વોશિંગ્ટન: અજમાયશના સહભાગી (A trial participant)ઓએ એક મહિના માટે વિટામિન B6 (Vitamin B6) ની ઊંચી માત્રા લીધા પછી ઓછી ચિંતા અથવા હતાશ અનુભવવાની જાણ કરી હતી. અજમાયશ એ પુરાવા પૂરા પાડે છે કે, મગજ પર B6ની શાંત અસર મૂડ ડિસઓર્ડર (mood disorders) ને રોકવા અથવા સારવારમાં અસરકારક બનાવી શકે છે. યુનિવર્સિટી ઓફ રીડિંગના વૈજ્ઞાનિકોએ યુવાન વયસ્કો પર વિટામિન B6ની ઊંચી માત્રાની અસરને માપી અને જાણવા મળ્યું કે, તેઓ એક મહિના સુધી દરરોજ સપ્લીમેન્ટ્સ લીધા પછી ઓછી ચિંતા અને હતાશ અનુભવે છે.
હ્યુમન સાયકોફાર્માકોલોજી: ક્લિનિકલ એન્ડ એક્સપેરિમેન્ટલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલો અભ્યાસ, મૂડ ડિસઓર્ડરને રોકવા અથવા સારવાર માટે મગજમાં પ્રવૃત્તિના સ્તરમાં ફેરફાર કરવા માટે માનવામાં આવતા સપ્લીમેન્ટ્સના ઉપયોગને સમર્થન આપવા માટે મૂલ્યવાન પુરાવા પ્રદાન કરે છે. યુનિવર્સિટી ઓફ રીડિંગના સ્કૂલ ઓફ સાયકોલોજી એન્ડ ક્લિનિકલ લેંગ્વેજ સાયન્સના મુખ્ય લેખક ડૉ. ડેવિડ ફિલ્ડે જણાવ્યું હતું કે, "મગજનું કાર્ય ઉત્તેજક ચેતાકોષો વચ્ચેના નાજુક સંતુલન પર આધાર રાખે છે, જે માહિતી વહન કરે છે અને અવરોધક હોય છે."
ડિસઓર્ડર: ડૉ. ડેવિડ ફિલ્ડે જણાવ્યું હતું કે, "તાજેતરના સિદ્ધાંતોએ મૂડ ડિસઓર્ડર અને કેટલીક અન્ય ન્યુરોસાયકિયાટ્રિક પરિસ્થિતિઓને આ સંતુલનના વિક્ષેપ સાથે જોડ્યા છે. ઘણી વખત મગજની પ્રવૃત્તિના ઊંચા સ્તરોની દિશામાં વિટામિન B6 શરીરને ચોક્કસ રાસાયણિક સંદેશવાહક બનાવવામાં મદદ કરે છે. જે મગજમાં આવેગને અટકાવે છે. અભ્યાસ આ શાંત અસરને સહભાગીઓમાં ઘટેલી ચિંતા સાથે જોડે છે."
રિસર્ચ: જ્યારે અગાઉના અભ્યાસોએ પુરાવા આપ્યા છે કે, મલ્ટીવિટામિન્સ અથવા મર્માઈટ તણાવના સ્તરને ઘટાડી શકે છે. ત્યારે કેટલાક અભ્યાસો હાથ ધરવામાં આવ્યા છે જેમાં તેમાં રહેલા ચોક્કસ વિટામિન્સ આ અસર કરે છે. નવા અભ્યાસમાં વિટામીન B6ની સંભવિત ભૂમિકા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું, જે GABA (Gamma-Aminobutyric Acid) ના શરીરના ઉત્પાદનને વધારવા માટે જાણીતું છે. જે એક રસાયણ છેે અને મગજમાં ચેતા કોષો વચ્ચે આવેગને અવરોધે છે.
વિટામિન B12ની અસર: વર્તમાન અજમાયશમાં, 300 થી વધુ સહભાગીઓને અવ્યવસ્થિત રીતે વિટામિન B6 અથવા B12 પૂરક ભલામણ કરેલ દૈનિક સેવન (આશરે 50 ગણા ભલામણ કરેલ દૈનિક ભથ્થા કરતાં) અથવા પ્લાસિબો એક મહિના માટે ખોરાક સાથે દિવસમાં એક વખતઆપવામાં આવ્યા હતા. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે, ટ્રાયલ સમયગાળા દરમિયાન પ્લાસિબોની સરખામણીમાં વિટામિન B12 ની ઓછી અસર હતી, પરંતુ વિટામિન B6 એ આંકડાકીય રીતે વિશ્વસનીય તફાવત જોવા મળ્યો હતો.
વિટામીન B6: વિટામીન B6 સપ્લીમેન્ટ્સ લેનારા સહભાગીઓમાં GABA ના વધેલા સ્તરની પુષ્ટિ અજમાયશના અંતે કરવામાં આવેલા વિઝ્યુઅલ પરીક્ષણો દ્વારા કરવામાં આવી હતી. જે એવી ધારણાને સમર્થન આપે છે કે, B6 ચિંતામાં ઘટાડો કરવા માટે જવાબદાર છે. મગજની પ્રવૃત્તિના નિયંત્રિત સ્તરો સાથે સુસંગત, દ્રશ્ય પ્રભાવમાં સૂક્ષ્મ પરંતુ હાનિકારક ફેરફારો શોધવામાં આવ્યા હતા.
ડૉ. ફિલ્ડે કહ્યું: "ઘણા ફળો અને શાકભાજી સહિત ખોરાકમાં વિટામિન B6 હોય છે. જો કે, આ અજમાયશમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ઉચ્ચ ડોઝ સૂચવે છે કે, મૂડ પર સકારાત્મક અસર કરવા માટે સપ્લિમેન્ટ્સ જરૂરી છે. તે સ્વીકારવું મહત્વપૂર્ણ છે. આ સંશોધન પ્રારંભિક તબક્કે છે અને અમારા અભ્યાસમાં ચિંતા પર વિટામિન B6 ની અસર તમે દવા પાસેથી અપેક્ષા રાખશો તેની સરખામણીમાં ખૂબ ઓછી હતી. જો કે, પોષણ-આધારિત હસ્તક્ષેપ દવાઓ કરતાં ઘણી ઓછી અપ્રિય આડઅસરો પેદા કરે છે."
સંશોધનની જરૂર છે: "આને વાસ્તવિક પસંદગી બનાવવા માટે, અન્ય પોષણ આધારિત હસ્તક્ષેપોને ઓળખવા માટે વધુ સંશોધનની જરૂર છે. જે માનસિક સુખાકારીને લાભ આપે છે, જે ભવિષ્યમાં વધુ પરિણામો આપવા માટે વિવિધ આહાર દરમિયાનગીરીઓને જોડવાની મંજૂરી આપે છે." (ANI)
