ન્યૂઝ ડેસ્કઃ આપણે બધા સારી રીતે જાણીએ છીએ કે કેન્સર (World Cancer Day 2022) શું છે. જોકે, તેને એક લિટીમાં સમજાવવા માટે, આપણે કહી શકીએ કે, કેન્સર એ રોગનું એક જૂથ છે, જે કોષોની અસામાન્ય વૃદ્ધિને કારણે કોઈ પણ અંગ અથવા પેશીઓમાં શરૂ થઈ શકે છે અને શરીરના સંલગ્ન ભાગો અથવા અન્ય અવયવોમાં પણ ફેલાય છે.
વિશ્વ કેન્સર દિવસની વેબસાઈટ પર માહિતી ઉપલબ્ધ
આ વખતે આ દિવસની થીમ 'ક્લોઝ ધ કેર ગેપ (World Cancer Day Theme Close the Care Gap) પર રાખવામાં આવી છે. તે લિંગ વંશીયતા વગેરેને ધ્યાનમાં લીધા વિના વિશ્વભરના દરેકને આવશ્યક આરોગ્ય સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાનો ઉલ્લેખ કરે છે. વિશ્વ કેન્સર દિવસની (World Cancer Day 2022) સત્તાવાર વેબસાઈટ ઉલ્લેખ કરે છે.
આ પણ વાંચો- Disadvantages of milk tea: સ્વસ્થ રહેવા માટે ખાલી પેટ દૂધવાળી ચા પીવાનું ટાળો
પરિબળો
જે લોકો કેન્સરની સંભાળ શોધે છે. તેઓ દરેક વળાંક પર અવરોધોને ફટકારે છે. આવક, શિક્ષણ, ભૌગોલિક સ્થાન અને વંશીયતા, જાતિ, લિંગ, જાતીય અભિગમ, ઉંમર, દિવ્યાંગતા અને જીવનશૈલી પર આધારિત ભેદભાવ એ એવા કેટલાક પરિબળો છે, જે સંભાળને નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. સૌથી વધુ વંચિત જૂથોમાં તમાકુ, બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર અથવા પર્યાવરણીય જોખમો જેવા અન્ય જોખમી પરિબળોના સંસર્ગમાં વધારો થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
આ પણ વાંચો- Remove Blackheads and Whiteheads: જાણો બ્લેકહેડ્સ અને વ્હાઇટહેડ્સથી છુટકારો મેળવવાના ઉપાયો વિશે
વિશ્વમાં મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ કેન્સર છે
વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) જણાવે છે કે, વિશ્વભરમાં મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ કેન્સર છે, જે 2020માં લગભગ 10 મિલિયન મૃત્યુ માટે જવાબદાર છે. અથવા 6 મૃત્યુમાંથી લગભગ એક મૃત્યુ કેન્સરના કારણે થાય છે. કેન્સરથી થતા મૃત્યુમાંથી લગભગ એક તૃતીયાંશ મૃત્યુ તમાકુના સેવન, ઉચ્ચ બોડી માસ ઈન્ડેક્સ, આલ્કોહોલનું સેવન, ફળો અને શાકભાજીનું ઓછું સેવન અને શારીરિક પ્રવૃત્તિના અભાવને કારણે થાય છે.
અસરકારક સારવારથી કેન્સરને મટાડી શકાય છે
હ્યુમન પેપિલોમાવાયરસ (HPV) અને હેપેટાઇટિસ જેવા કેન્સર પેદા કરતા ચેપ, ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાં કેન્સરના લગભગ 30 ટકા કેસ માટે જવાબદાર છે. જો વહેલી તકે કેન્સર અંગે જાણ થઈ જાય અને અસરકારક સારવાર કરવામાં આવે તો ઘણા કેન્સર મટાડી શકાય છે.
વધુમાં, તે જણાવે છે કે 2020માં સૌથી સામાન્ય (કેન્સરના નવા કેસની દ્રષ્ટિએ) હતા:
- સ્તન કેન્સર (2.26 મિલિયન કેસ)
- ફેફસાંનું કેન્સર (2.21 મિલિયન કેસ)
- કોલોન અને ગુદામાર્ગનું કેન્સર (1.93 મિલિયન કેસ)
- પ્રોસ્ટેટ કેન્સર (1.41 મિલિયન કેસ)
- ત્વચા (બિન મેલાનોમા)નું કેન્સર (1.20 મિલિયન કેસ)
- પેટનું કેન્સર (1.09 મિલિયન કેસ)
તો તમે કેન્સરના પ્રારંભિક ચિહ્નો કેવી રીતે શોધી શકો છો?
મોઢામાં ચાંદા, લાંબા સમય સુધી ખાંસી, શરીરમાં ગઠ્ઠો કે બિનજરૂરી રક્તસ્રાવ એ સામાન્ય પ્રકારના કેન્સરના લક્ષણો (Symptoms of cancer) છે. જોકે, એ જરૂરી નથી કે, આ અથવા નીચે આપેલા લક્ષણો હંમેશા કેન્સરના જ હોય, પરંતુ સાવચેત રહેવું જરૂરી છે, જેથી આપણે એક ડગલું આગળ રહી શકીએ.
પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી: જો તમને અચાનક ઝડપી પેશાબ, રાત્રે વારંવાર પેશાબ વચ્ચે-વચ્ચે અથવા ધીમે ધીમે પેશાબ થતો હોય અથવા બળતરા જેવી સમસ્યાઓનો અનુભવ થાય તો આ પ્રોસ્ટેટ કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે.
પેશાબ અથવા મળ સાથે રક્તસ્ત્રાવ: સામાન્ય રીતે જો સતત કેટલાક દિવસો સુધી મળ સાથે રક્તસ્ત્રાવ થતો હોય તો પાઈલ્સ એક સમસ્યા હોઈ શકે છે, પરંતુ તે આંતરડાના કેન્સરની નિશાની પણ હોઈ શકે છે. પેશાબમાં લોહી પણ પિત્ત અથવા કિડની કેન્સર સૂચવી શકે છે.
ત્વચામાં ફેરફાર: ઘણી વખત ત્વચા પર વિચિત્ર ફોલ્લીઓ દેખાય છે. કેટલીક વાર ઈજાગ્રસ્ત ભાગનો રંગ બદલાય છે. જોકે, જો કેટલાક અઠવાડિયા પછી પણ ત્વચાનો રંગ સામાન્ય ન થઈ રહ્યો હોય તો તે ત્વચાના કેન્સરનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે.
અંડકોષમાં ફેરફાર: અંડકોષમાં કોઈ પણ પ્રકારનો ફેરફાર, સોજો, ગઠ્ઠો, ભારેપણું વગેરે ટેસ્ટિક્યૂલર કેન્સરના લક્ષણો હોઈ શકે છે.
બિનજરૂરી વજન ઘટાડવું: ઝડપથી વજન ઘટાડવું એ ચિંતાનું મુખ્ય કારણ છે. કારણ કે, તે સ્વાદુપિંડના કેન્સરનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
ગળવામાં તકલીફઃ ગળામાં દુખાવો, ઈન્ફેક્શન, ટોન્સિલ જેવી સમસ્યાઓને લીધે આપણને ગળવામાં તકલીફ થાય છે, પરંતુ જો આ સમસ્યા લાંબા સમયથી કોઈ દેખીતા કારણ વગર થતી હોય અથવા તેના કારણે ઉલ્ટી થતી હોય તો તે પેટના કેન્સર તરફ ઈશારો કરી શકે છે.
સ્તનમાં ફેરફારઃ જો સ્તનમાં સોજો, ગઠ્ઠો, બગલમાં ગઠ્ઠો, સ્તનપાન કરાવ્યા વિના સ્તનની ડીંટડી સ્રાવ, ચામડી સંકોચાઈ જવી, ગંભીર ખંજવાળ, સ્તનની ડીંટડીની આસપાસની ત્વચા ખીલવી વગેરે જેવી સમસ્યાઓ જોવા મળે તો તરત જ સારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. કારણ કે, તે આના લક્ષણ હોઈ શકે છે.
બળતરા: સ્ત્રીઓમાં બળતરા એ એક સામાન્ય સમસ્યા છે, પરંતુ જો થોડા અઠવાડિયા પછી પણ બળતરા ઓછી થતી નથી, તો તે કેટલાક ગંભીર કેન્સરનું કારણ બની શકે છે, જેમાં આંતરડા, અંડાશય, સ્વાદુપિંડ, ગર્ભાશય, જઠરાંત્રિય વગેરેના કેન્સરનો સમાવેશ થાય છે.
મહિનામાં 2 વાર પીરિયડ્સ: સ્ત્રીઓનું માસિક ચક્ર સામાન્ય રીતે 25થી 28 દિવસના અંતરાલમાં હોય છે, પરંતુ એવી ઘણી સ્ત્રીઓ છે. જેમને મહિનામાં એક કરતા વધુ વખત પીરિયડ્સ આવે છે. ઘણી સ્ત્રીઓમાં પીરિયડ્સ પૂરો થયા પછી પણ રક્તસ્ત્રાવ થાય છે. જોકે, ઘણી વાર આ સમસ્યાનું કારણ અલગ અને સામાન્ય હોઈ શકે છે, પરંતુ કેટલીક વાર આ સમસ્યા કેન્સરની નિશાની પણ હોઈ શકે છે. તેની અવગણના ન કરવી જોઈએ.
કેન્સરને ટાળવાના ઉપાયઃ
કેન્સરનું જોખમ ઘટાડવા માટે તમે અહીં 8 સરળ ટિપ્સ આપી શકો છો
- જમવામાં મીઠાનો ઉપયોગ ઘટાડો
- સવારનો સૂર્યપ્રકાશ લો
- પ્લાસ્ટિકમાં ભોજન ન જમો
- લાલ માંસનું સેવન ઓછું કરો
- વજન નિયંત્રણમાં રાખો
- ધુમ્રપાનને કહો ના
- પૂરતી ઊંઘ લો
- કેન્સર સ્ક્રિનિંગ કરાવો
