ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನದಿಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಜೋಡಿಸಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದ್ದು, ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ನೀರಿನ ಯೋಜನೆಗಳ ಪ್ರಗತಿ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲು ಫೆಬ್ರವರಿ 26 ರಂದು ವಿಶೇಷ ಸಭೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಹಿಂದೆ, ನದಿ ಅಂತರ್‌ಜೋಡಣೆ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ 60:40ರ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದರೆ 60 ಪ್ರತಿಶತ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು 40 ಪ್ರತಿಶತ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ನಿಧಿ ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಹಣವನ್ನು 90:10 ಅನುಪಾತಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಒಂದೇ ರಾಜ್ಯದೊಳಗಿನ ಎರಡು ನದಿಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸುವುದರಿಂದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಕೂಡ ಧನಸಹಾಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ (ಎನ್‌ಡಬ್ಲ್ಯುಡಿಎ) ನದಿ ಜೋಡಣೆ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವಾಗಿದೆ. ತಜ್ಞರೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸಮಿತಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು, ಸಮಗ್ರ ಯೋಜನಾ ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು, ರಾಜ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಾದ ಅನುಮೋದನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಮುಂತಾದ ಯೋಜನೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಈ ಸಂಸ್ಥೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಕೆಲಸದ ಹೊರೆ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಜಲ ಶಕ್ತಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ನದಿಗಳ ಅಂತರ್‌ಜೋಡಣೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎನ್‍ಆರ್‍ಎ) ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2019ರಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಎ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಕರಡು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಜಲಶಕ್ತಿ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿತ್ತು. ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂತಿಮ ವರದಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅಂತಿಮ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಇಲಾಖೆ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಇಲಾಖೆಯ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಗೋದಾವರಿ-ಕಾವೇರಿ ನದಿ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆ ಕುರಿತು ಆಯಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಉಭಯ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಸಮಗ್ರ ವರದಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದೆ. ಒಡಿಶಾದ ಮಹಾನದಿಯಿಂದ ನೀರನ್ನು ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಗೋದಾವರಿಯವರೆಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಇದು ವಿವರವಾದ ಯೋಜನಾ ವರದಿಯನ್ನು (ಡಿಪಿಆರ್) ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.
ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರೆ, ತೆಲಂಗಾಣ, ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ ಇನ್ನೂ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿಲ್ಲ. ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳನ್ನು 26 ರಂದು ನಡೆಯುವ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು. ಮಹಾನದಿಯಿಂದ ನೀರು ತಿರುಗಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಎನ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಎ ತೆಲಂಗಾಣದ ಜನಪೇಟೆಯಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತೊಂದು ಯೋಜನೆ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮತ್ತು 247 ಟಿಎಂಸಿಯನ್ನು ಕಾವೇರಿಗೆ ತಿರುಗಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯ ಇನ್ನೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿಲ್ಲ.
ಒಂದೇ ರಾಜ್ಯದೊಳಗೆ ಎರಡು ನದಿಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಜೋಡಿಸುವ ಭಾಗವಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎನ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಿಎ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವರದಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದೆ. ತುಂಗಭದ್ರಾ ಯೋಜನೆಗೆ ನೀರನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಬೇಡ್ತಿ-ವರದಾ ನದಿ ಅಂತರ್‌ಜೋಡಣೆ ಭಾಗವಾಗಿ ಪಟ್ಟಣದಹಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಶಾಲಾಮಲಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ 9 ಟಿಎಂಸಿ ನೀರನ್ನು ತುಂಗಭದ್ರಾ ಯೋಜನೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಿ, ಬಲ ಕಾಲುವೆಯ ಮೂಲಕ ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆ ಇದಾಗಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಕೂಡ ಗೋದಾವರಿ ನದಿ ತಿರುಗಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದೆ.
