સંક્રમણને રોકવા માટે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવો

Published : Dec 31, 2021, 8:45 AM IST

હાલમાં કોરોનાના નવા અને જૂના પ્રકાર ફરી એકવાર પોતાના પગ ફેલાવી રહ્યા છે. જેના કારણે લોકોને વધુ સતર્ક રહેવાની અને તમામ જરૂરી સાવચેતી રાખવાની સલાહ આપવામાં આવી રહી છે, પરંતુ શક્ય તમામ માધ્યમથી આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ( body's immune system) વધારીને સંક્રમણથી બચવું ખૂબ જ જરૂરી બની ગયું છે. જેમાં આયુર્વેદ ખૂબ જ મદદરૂપ સાબિત (Ayurveda can very helpful) થઈ શકે છે.

ન્યુઝ ડેસ્ક: કોરોનાના પ્રારંભિક તબક્કાથી સંક્રમણને અટકાવવા માટે આયુર્વેદને ખૂબ અસરકારક માનવામાં (Ayurveda is considered to be very effective) આવે છે. કોવિડ 19ના પ્રારંભિક તબક્કામાં આયુર્વેદિક ઉકાળો અને દવાઓ વિશે દેશ અને વિશ્વમાં લોકોમાં ઘણો રસ હતો, જેનો ઉપયોગ પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થયો હતો. હવે જ્યારે આ મહામારીએ ફરી એકવાર વેગ પકડી રહ્યી છે ત્યારે લોકો ફરીથી આયુર્વેદિક દવાઓ અને દવાઓમાં રસ દાખવી રહ્યા છે. કોવિડ-19ના વિવિધ પ્રકારો અથવા કોઈપણ પ્રકારના સંક્રમણ સામે આયુર્વેદ કેવી રીતે અસરકારક છે તે વિશે વધુ જાણવા માટે ETV Bharat દ્વારા સુખીભવ: દિલ્હી સ્થિત આયુર્વેદિક ચિકિત્સક (BAMS) ડૉ. મીના રાજવંશી (Ayurvedic physician Dr. Meena rajvanshi) સાથે વાત કરી હતી.

શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવવાને પ્રાથમિકતા આપે છે આયુર્વેદ

ડો.મીના રાજવંશી જણાવ્યું હતું કે, આયુર્વેદનો મૂળ સિદ્ધાંત શરીરને અંદરથી મજબૂત બનાવવાનો છે. આયુર્વેદનો હેતુ માત્ર રોગોને દૂર કરવાનો નથી, પરંતુ કોઈપણ પ્રકારની બીમારી ન થવા દેવા માટે શરીરને મજબૂત અને જાળવવાનો પણ છે.

જડીબુટ્ટીઓના નિયમિત ઉપયોગની સલાહ આપવામાં આવી

પ્રાચીન સમયથી આયુર્વેદમાં કેટલીક આવી જડીબુટ્ટીઓના નિયમિત ઉપયોગની પણ સલાહ આપવામાં આવી છે, જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવાનું કામ કરે છે. જેના માટે આહારમાં ચોક્કસ પ્રકારના મસાલા, ચોક્કસ પ્રકારના તેલનો બાહ્ય ઉપયોગ અને રોજિંદા જીવનમાં ગરમ પાણીના ગાર્ગલ અને સ્ટીમને અપનાવવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

ડો. મીનાએ શું જણાવ્યું?

ડો. મીના જણાવ્યું હતું કે, હાલના સમયમાં જ્યારે કોરોનાનો પ્રકોપ ફરી એક વખત હાવી થવા લાગ્યો છે ત્યારે સલામતીના સામાન્ય માપદંડોની સાથે સાથે લોકોએ પોતાના આહાર અને વર્તનને એટલું મજબૂત બનાવવું જોઈએ કે જેથી તેમના શરીરની બીમારી દૂર થઈ શકે.

દરરોજ ગરમ દૂધની સાથે ચ્યવનપ્રાશનું સેવન કરવું

વધુ સારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે તમારી નિયમિત દિનચર્યામાં કેટલીક સામાન્ય આહાર અને અન્ય આદતો અપનાવવી ફાયદાકારક બની શકે છે, જેમ કે નિયમિત સમયે સ્વસ્થ અને સંતુલિત આહાર લેવો, દિવસભરમાં થોડા સમયાંતરે ગરમ પાણી પીવું, હળદર, કાળા મરી, લવિંગનું સેવન કરવું. તજ, ઈલાયચી અને લસણ જેવા મસાલા નિયમિતપણે પીવો, તુલસી, તજ, કાળા મરી અને આદુનો ઉકાળો અથવા ચા રોજ પીવી, સૂકી દ્રાક્ષ અને ગોળનું નિયમિત સેવન અને સૂતા પહેલા હળદર સાથે ગરમ દૂધ, દરરોજ ગરમ દૂધની સાથે ચ્યવનપ્રાશનું સેવન કરવું. દરરોજ ગરમ પાણીથી ગાર્ગલિંગ કરવું અને શ્વાસમાં લેવું વગેરે.

તેલ સંબંધિત ઉપચાર પણ ફાયદાકારક

ડૉ. મીનાએ જણાવ્યું હતું કે, માત્ર આહાર કે દવાથી જ નહીં, પરંતુ આયુર્વેદમાં વિવિધ પ્રકારની તેલ સંબંધિત સારવાર પ્રક્રિયાઓ દ્વારા ચેપને દૂર રાખવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તલનું તેલ, નારિયેળનું તેલ અથવા ઘી દિવસમાં બે વાર એટલે કે સવાર-સાંજ નાકમાં નાખવામાં આવે તો સંક્રમણના કણો નાકમાં પ્રવેશતા અટકાવી શકાય છે.

ગરમ પાણીથી કોગળા કરીને મોં સાફ કરવું જોઈએ

એક ચમચી તલ કે નાળિયેરનું તેલ મોઢામાં મુકીને 2 થી 3 મિનિટ સુધી ગાર્ગલ કરવું પડે છે. આ પછી, ગરમ પાણીથી કોગળા કરીને મોં સાફ કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી મોઢામાં રહેલા કોઈપણ પ્રકારના ઈન્ફેક્શનના કણ, બેક્ટેરિયા કે અન્ય હાનિકારક પદાર્થો મોંમાંથી બહાર આવે છે.

પ્રાણાયામ જરૂરી

ડૉ. મીના જણાવ્યું હતું કે, આયુર્વેદમાં આહાર અને દવાની સાથે યોગ્ય જીવનશૈલીને પણ ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે, તેથી નિયમિત યોગ કે કસરત કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. ખાસ કરીને કોવિડ 19 અથવા અન્ય સંબંધિત સંક્રમણ વિશે વાત કરીએ જે ફેફસાંને વધુ અસર કરે છે, પ્રાણાયામનો નિયમિત અભ્યાસ ખૂબ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. નિયમિત રીતે વિવિધ પ્રકારના પ્રાણાયામ અને અન્ય પ્રકારના યોગ આસનો કરવાથી આપણો શ્વાસ, ચેતા, ફેફસાં અને હૃદય સ્વસ્થ રહે છે અને વધુ સારી રીતે કાર્ય કરે છે. આ સાથે યોગ આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને પણ વધારે છે.

ડૉક્ટરની સલાહ જરૂરી

ડૉ. મીના રાજવંશી જણાવ્યું હતું કે, આ બધી નિવારણની પદ્ધતિઓ છે, પરંતુ સંક્રમણના લક્ષણો જોયા પછી તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી અને તે પછી તપાસ અને સારવાર લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. આ ઉપરાંત, નિયમિત માસ્કનો ઉપયોગ, હાથની સ્વચ્છતા અને અન્ય સલામતી ધોરણો પણ સંક્રમણને રોકવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

આ પણ વાંચો: રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે ડોક્ટરોએ ગાયના છાણના ઉપચાર સામે આપી ચેતવણી

આ પણ વાંચો:રોગપ્રતિકારક શક્તિ એ નવી મિસાઇલ છે, વાંચો વિશેષ અહેવાલ