ETV Bharat / bharat

ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದಿಂದ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಅಪಾಯ: UNEP ವರದಿ - UNEP report on Soil pollution

ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯು ತಿಳಿಸಿದೆ. ಇದು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ವಿಷಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲುಷಿತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರು ಸೇವಿಸಲು ಅಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ. ಹಾನಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಈ ವರದಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ.

author img

By

Published : Dec 5, 2020, 4:34 PM IST

ಮಣ್ಣಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ನಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 5 ರಂದು ವಿಶ್ವ ಮಣ್ಣಿನ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾವು ಮಣ್ಣು ಒದಗಿಸುವ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ (ಯುಎನ್‌ಇಪಿ) ಮಣ್ಣಿನ ತಜ್ಞ ಅಬ್ದೆಲ್ಕಾಡರ್ ಬೆನ್ಸಡಾ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಕೈಗಾರಿಕಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಉಪಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ ಬಳಸುವ ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಮುಖ್ಯ ಮಾನವಜನ್ಯ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ದೇಶೀಯ, ಜಾನುವಾರು ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಯ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು (ತ್ಯಾಜ್ಯನೀರು ಸೇರಿದಂತೆ) ಕೃಷಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ-ಪಡೆದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಅಥವಾ ಭೂಕುಸಿತದಿಂದ ರಾಸಾಯಿನಿಕಗಳ ಸೋರಿಕೆ, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ, ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರಿನಿಂದಾಗಿ ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯು ತಿಳಿಸಿದೆ. ಇದು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ವಿಷಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲುಷಿತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರು ಸೇವಿಸಲು ಅಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ. ಹಾನಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಈ ವರದಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ.

2018 ರ ಅಧ್ಯಯನದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಯುಎನ್‌ಇಪಿ, ಜಾಗತಿಕ ಮಣ್ಣಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ, ಮಣ್ಣಿನ ಮೇಲಿನ ಅಂತರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಿತಿ, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಬಾಸೆಲ್, ರೋಟರ್ಡ್ಯಾಮ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್ ಸಮಾವೇಶಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳ ಕುರಿತು ಮತ್ತೊಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲಿನ ಅಪಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಇದು ಮತ್ತೊಂದು ಯುಎನ್‌ಇಪಿ ವರದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಜೀವರಾಶಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪರಭಕ್ಷಕ ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಜಾತಿಗಳ ಕಣ್ಮರೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗಳ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದು ಆಂಟಿಮೈಕ್ರೊಬಿಯಲ್ ನಿರೋಧಕ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ವಂಶವಾಹಿಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬೆನ್ಸಡಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಮಾಲಿನ್ಯವು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಅವನತಿ ಕನಿಷ್ಠ 3.2 ಶತಕೋಟಿ ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಮಾನವ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಆಹಾರವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿತ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು FAO ನ ಪರಿಷ್ಕೃತ ವಿಶ್ವ ಮಣ್ಣಿನ ಚಾರ್ಟರ್ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ.

ಕಲುಷಿತ ಮಣ್ಣು ಭೂಮಿಯ ಅವನತಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆ ಕುರಿತ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ದಶಕದ 2021-2030ರ ಹೃದಯಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಯುಎನ್‌ಇಪಿ, ಎಫ್‌ಎಒ ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಮುಂದಿನ 10 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭೂಮಂಡಲ, ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಈ ಕ್ರಮವು ಜಾಗತಿಕ ಕರೆ ನೀಡಿದೆ.

ಮಣ್ಣಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ನಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 5 ರಂದು ವಿಶ್ವ ಮಣ್ಣಿನ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾವು ಮಣ್ಣು ಒದಗಿಸುವ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ (ಯುಎನ್‌ಇಪಿ) ಮಣ್ಣಿನ ತಜ್ಞ ಅಬ್ದೆಲ್ಕಾಡರ್ ಬೆನ್ಸಡಾ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಕೈಗಾರಿಕಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಉಪಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ ಬಳಸುವ ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಮುಖ್ಯ ಮಾನವಜನ್ಯ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ದೇಶೀಯ, ಜಾನುವಾರು ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಯ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು (ತ್ಯಾಜ್ಯನೀರು ಸೇರಿದಂತೆ) ಕೃಷಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ-ಪಡೆದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ತೈಲ ಸೋರಿಕೆ ಅಥವಾ ಭೂಕುಸಿತದಿಂದ ರಾಸಾಯಿನಿಕಗಳ ಸೋರಿಕೆ, ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ, ಸಂಸ್ಕರಿಸದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರಿನಿಂದಾಗಿ ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯು ತಿಳಿಸಿದೆ. ಇದು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ವಿಷಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲುಷಿತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಬೆಳೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರು ಸೇವಿಸಲು ಅಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿವೆ. ಹಾನಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಈ ವರದಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ.

2018 ರ ಅಧ್ಯಯನದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಯುಎನ್‌ಇಪಿ, ಜಾಗತಿಕ ಮಣ್ಣಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ, ಮಣ್ಣಿನ ಮೇಲಿನ ಅಂತರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಿತಿ, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಬಾಸೆಲ್, ರೋಟರ್ಡ್ಯಾಮ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್ ಸಮಾವೇಶಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳ ಕುರಿತು ಮತ್ತೊಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲಿನ ಅಪಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತ ಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಇದು ಮತ್ತೊಂದು ಯುಎನ್‌ಇಪಿ ವರದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಜೀವರಾಶಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪರಭಕ್ಷಕ ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಜಾತಿಗಳ ಕಣ್ಮರೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗಳ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದು ಆಂಟಿಮೈಕ್ರೊಬಿಯಲ್ ನಿರೋಧಕ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ವಂಶವಾಹಿಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಬೆನ್ಸಡಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಮಾಲಿನ್ಯವು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಅವನತಿ ಕನಿಷ್ಠ 3.2 ಶತಕೋಟಿ ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಮಾನವ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಆಹಾರವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿತ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು FAO ನ ಪರಿಷ್ಕೃತ ವಿಶ್ವ ಮಣ್ಣಿನ ಚಾರ್ಟರ್ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ.

ಕಲುಷಿತ ಮಣ್ಣು ಭೂಮಿಯ ಅವನತಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆ ಕುರಿತ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ದಶಕದ 2021-2030ರ ಹೃದಯಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಯುಎನ್‌ಇಪಿ, ಎಫ್‌ಎಒ ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಮುಂದಿನ 10 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭೂಮಂಡಲ, ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪುನಃಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಈ ಕ್ರಮವು ಜಾಗತಿಕ ಕರೆ ನೀಡಿದೆ.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.