એવું માનવામાં આવે છે કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ, ધૂમ્રપાન, ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને શારીરિક નિષ્ક્રિયતા હૃદયના રોગો માટે જવાબદાર છે. સામાન્ય રીતે તબીબો હૃદયરોગના સ્ટેજમાં પણ અન્ય જીવલેણ સમસ્યાઓથી બચવા માટે હૃદયની બીમારીઓથી બચવા અને આ શારીરિક સમસ્યાઓથી બચવાની વાત કરતા હોય છે. પરંતુ તાજેતરમાં થયેલા એક સંશોધનમાં સામે આવ્યું છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ લાંબા સમયથી પીડાતી હોય તો પણ સ્ટ્રેસથી પીડિત છે તેમાં હ્રદય રોગનો ખતરો (Stress and heart problems) વધી જાય છે.
હૃદય રોગથી પીડિત લોકો પર સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે
અમેરિકન મેડિકલ એસોસિએશન(JAMA) ના જર્નલમાં પ્રકાશિત આ સંશોધનમાં સંશોધકોએ 900થી વધુ લોકોનો અભ્યાસ કર્યો. જેઓ પહેલાંથી જ હૃદયની બીમારીઓથી પીડિત હતાં. સંશોધનમાં તેમના હૃદયની સ્થિતિ અને સમસ્યાઓ પર તેમની શારીરિક સ્થિતિ અને માનસિક તણાવની અસરનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે લાંબા સમયથી માનસિક તણાવથી પીડાતા હૃદયના દર્દીઓમાં મ્યોકાર્ડિયલ ઇસ્કેમિયા થવાનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે (Stress and heart problems) વધારે હતું.
સ્ટ્રેસ કઇ રીતે હાર્ટ એટેકનું કારણ બની શકે?
હકીકતમાં મ્યોકાર્ડિયલ ઇસ્કેમિયા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં હૃદયમાં લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થાય છે. જેના કારણે હૃદયના સ્નાયુઓને પૂરતો ઓક્સિજન મળતો (how mental stress can increase heart problems) નથી. આવી સ્થિતિમાં હાર્ટ એટેક અને તેના કારણે મૃત્યુનું જોખમ વધી જાય છે. નોંધપાત્ર વાત એ છે કે આ સંબંધમાં અગાઉ થયેલા એક સંશોધનમાં એ પણ સામે આવ્યું હતું કે માનસિક તણાવ હાર્ટ એટેકનું મુખ્ય કારણ બની શકે છે. આ સંશોધનમાં 52 દેશોના 24 હજારથી વધુ લોકોની શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. ઉપરોક્ત સંશોધનમાં એવું બહાર આવ્યું છે કે જે લોકોને માનસિક તાણની સમસ્યા હતી તેમને હૃદય રોગનું જોખમ (Stress and heart problems) વધારે હતું.
આ પણ વાંચોઃ કામ, આરોગ્ય અને નાણાં આ 3 કારણથી ભારતીયો થઈ રહ્યાં છે STRESSED
સંશોધન તારણો
સંશોધનના તારણોમાં સંશોધકોએ જણાવ્યું છે કે તણાવ ઘટાડવાથી હૃદયરોગના દર્દીઓ માટે હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોક જેવી સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે. જેના માટે માઇન્ડફુલનેસ મેડિટેશન, યોગા અને તાઈ ચી જેવા પ્રેક્ટિસ જેવા તણાવ-ઘટાડાના કાર્યક્રમો (Tips to keep heart health) ખૂબ અસરકારક સાબિત (How to reduce stress) થઈ શકે છે. આ ઉપાયોથી શરીરની પેરાસિમ્પેથેટિક નર્વસ સિસ્ટમ સક્રિય થાય છે, જેના કારણે મન અને મગજને શાંતિ મળે છે.
આ છે ઉપાયો
સંશોધનના તારણોની વાત કરતાં કાર્ડિયોલોજિસ્ટ ડો. માઈકલ ઓસ્બોર્ન જણાવે છે કે ઘણી વખત લોકોને નોકરી ગુમાવવા, મૃત્યુ અથવા કોઈ પ્રિય વ્યક્તિની ખોટ અથવા કોઈપણ પ્રકારની ખોટ અને સતત નાણાકીય સમસ્યાઓના કારણે માનસિક તણાવની સમસ્યા (Stress and heart problems) થઈ શકે છે. ડો.ઓસ્બોર્નના જણાવ્યા અનુસાર નિયમિત કસરત કરવાથી માનસિક તણાવ (Tips to keep heart health) ઘટાડી શકાય છે. આ સિવાય યોગ્ય માત્રામાં ઉંઘ લેવાથી હ્રદયની બીમારીઓ અને હૃદયના દર્દીઓની હાલત ખરાબ થવાનું જોખમ પણ ઘટી જાય છે. આ સિવાય ઊંઘતા પહેલા સ્માર્ટફોન અને કોમ્પ્યુટર કે લેપટોપનો ઉપયોગ પણ ટાળવો જોઈએ કારણ કે તે ઊંઘને પણ અસર કરે છે.
આ પણ વાંચોઃ યોગ્ય ખોરાક Depression થી મુક્ત થવામાં મદદ કરી શકે છે: નિષ્ણાતો
