ETV Bharat / business

Fiscal deficit: ₹2.10 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಿಳಿದ ಭಾರತದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ - ಪೂರ್ಣ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜಿ

ಕಳೆದ ತಿಂಗಳು ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಬಜೆಟ್​ ಅಂದಾಜಿನ ಶೇ 11.8 ರಷ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.

indias fiscal deficit narrows to 2.10 lakh crore
indias fiscal deficit narrows to 2.10 lakh crore
author img

By

Published : Jun 30, 2023, 7:18 PM IST

ಬೆಂಗಳೂರು: ಮೇ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು 2023-24ರ ಪೂರ್ಣ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜಿನ 11.8 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಜೂನ್ 30 ಕಂಟ್ರೋಲರ್ ಜನರಲ್ ಆಫ್ ಅಕೌಂಟ್ಸ್ (ಸಿಜಿಎ) ಕಚೇರಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 2022-23 BE ಯ 12.3 ಶೇಕಡಾ ಆಗಿತ್ತು.

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂಬುದು ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚು ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಒಟ್ಟು ಸಾಲಗಳ ಸೂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ, 2023 ರ ಮೇ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಕೊರತೆಯು 2,10,287 ಕೋಟಿ ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 2023-24 ರಲ್ಲಿ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನದ (ಜಿಡಿಪಿ) 5.9 ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ. 2022-23ರಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿಯ ಈ ಕೊರತೆಯು ಹಿಂದಿನ ಅಂದಾಜಿನ 6.71 ಪ್ರತಿಶತದ ವಿರುದ್ಧ 6.4 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿತ್ತು.

ನಿವ್ವಳ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವು 2.78 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಅಥವಾ BE ಯ 11.9 ಪ್ರತಿಶತ ಎಂದು CGA ಹೇಳಿದೆ. ಇದರ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವು 6.25 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲಾದ ಅಂದಾಜುಗಳ ಶೇಕಡಾ 13.9 ರಷ್ಟಿದೆ. ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಕಾರ, 2024 ರ ಮಾರ್ಚ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು 17.86 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.

ದೇಶದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಆ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚವು ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಏರಿಕೆ ಅಥವಾ ಆದಾಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಕೊರತೆಯಂತಹ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದರ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯು ಎರಡು ಅಂಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಖರ್ಚು. ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ಅಂಶಗಳು ಹೀಗಿವೆ: ಇವುಗಳು ಎರಡು ಅಸ್ಥಿರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ, ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ತೆರಿಗೆಗಳು, ಕಸ್ಟಮ್ ಸುಂಕಗಳು, ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ತೆರಿಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಆದಾಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇವು ಲಾಭಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಲಾಭಗಳು, ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯ, ರಸೀದಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚವು ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚಗಳಾದ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿ ಪಾವತಿಗಳು, ಬಂಡವಾಳ ಆಸ್ತಿಗಳ ರಚನೆಗೆ ಅನುದಾನ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ದಾಖಲೆಯ ಏರಿಕೆ ಕಂಡ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ: ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್​ 803, ನಿಫ್ಟಿ 217 ಪಾಯಿಂಟ್ ಹೆಚ್ಚಳ

ಬೆಂಗಳೂರು: ಮೇ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು 2023-24ರ ಪೂರ್ಣ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜಿನ 11.8 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಜೂನ್ 30 ಕಂಟ್ರೋಲರ್ ಜನರಲ್ ಆಫ್ ಅಕೌಂಟ್ಸ್ (ಸಿಜಿಎ) ಕಚೇರಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 2022-23 BE ಯ 12.3 ಶೇಕಡಾ ಆಗಿತ್ತು.

ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂಬುದು ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚು ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಒಟ್ಟು ಸಾಲಗಳ ಸೂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ, 2023 ರ ಮೇ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಕೊರತೆಯು 2,10,287 ಕೋಟಿ ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 2023-24 ರಲ್ಲಿ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪನ್ನದ (ಜಿಡಿಪಿ) 5.9 ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ. 2022-23ರಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿಯ ಈ ಕೊರತೆಯು ಹಿಂದಿನ ಅಂದಾಜಿನ 6.71 ಪ್ರತಿಶತದ ವಿರುದ್ಧ 6.4 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿತ್ತು.

ನಿವ್ವಳ ತೆರಿಗೆ ಆದಾಯವು 2.78 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಅಥವಾ BE ಯ 11.9 ಪ್ರತಿಶತ ಎಂದು CGA ಹೇಳಿದೆ. ಇದರ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವು 6.25 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಲಾದ ಅಂದಾಜುಗಳ ಶೇಕಡಾ 13.9 ರಷ್ಟಿದೆ. ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಕಾರ, 2024 ರ ಮಾರ್ಚ್ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು 17.86 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.

ದೇಶದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಆ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಣಕಾಸಿನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಆದಾಯಕ್ಕಿಂತ ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚವು ಹೆಚ್ಚಾದಾಗ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಏರಿಕೆ ಅಥವಾ ಆದಾಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಕೊರತೆಯಂತಹ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹಣಕಾಸು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದರ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆಯು ಎರಡು ಅಂಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಖರ್ಚು. ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ಅಂಶಗಳು ಹೀಗಿವೆ: ಇವುಗಳು ಎರಡು ಅಸ್ಥಿರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಜಿಎಸ್ಟಿ, ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ತೆರಿಗೆಗಳು, ಕಸ್ಟಮ್ ಸುಂಕಗಳು, ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ತೆರಿಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಆದಾಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇವು ಲಾಭಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಲಾಭಗಳು, ಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯ, ರಸೀದಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ತೆರಿಗೆಯೇತರ ಆದಾಯಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ವೆಚ್ಚವು ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚಗಳಾದ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಪಿಂಚಣಿ ಪಾವತಿಗಳು, ಬಂಡವಾಳ ಆಸ್ತಿಗಳ ರಚನೆಗೆ ಅನುದಾನ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ದಾಖಲೆಯ ಏರಿಕೆ ಕಂಡ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ: ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್​ 803, ನಿಫ್ಟಿ 217 ಪಾಯಿಂಟ್ ಹೆಚ್ಚಳ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.