ETV Bharat / sukhibhava

શું તમને ખબર છે, ડિપ્રેશનનું કારણ આહાર પણ હોય શકે છે...

ધી જર્નલ ઓફ જેરોન્ટોલોજી (The Journal of Gerontology) મેડિકલ સાયન્સમાં પ્રકાશિત થયેલા તાજેતરના અભ્યાસમાં ડિપ્રેશન, ખોરાક અને નબળાઈના ઉદભવ વચ્ચેનો સંબંધ દર્શાવવામાં આવ્યો છે.

શું તમને ખબર છે, ડિપ્રેશનનું કારણ આહાર પણ હોય શકે છે...
શું તમને ખબર છે, ડિપ્રેશનનું કારણ આહાર પણ હોય શકે છે...
author img

By

Published : Jul 20, 2022, 3:43 PM IST

ન્યુઝ ડેસ્ક: 10-15% વૃદ્ધ વ્યક્તિઓને અસર કરતી, નબળાઈ એ વિવિધ શારીરિક પ્રણાલીઓના કાર્યમાં (Function of body systems) ખોટને કારણે ઉન્નત નબળાઈની ઓળખી શકાય તેવી સ્થિતિ તરીકે દર્શાવવામાં આવે છે. તે અવારનવાર અન્ય તબીબી સમસ્યાઓ સાથે થાય છે, જેમ કે ડિપ્રેશન. નબળાઈનો વિકાસ આહાર દ્વારા નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત હોવાનું માનવામાં આવે છે. આહારની બળતરા નબળાઈ અને હતાશા વચ્ચેના સંબંધને સમજવાનો પ્રયાસ કરવા માટેનો આ પ્રથમ અભ્યાસ છે.

આ પણ વાંચો: આ છોડ રોપવાથી, મળી શકે છે મચ્છરથી છૂટકારો...

ચરબી અને નબળાઇ વઘવાના જોખમ: અગાઉના અભ્યાસોએ દાહક આહાર વચ્ચેનો સંબંધ (correlation between an inflammatory diet) દર્શાવ્યો છે, જેમાં કૃત્રિમ ટ્રાન્સ ચરબી જેમ કે આંશિક રીતે હાઇડ્રોજનયુક્ત તેલ, શુદ્ધ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને સંતૃપ્ત ચરબી અને નબળાઇ થવાના જોખમનો સમાવેશ થાય છે. ફ્રેમિંગહામ ઓફસ્પ્રિંગ સ્ટડીના પરિણામોનો ઉપયોગ ડિપ્રેસિવ લક્ષણો (Depressive symptoms) સાથે અને વગર પુખ્ત વયના લોકોમાં ફ્રેલ્ટી શરૂઆત સાથે બળતરા તરફી આહારનું જોડાણ શીર્ષકના અભ્યાસમાં કરવામાં આવ્યું હતું, જે એ ખાતરી કરવા માંગે છે કે, શું ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકો આહારના પ્રતિભાવમાં નબળાઈ વિકસાવવા માટે વધુ સંવેદનશીલ છે કે કેમ.

ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકો: અભ્યાસમાં ફ્રેમિંગહામ હાર્ટ સ્ટડી (Framingham Offspring Study's) ઓફસ્પ્રિંગ ડેટાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 1,701 બિન-નબળો સહભાગીઓએ તેમના આહાર અને માનસિક લક્ષણો પર આધારરેખા માહિતી પ્રદાન કરી હતી અને તેમની નબળાઈની સ્થિતિનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરવામાં આવે તે પહેલાં લગભગ 11 વર્ષ સુધી તેમને ટ્રેક કરવામાં આવ્યા હતા. અધ્યયન મુજબ, બળતરાયુક્ત ખોરાક નબળાઈના વધતા જોખમ સાથે સંકળાયેલો હતો, અને આ કડી ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકોમાં કંઈક અંશે મજબૂત હતી. સંશોધકોના મતે, જે લોકો ડિપ્રેસિવ લક્ષણોનો વારંવાર અનુભવ કરે છે તેઓમાં બળતરાનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, તેથી તે સ્તરમાં ખોરાકમાં બળતરા ઉમેરવાથી નબળાઈની શરૂઆત થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો: શું તમે વારંવાર નખ તુટવાથી છો પરેશાન ?, તો જાણો તેને કેવી રીતે રાખશો સ્વસ્થ...

શું છે બળતરા વિરોધી પદાર્થો: અભ્યાસના મુખ્ય લેખક કર્ટની એલ. મિલર, પીએચડી, માર્કસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એજિંગ રિસર્ચ (the Marcus Institute of Aging Research), હીબ્રુ સિનિયરલાઇફ અને હાર્વર્ડ મેડિકલ સ્કૂલના પોસ્ટ-ડૉક્ટરલ ફેલોના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, બળતરાયુક્ત આહાર ખાવાથી ડિપ્રેસિવ લાગણીઓ લોકોને વધુ નબળા બનાવી શકે છે. આ બતાવે છે કે, બળતરા વિરોધી પદાર્થો જેમ કે ફાઇબર અને છોડ આધારિત રસાયણો જેને ફ્લેવોનોઈડ કહેવાય છે જેનો ખોરાક ખાવાથી નબળાઈની શરૂઆત અટકાવવામાં ફાયદો થઈ શકે છે.

ડિપ્રેશન અને નબળાઈ જોડાણ: સંશોધનાત્મક માહિતી અનુસાર, આધેડ અને વૃદ્ધ વ્યક્તિઓ કે જેઓ બળતરા તરફી ખોરાક લે છે, તેઓ અલગથી આમ કરવા કરતાં એકસાથે નબળાઈ અને હતાશાના લક્ષણો પ્રાપ્ત કરે છે. આ અભ્યાસ ડૉ. મિલર દ્વારા અગાઉના બે અભ્યાસો પર આધારિત છે, જેમાંથી એક દર્શાવે છે કે, ભૂમધ્ય-શૈલીનો ખોરાક ખાવાથી નબળાઈની શરૂઆત અટકાવી શકાય છે અને બીજો જે દર્શાવે છે કે, બળતરા તરફી આહાર નબળાઈના વિકાસનું જોખમ વધારે છે. આ બંને અભ્યાસ અમેરિકન જર્નલ ઑફ ક્લિનિકલ ન્યુટ્રિશનમાં (American Journal of Clinical Nutrition) પ્રકાશિત થયા હતા. ડૉ. મિલરના જણાવ્યા મુજબ, "આ અભ્યાસ ખોરાકમાં બળતરા, ડિપ્રેશન અને નબળાઈ વચ્ચેના જોડાણની અમારી સમજમાં વધારો કરે છે. ફળો અને શાકભાજી કે જેમાં ફાઇબર, ફ્લેવોનોઇડ્સ અને અન્ય આહાર એન્ટીઑકિસડન્ટો વધુ હોય છે તે ડિપ્રેસન ધરાવતા લોકો માટે વધુ નિર્ણાયક બની શકે છે.

ન્યુઝ ડેસ્ક: 10-15% વૃદ્ધ વ્યક્તિઓને અસર કરતી, નબળાઈ એ વિવિધ શારીરિક પ્રણાલીઓના કાર્યમાં (Function of body systems) ખોટને કારણે ઉન્નત નબળાઈની ઓળખી શકાય તેવી સ્થિતિ તરીકે દર્શાવવામાં આવે છે. તે અવારનવાર અન્ય તબીબી સમસ્યાઓ સાથે થાય છે, જેમ કે ડિપ્રેશન. નબળાઈનો વિકાસ આહાર દ્વારા નોંધપાત્ર રીતે પ્રભાવિત હોવાનું માનવામાં આવે છે. આહારની બળતરા નબળાઈ અને હતાશા વચ્ચેના સંબંધને સમજવાનો પ્રયાસ કરવા માટેનો આ પ્રથમ અભ્યાસ છે.

આ પણ વાંચો: આ છોડ રોપવાથી, મળી શકે છે મચ્છરથી છૂટકારો...

ચરબી અને નબળાઇ વઘવાના જોખમ: અગાઉના અભ્યાસોએ દાહક આહાર વચ્ચેનો સંબંધ (correlation between an inflammatory diet) દર્શાવ્યો છે, જેમાં કૃત્રિમ ટ્રાન્સ ચરબી જેમ કે આંશિક રીતે હાઇડ્રોજનયુક્ત તેલ, શુદ્ધ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને સંતૃપ્ત ચરબી અને નબળાઇ થવાના જોખમનો સમાવેશ થાય છે. ફ્રેમિંગહામ ઓફસ્પ્રિંગ સ્ટડીના પરિણામોનો ઉપયોગ ડિપ્રેસિવ લક્ષણો (Depressive symptoms) સાથે અને વગર પુખ્ત વયના લોકોમાં ફ્રેલ્ટી શરૂઆત સાથે બળતરા તરફી આહારનું જોડાણ શીર્ષકના અભ્યાસમાં કરવામાં આવ્યું હતું, જે એ ખાતરી કરવા માંગે છે કે, શું ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકો આહારના પ્રતિભાવમાં નબળાઈ વિકસાવવા માટે વધુ સંવેદનશીલ છે કે કેમ.

ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકો: અભ્યાસમાં ફ્રેમિંગહામ હાર્ટ સ્ટડી (Framingham Offspring Study's) ઓફસ્પ્રિંગ ડેટાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 1,701 બિન-નબળો સહભાગીઓએ તેમના આહાર અને માનસિક લક્ષણો પર આધારરેખા માહિતી પ્રદાન કરી હતી અને તેમની નબળાઈની સ્થિતિનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરવામાં આવે તે પહેલાં લગભગ 11 વર્ષ સુધી તેમને ટ્રેક કરવામાં આવ્યા હતા. અધ્યયન મુજબ, બળતરાયુક્ત ખોરાક નબળાઈના વધતા જોખમ સાથે સંકળાયેલો હતો, અને આ કડી ડિપ્રેસિવ લક્ષણો ધરાવતા લોકોમાં કંઈક અંશે મજબૂત હતી. સંશોધકોના મતે, જે લોકો ડિપ્રેસિવ લક્ષણોનો વારંવાર અનુભવ કરે છે તેઓમાં બળતરાનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, તેથી તે સ્તરમાં ખોરાકમાં બળતરા ઉમેરવાથી નબળાઈની શરૂઆત થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો: શું તમે વારંવાર નખ તુટવાથી છો પરેશાન ?, તો જાણો તેને કેવી રીતે રાખશો સ્વસ્થ...

શું છે બળતરા વિરોધી પદાર્થો: અભ્યાસના મુખ્ય લેખક કર્ટની એલ. મિલર, પીએચડી, માર્કસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એજિંગ રિસર્ચ (the Marcus Institute of Aging Research), હીબ્રુ સિનિયરલાઇફ અને હાર્વર્ડ મેડિકલ સ્કૂલના પોસ્ટ-ડૉક્ટરલ ફેલોના જણાવ્યા અનુસાર, આ અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, બળતરાયુક્ત આહાર ખાવાથી ડિપ્રેસિવ લાગણીઓ લોકોને વધુ નબળા બનાવી શકે છે. આ બતાવે છે કે, બળતરા વિરોધી પદાર્થો જેમ કે ફાઇબર અને છોડ આધારિત રસાયણો જેને ફ્લેવોનોઈડ કહેવાય છે જેનો ખોરાક ખાવાથી નબળાઈની શરૂઆત અટકાવવામાં ફાયદો થઈ શકે છે.

ડિપ્રેશન અને નબળાઈ જોડાણ: સંશોધનાત્મક માહિતી અનુસાર, આધેડ અને વૃદ્ધ વ્યક્તિઓ કે જેઓ બળતરા તરફી ખોરાક લે છે, તેઓ અલગથી આમ કરવા કરતાં એકસાથે નબળાઈ અને હતાશાના લક્ષણો પ્રાપ્ત કરે છે. આ અભ્યાસ ડૉ. મિલર દ્વારા અગાઉના બે અભ્યાસો પર આધારિત છે, જેમાંથી એક દર્શાવે છે કે, ભૂમધ્ય-શૈલીનો ખોરાક ખાવાથી નબળાઈની શરૂઆત અટકાવી શકાય છે અને બીજો જે દર્શાવે છે કે, બળતરા તરફી આહાર નબળાઈના વિકાસનું જોખમ વધારે છે. આ બંને અભ્યાસ અમેરિકન જર્નલ ઑફ ક્લિનિકલ ન્યુટ્રિશનમાં (American Journal of Clinical Nutrition) પ્રકાશિત થયા હતા. ડૉ. મિલરના જણાવ્યા મુજબ, "આ અભ્યાસ ખોરાકમાં બળતરા, ડિપ્રેશન અને નબળાઈ વચ્ચેના જોડાણની અમારી સમજમાં વધારો કરે છે. ફળો અને શાકભાજી કે જેમાં ફાઇબર, ફ્લેવોનોઇડ્સ અને અન્ય આહાર એન્ટીઑકિસડન્ટો વધુ હોય છે તે ડિપ્રેસન ધરાવતા લોકો માટે વધુ નિર્ણાયક બની શકે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.