હૈદરાબાદ તમામ પ્રકારના હેપેટાઈટીસ જીવલેણ નથી હોતા. ડૉ. જી.એસ. રામા, બેંગ્લોર સમજાવે છે કે, તમામ પ્રકારની રસીઓ લગાવવાની સાથે કેટલીક સાવચેતીઓ તેમના જીવનમાં પ્રાથમિકતા (hepatitis symptoms life threatening disease) પર રાખવી જોઈએ. હેપેટાઈટીસ બી (Hepatitis B) સિવાય આ રોગના અન્ય પ્રકારોમાં જો રોગના લક્ષણોને (hepatitis symptoms) યોગ્ય સમયે જાણીને સારવાર શરૂ કરવામાં આવે તો આ રોગમાંથી છુટકારો મેળવી શકાય છે. સમગ્ર વિશ્વમાં લોકો હેપેટાઈટીસ રોગ (Hepatitis disease) ને જીવલેણ રોગ તરીકે જાણે છે. હેપેટાઇટિસ બી અને હેપેટાઇટિસ સી બંનેને વિશ્વભરમાં ગંભીર રોગો તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો આંખના આ લક્ષણોને હળવાશથી લેવું ભારી પડી શકે છે
જીવલેણ બિમારી હેપેટાઇટિસ બી અને હેપેટાઇટિસ સીને પણ જીવલેણ બિમારીઓ માનવામાં આવે છે, કારણ કે જો દર્દીની યોગ્ય સમયે સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે લીવરને એટલી હદે અસર કરે છે કે, તે કેન્સર, લીવર સિરોસિસ અને લીવરને પણ અસર કરી શકે છે. સિરોસિસ અને લીવર ફેલ્યોર જેવા જીવલેણ રોગો થવાનું જોખમ વધી શકે છે અને પીડિતનો જીવ પણ જઈ શકે છે. હેપેટાઈટીસ બી અને હેપેટાઈટીસ સી સિવાય અન્ય પ્રકારના હેપેટાઈટીસ છે. જે પ્રમાણમાં વધુ ગંભીર રોગોની શ્રેણીમાં આવતા નથી.
પેટના રોગોના નિષ્ણાત ડો. જી.એસ. રામા જો કે તે વાઇરસ જન્ય રોગ છે, પરંતુ જીવનશૈલી અને વધુ પડતા આલ્કોહોલ પીવાને કારણે કેટલીકવાર તેનાથી સંબંધિત કેટલીક સ્થિતિઓ ઊભી થઈ શકે છે. ઇટીવી ભરત સુખીભાવને હેપેટાઇટિસ વિશે વિગતવાર માહિતી આપતા બેંગ્લોર સ્થિત પેટના રોગોના નિષ્ણાત ડો. જી.એસ. રામા (Dr. GS Rama, Bangalore) સમજાવે છે કે, હેપેટાઇટિસ બી અને સી સહિત તેના તમામ પ્રકારોને અટકાવવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. રસી લેવાની સાથે સાથે કેટલીક સાવચેતી પણ રાખવી જોઈએ, જેને તમારા જીવનમાં અગ્રતા સાથે અપનાવો.
આ પણ વાંચો જાણો ફેટી લિવર રોગના લક્ષણો અને જવાબદાર કારણો વિશે
એક્યુટ હેપેટાઇટિસ અને ક્રોનિક હેપેટાઇટિસ ક્રોનિક અને એક્યુટ હેપેટાઇટિસ (Chronic and acute hepatitis): ડૉ. જી.એસ. રામા સમજાવે છે કે, ગંભીરતાના આધારે, હેપેટાઇટિસને બે કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, એક્યુટ હેપેટાઇટિસ અને ક્રોનિક હેપેટાઇટિસ. આમાં, એક્યુટ હેપેટાઇટિસમાં, દૂષિત ખોરાક અને દૂષિત પાણી અને આસપાસની ગંદકીના વપરાશને કારણે વધતા વાયરસ લીવરને ચેપ લગાડે છે. જેના કારણે લીવરમાં તીવ્ર બળતરા થાય છે. હેપેટાઇટિસ A અને Eને તીવ્ર હિપેટાઇટિસની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. આ ચેપ સામાન્ય રીતે દવાઓ અને સાવચેતીથી થોડા સમયમાં ઠીક થઈ જાય છે.
લીવરને નુકસાન જેમાં ક્રોનિક હેપેટાઇટિસમાં પીડિતની રોગપ્રતિકારક શક્તિને ગંભીર અસર થાય છે. આ પ્રકારના હેપેટાઇટિસના વાયરસ પીડિતના શરીરમાં લાંબા સમય સુધી રહી શકે છે, જેના કારણે તેમના લીવરને નોંધપાત્ર નુકસાન થાય છે. લિવર ફેલ્યોર, લિવર સિરોસિસ અને લિવર કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારીઓનું જોખમ પણ વધી જાય છે. આ સ્થિતિમાં દર્દીને યોગ્ય ધ્યાન કે, યોગ્ય સારવાર આપવામાં ન આવે તો દર્દીનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો શું તમે જાણો છો નાર્સિસિઝમ સમસ્યા અને તેના નિદાન વિશે
હેપેટાઇટિસ બી ડૉ. જીએસ રામા સમજાવે છે કે, હેપેટાઈટીસ બી અને સીને ક્રોનિક હેપેટાઈટીસની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. ક્રોનિક હેપેટાઇટિસને સાયલન્ટ કિલર પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે, દર્દીના લક્ષણો દેખાય ત્યાં સુધીમાં તેના લીવરને ઘણી હદ સુધી અસર થઈ ચૂકી હોય છે. બીજી બાજુ, હેપેટાઇટિસ ડી વિશે વાત કરીએ તો, તે એક વાયરસ માનવામાં આવે છે જેની કોઈ સ્વતંત્ર અસર નથી. તેને જીવિત રહેવા માટે હેપેટાઇટિસ બી વાયરસની મદદની જરૂર છે. તેથી, હેપેટાઇટિસ ડી વાયરસની અસર ફક્ત એવા લોકોમાં જ જોવા મળે છે જેઓ પહેલાથી જ હેપેટાઇટિસ બીથી સંક્રમિત છે.
લક્ષણો ડૉ. જી.એસ. રામા સમજાવે છે કે, જો કે કેટલાક લક્ષણો તમામ પ્રકારના હેપેટાઇટિસમાં સમાન હોઈ શકે છે, કારણ કે યકૃત તમામમાં અસરગ્રસ્ત છે. જોકે કેટલાક લક્ષણો હેપેટાઈટીસના પ્રકાર પ્રમાણે બદલાઈ શકે છે. તે જ સમયે, દર્દીમાં તેમના દેખાવનો સમય પણ અલગ હોઈ શકે છે. તમામ પ્રકારના હેપેટાઈટીસમાં જોવા મળતા કેટલાક સામાન્ય લક્ષણો નીચે મુજબ છે.
આ પણ વાંચો જાણો બ્રાઉન શુગરનો ઉપયોગ કરવો શરીર માટે કેટલું ફાયદાકારક
પેટ દુખાવો (Stomach ache)
ભૂખ ન લાગવી (Loss of appetite)
પેશાબના રંગમાં ફેરફાર (Change in urine color)
નબળાઈ અને થાક (Weakness and fatigue
અચાનક વજન ઘટવું (Sudden weight loss)
કમળો (Jaundice-like symptoms, etc) જેવા લક્ષણો વગેરે.
સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે ડૉ. જી.એસ. રામા સમજાવે છે કે, હેપેટાઇટિસ સી માટે રસી અપાવવા સિવાય, વિવિધ પ્રકારના હેપેટાઇટિસથી બચવા માટે અન્ય બાબતોનું ધ્યાન રાખી શકાય છે. જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે.
આ પણ વાંચો જાણો ગ્રીન કોફીના નુકસાન અને ફાયદા વિશે
હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો કે ઈન્જેક્શન આપતી વખતે અથવા ટેટૂ કરાવતી વખતે અગાઉ વપરાયેલી સોયનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી.
ખોરાક અને તમારી આસપાસ સ્વચ્છતા અને સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
કોઈ બીજાના રેઝર અથવા ટૂથબ્રશનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
શારીરિક સંબંધ બાંધતી વખતે હંમેશા સલામતી અને સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખો અને અસુરક્ષિત સેક્સથી દૂર રહો.
હંમેશા તાજા, પૌષ્ટિક અને સંતુલિત આહારને પ્રાધાન્ય આપો.
દૂષિત પાણીનો વપરાશ ટાળો.
દારૂને ક્યારેય વ્યસન ન બનાવો.
ડૉક્ટર દ્વારા તપાસ કરાવવી તેમનું કહેવું છે કે, જો કોઈ વ્યક્તિમાં દર્શાવેલ લક્ષણો હળવા સ્વરૂપમાં જોવા મળે તો પણ તેની અવગણના ન કરવી જોઈએ અને તરત જ ડૉક્ટર દ્વારા તપાસ કરાવવી જોઈએ. આ સિવાય હેપેટાઇટિસની સારવારને ક્યારેય અધવચ્ચે ન છોડવી જોઈએ.
