હૈદરાબાદ: આજે આંતરરાષ્ટ્રીય પૃથ્વી દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. આ દિવસ આપણને યાદ અપાવવા માટે ઉજવવામાં આવે છે કે, પૃથ્વી અને તેની ઇકોસિસ્ટમ્સ આપણને જીવન અને ભરણપોષણ પૂરું પાડે છે. પૃથ્વી દિવસ આપણને આપણી સામૂહિક જવાબદારીની પણ યાદ અપાવે છે. પૃથ્વી પર રહેતા તમામ પ્રાણીઓ અને છોડને બચાવવા અને પર્યાવરણ પ્રત્યે જાગૃતિ વધારવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે તારીખ 22 એપ્રિલને 'પૃથ્વી દિવસ' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. વર્ષ 1970માં શરૂ થયેલી આ પરંપરાને 192 દેશોએ ખુલ્લા હાથે અપનાવી છે અને આજે પૃથ્વીના અનાજને બચાવવા માટે લગભગ દર વર્ષે વિશ્વભરમાં પૃથ્વી દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. પૃથ્વી પર તમામ જીવોને તેમનું સ્થાન અને અધિકાર આપવાનો સંકલ્પ લીધો.
આ પણ વાંચો: Prenatal depression : પ્રિનેટલ ડિપ્રેશન બાળકના જન્મ પછી હૃદયની સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે: અભ્યાસ
આંતરરાષ્ટ્રીય પૃથ્વી દિવસની શરુઆત: વર્ષ 1992ના રિયો ઘોષણાપત્રમાં જણાવ્યા મુજબ પ્રકૃતિ સાથે સુમેળને પ્રોત્સાહન આપવા માટે માનવજાતે આર્થિક, સામાજિક અને પર્યાવરણીય જરૂરિયાતો વચ્ચે યોગ્ય સંતુલન જાળવવું જોઈએ. જૈવવિવિધતામાં થતા ફેરફારો ઇકોસિસ્ટમના કાર્યને અસર કરે છે અને ઇકોસિસ્ટમમાં નોંધપાત્ર વિક્ષેપ લાવે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ ઠરાવ A/RES/63/278 દ્વારા તારીખ 22 એપ્રિલને આંતરરાષ્ટ્રીય પૃથ્વી દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું છે. વર્ષ 2016માં યુનાઈટેડ નેશન્સે પેરિસ ક્લાઈમેટ એગ્રીમેન્ટના અમલ માટે પૃથ્વી દિવસ પસંદ કર્યો છે.
પૃથ્વી દિવસ 2023 ની થીમ: આ વર્ષે વિશ્વ પૃથ્વી દિવસ 2023ની થીમ ઈનવેસ્ટ ઈન આવર પ્લૈનેટ. આ વર્ષની અન્ય થીમ્સમાં આબોહવા અને પર્યાવરણીય સાક્ષરતા, આબોહવા પુનઃસ્થાપન તકનીકો, પુનઃવનીકરણના પ્રયાસો, પુનર્જીવિત કૃષિ, સમાનતા અને પર્યાવરણીય ન્યાય, નાગરિક વિજ્ઞાન અને સફાઈનો સમાવેશ થશે.
કુદરતી સંતુલન બગડી રહ્યું છે: મહાસાગરો પ્લાસ્ટિકથી ભરેલા છે. રેકોર્ડ-બ્રેક એટલાન્ટિક વાવાઝોડાની મોસમ, તેમજ ભારે ગરમી, જંગલની આગ અને પૂરથી લાખો લોકો પ્રભાવિત થયા છે. હવે આખી દુનિયા કોરોના વાયરસની મહામારીનો સામનો કરી રહી છે. જે આપણા ઇકોસિસ્ટમ સાથે જોડાયેલી છે. આબોહવા પરિવર્તન માનવતા અને જીવન-સહાયક પ્રણાલીઓના ભવિષ્ય માટે સૌથી મોટા પડકારો પૈકી એક છે. તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે, વિશ્વના દરેક દેશે જળવાયુ પરિવર્તન જેવી સમસ્યાઓ માટે તૈયારી અને મહત્વાકાંક્ષા સાથે ઘણા પગલાં ભરવા પડશે. આપણે વર્તમાન અને ભાવિ પેઢીને ખતરનાક ભવિષ્ય માટે તૈયાર કરી રહ્યા છીએ.
માણસોને અસર કરતી સયસ્યા: આબોહવા પરિવર્તન, બગડતી જૈવવિવિધતા, વનનાબૂદી, જમીનના વપરાશમાં ફેરફાર, પશુધનનું ઉત્પાદન અને વધતો ગેરકાયદેસર વન્યપ્રાણી વેપાર એ આજે આપણી સામે મુખ્ય પર્યાવરણીય સમસ્યાઓ છે. પશુધનના ઉત્પાદનમાં વધારો અથવા ગેરકાયદેસર વન્યજીવન વેપાર કોવિડ-19 જેવા પ્રાણીઓમાંથી ચેપી રોગોના જોખમ અને સંક્રમણમાં વધારો કરી શકે છે. માણસોને અસર કરતી ઘણી બીમારીઓ ઝૂનોટિક છે. આ માનવ, પ્રાણી અને પર્યાવરણીય સ્વાસ્થ્ય વચ્ચેના ગાઢ સંબંધને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
કુદરતી આપત્તી વધી રહી છે: વર્લ્ડ મીટીરોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશન- WMO ના અહેવાલ મુજબ આબોહવા પરિવર્તન જમીન અને મહાસાગરોના તાપમાનમાં વધારો કરી રહ્યું છે. પીગળતા બરફને કારણે સમુદ્રનું સ્તર વધી રહ્યું છે. આબોહવા પરિવર્તન સામાજિક-આર્થિક વિકાસ, માનવ સ્વાસ્થ્ય, સ્થળાંતર અને વિસ્થાપન અને ખોરાકને અસર કરી રહ્યું છે.
આ પણ વાંચો: Ramadan 2023: સરળ રીતે બનાવી શકાય તેવા સેવૈયા સાથે ઈદની ઉજવણી કરો
માનવમાં જૈવવિવિધતાનું મહત્વ: કોરોના વાયરસના પ્રકોપથી જાહેર આરોગ્ય, વૈશ્વિક અર્થતંત્ર અને જૈવિક વિવિધતા માટે પણ ખતરો છે. જૈવવિવિધતા ઉકેલ પૂરો પાડી શકે છે. કારણ કે, પ્રજાતિઓની વિવિધતા પેથોજેન્સના ફેલાવાને અટકાવે છે. જૈવવિવિધતાના નુકશાન અને પરિવર્તનના સ્વાસ્થ્ય પરિણામો વિશે ચિંતા વધી રહી છે. જૈવવિવિધતાના ફેરફારો ઇકોસિસ્ટમને અસર કરે છે અને ઇકોસિસ્ટમ પર દબાણ જીવનને અસર કરે છે.
વિશ્વભરમાં જૈવવિવિધતામાં ઘટાડો: આરોગ્ય અને જૈવવિવિધતા વચ્ચેનો અનોખો સંબંધ પોષણ, આરોગ્ય સંશોધન અથવા પરંપરાગત દવા, નવા ચેપી રોગો અને છોડ, રોગાણુઓ, પ્રાણીઓ અને માનવ વસાહતોને પણ અસર કરે છે. જેમાંથી મોટા ભાગના આબોહવા પરિવર્તનથી પ્રભાવિત થાય છે. પ્રયત્નો કરવા છતાં માનવ ઇતિહાસમાં અભૂતપૂર્વ દરે વિશ્વભરમાં જૈવવિવિધતા ઘટી રહી છે. એક અંદાજ મુજબ લગભગ 10 લાખ પ્રાણીઓ અને પ્રાણીઓની પ્રજાતિઓ હવે લુપ્ત થવાના જોખમમાં છે.
