, ಚೀನಾ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಯುದ್ಧದ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿತು. ಕೇವಲ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬಲವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗಡಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಭಾರತವನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಚೀನಾ ಈಗ ಅರಿತುಕೊಂಡಿದೆ.

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಂಡಿರುವುದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ ಬಳಿ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗಳು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಂಬಂತಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಚೀನಾದೊಂದಿಗೆ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸದಿದ್ದರೂ, ಕಳೆದ 57 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನವಿಲ್ಲ. ಈ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಶಾಂತಿಯುತ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬಗೆಹರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಈ ಪುರಾವೆಗಳು ಸಾಕು. ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಇತರ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪರಸ್ಪರ ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟು ಈಗ 80 ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಮೀರಿದೆ. ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಮಾತುಕತೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಅವು ಇನ್ನೂ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಚೀನಾ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದ ರೀತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಲು ಮುಂದುವರಿಯುವ ತಂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಂತಹ ಇತರ ಪ್ರಬಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಚೀನಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿರೋಧ ನೀಡಲು ಭಾರತ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಗೆಹರಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಸಮಂಜಸವಲ್ಲ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದವು ವಹಿವಾಟಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಒಪ್ಪಂದವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗುವಂತೆ, ಉಭಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಒಮ್ಮತದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ಸೈನ್ಯಗಳ ನಡುವಿನ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಚೀನಾ ತಕ್ಷಣದ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಭಾರತ ಬಯಸಿದೆ. ಡೋಕ್ಲಾಮ್‌ನಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಜನರ ನಡುವೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಸಮಾಲೋಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಈ ವಾರ ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಯಾಗಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹೆಗಾರ ಅಜಿತ್ ದೋವಲ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ವಾಂಗ್ ಯಿ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ದೃಢವಾದ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಮಸ್ಯೆ ಕುರಿತು ಉಂಟಾದ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂವಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿತು. ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ, ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಹೊಸ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು ಎಂದು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಅರಿತುಕೊಂಡಿವೆ.

ಕಳೆದ ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಯುದ್ಧದಿಂದಾಗಿ ಚೀನಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರ ಕುಸಿದಿದೆ. ಅನೇಕ ಅಮೇರಿಕನ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ ಅಥವಾ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿವೆ. ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಕಂಪನಿಗಳು ಭಾರತವನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅವಕಾಶವೆಂದು ನೋಡುತ್ತವೆ. ಭಾರತದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಚೀನಾ ದೃಢವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಗಡಿ ವಿವಾದ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಚೀನಾದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸೂತ್ರವು ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ವಿವಾದವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಬಾರದು. ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣದ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವವರೆಗೆ, ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿವೆ. ಉಭಯ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸಾಧ್ಯ. ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಅಪಾರ ತಾಳ್ಮೆ ತೋರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

-ಸುರೇಶ್ ಬಾಫ್ನಾ


Please publish it ASAP & provide link

TALKS REACH NOWHERE

SURESH BAFNA

The high level of dialogue that has been going on between India and China over the last 16 years has not yielded any tangible results, but both sides have not given up hope of reaching any positive result. The 22nd meeting between the special representatives appointed for the border dispute talks is going to be held in the Taj city of Agra. It would not be wrong to expect that the talks scheduled on December 21 between the two special representatives India's National Security Advisor Ajit Doval and China's Foreign Minister and State Counsellor Wang Yi will succeed in taking steps to resolve the border dispute on the basis of ground reality. From the discussions in the last 21 meetings between the Special Representatives of India and China, it is clear that resolving the border dispute is a very difficult process. In the summit held between Atal Bihari Vajpayee and Hu Jintao in 2003, it was decided that talks will be held at the level of special representatives to resolve the border dispute. It was only in the same round of talks that it was decided under which framework an attempt would be made to resolve the dispute. In 2005, the summit meeting between Dr. Manmohan Singh and Wen Jiabao had set political parameters and guiding principles, under which it was accepted that major geographical features and population settlements would be taken into account to resolve the border dispute. There was also an informal agreement between the two countries that the actual control line would be determined by mutual agreement, but soon China backed out of this agreement. Due to the non-determination of the Line of Actual Control, many situations of confrontation have been witnessed between the armies of the two countries.

In the 1962 war, China forcibly occupied 34 thousand square kilometres of Aksai China, which is claimed by India. In the eastern region, China claims the whole of Arunachal Pradesh as Lower Tibet. China does not accept the treaties that were agreed upon with the local rulers of these areas during the British rule. China shares borders with 14 countries and it has had border disputes with most of them. China has also fought wars with the erstwhile Communist Soviet Union and Vietnam in the past. By the virtue of its economic and military strength, China has settled its border disputes with almost all the countries except India and Bhutan. Obviously, all these border agreements have been done on the terms to benefit the interest China. Pakistan has conceded a large area of Pakistan-occupied Jammu and Kashmir to China. Despite the size of China's economy being five times larger than that of India, India has not compromised its border interests. When India made military intervention in favour of Bhutan in the Doklam area, China threatened India with war. China has now realized that it is not possible to cow down India on the question of border by merely demonstrating military might and economic strength.

Despite the issue of international border and Line of control that has been settled between India and Pakistan, there are incidents of cross border firing every day, on the other hand, despite the Line of Actual Control has not been determined with China, there has not been a single shot fired at the border during the last 57 years. This evidence is enough to suggest that both these countries want to settle their disputes through peaceful negotiations. The border dispute has had no adverse effect on trade and other relations between them. Mutual trade has now exceeded 80 billion dollars. The process of negotiations to settle the disputes has been going on for long and they still continue. The manner in which China has favoured Pakistan on the question of Jammu and Kashmir, it is clear that it is following a strategy to continue to harness more pressure on India. India has also ventured to thwart China's strategy by strengthening its military ties with the other mighty countries such as US, Japan and Australia at the diplomatic level.

In the current situation, it is not reasonable to expect that the border dispute between India and China will be resolved in the near future. Obviously any agreement between the two countries will be based on the transaction. Such a consensus has to be created within the two countries that the agreement becomes readily acceptable at the public level. India wants China to accept the Line of Actual Control with immediate effect so that confrontations between the armies of the two countries can be prevented. Incidents like Doklam have escalated tensions between the people of both the countries, which also have a negative impact on the negotiation process. It is not right to expect any concrete result from the talks between National Security Advisor Ajit Doval and Chinese Foreign Minister Wang Yi scheduled in Agra this week. For the past few months, due to the tension created on the question of Jammu and Kashmir, the dialogue process between the two nations was stalled. Both countries realize that only if the boundary dispute is resolved, then the relationship between them can reach a new height.

China's economic growth rate has declined due to the ongoing trade war with the US for the past several months. Many American companies have wound up their work or reduced their business in China. Chinese companies eye India as a big opportunity in terms of trade and investment. China has decided to take concrete steps to address the ongoing trade imbalance against India. The strengthening of economic relations between India and China will also have a positive impact on the border dispute talks. India's formula in the context of China should not allow price differences to be converted into controversy. Until the Line of Actual Control is determined, a situation of clash will arise on many occasions. To prevent these conflicts, both countries have developed a system which has been successful so far. The solution to problems is possible only by enhancing cooperation between the two countries. Both countries have to show immense patience in terms of resolving the border dispute.

End



--
-
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.