બેંગલોર: જીવનની જરૂરિયાતો પૂરી કરવાના સંઘર્ષમાં સ્ત્રી હોય કે પુરુષ, આજકાલ બંને ભાગતા જોવા મળે છે. ઘણી વખત આ દોડધામ તેમના જીવન પર એટલી ભારે પડી જાય છે કે, તેમના પરસ્પર પ્રેમ અને તેમના સંબંધો પર પણ અસર પડે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો બંને દિવસ કે અઠવાડિયામાં કસરતના બહાને થોડો સમય સાથે વિતાવશે, તો ન માત્ર તેમનું સ્વાસ્થ્ય સારું (Healthy relationship by couple yoga) રહેશે, પરંતુ કસરત દરમિયાન તેમની વચ્ચે શારીરિક નિકટતાના કારણે તેમની ભાવનાત્મક નિકટતા (Couple yoga benefits) વધશે. આનાથી તેમના સંબંધોમાં પ્રેમ વધી શકે છે, એકબીજામાં વિશ્વાસ વધી શકે છે તેમજ એકબીજાની નજીક રહેવાની અને ઘનિષ્ઠ બનવાની ઇચ્છા પણ વધી શકે છે. નિષ્ણાતો માને છે કે, કપલ યોગ કોઈપણ યુગલ વચ્ચે રોમાંસ અને સાહસ બંનેને વધારી શકે છે. યુગલ યોગ સંબંધોને સ્વસ્થ બનાવે છે.
નિષ્ણાતોઃ બેંગ્લોર સ્થિત યોગ પ્રશિક્ષક મીનુ વર્મા કહે છે કે, આજકાલ કપલ યોગનું ચલણ ઘણું વધી રહ્યું છે, ખાસ કરીને વર્કિંગ કપલ્સમાં. આવા ઘણા કપલ્સ તેમની પાસે આવે છે, જે સોલો યોગા પ્રેક્ટિસને બદલે કપલ્સ યોગા પ્રેક્ટિસને પસંદ કરે છે. તેનું એક મોટું કારણ એ છે કે, તેઓ આ બહાને સાથે સમય પસાર કરી શકે છે.
એકબીજાના મનને સમજવાની તક:આ સાથે જ બેંગ્લોર સ્થિત રિલેશનશિપ કાઉન્સેલર ડૉ. રીમા ગણેશન કહે છે કે, આજના યુગમાં છૂટાછેડા અને બ્રેકઅપ ખૂબ જ સામાન્ય બની ગયા છે. મોટાભાગના યુગલોમાં પરસ્પર પ્રેમમાં સમયનો અભાવ, પરસ્પર વાતચીતનો અભાવ, પરસ્પર સંવાદિતાનો અભાવ અને એકબીજામાં વિશ્વાસનો અભાવ આ બધાને કારણે પણ ભારે પડે છે. આવી સ્થિતિમાં કપલ યોગ કપલ માટે એક સાથે ક્વોલિટી ટાઈમ વિતાવવાની તક બની શકે છે. તેઓ સમજાવે છે કે, આવી પ્રવૃત્તિઓ યુગલોમાં રોમાંસ અને સાહસ બંનેમાં વધારો કરી શકે છે અને તેમને એકબીજા પર વિશ્વાસ કરવાની, એકબીજા સાથે સંતુલિત થવાની ક્ષમતા અને એકબીજાના મનને સમજવાની તક આપે છે.
કપલ યોગના ફાયદા: તેઓ કહે છે કે, જ્યારે યોગ આસનની પ્રેક્ટિસ દરમિયાન બે લોકો વચ્ચે શારીરિક સ્પર્શ અને નિકટતા વધે છે, ત્યારે તે તેમના સંબંધોમાં આત્મીયતા પણ વધારે છે. આ સાથે પરસ્પર વિશ્વાસ, સંવાદ અને સુખદ વાતાવરણ પણ તેમની વચ્ચે ખીલે છે.
કપલ યોગના ફાયદા:
1. પરસ્પર વિશ્વાસ, શારીરિક અને ભાવનાત્મક જોડાણ બનાવે છે.
2. આ રીતે યોગના આસનોનો અભ્યાસ કરવાથી સ્નાયુઓ તો સ્વસ્થ રહે છે, પરંતુ શરીરમાં હેપ્પી હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન થાય છે અને કામેચ્છા અને સ્ટેમિના પણ સારી રહે છે.
3. ઘણીવાર યુગલો કૌટુંબિક, સામાજિક અને અન્ય જવાબદારીઓને કારણે એકબીજા સાથે વધુ સમય વિતાવી શકતા નથી. આવી સ્થિતિમાં કપલ યોગ તેમને એકબીજા સાથે ક્વોલિટી ટાઈમ વિતાવવાનો મોકો આપે છે. (Popular Couple Yoga Postures)
પાર્ટનર બ્રીધિંગ (Partner Breathing):
1. આ આસન માટે યુગલો પદ્માસનમાં એકબીજા સાથે પીઠ રાખીને બેસે છે અને શ્વાસ લેવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
2. હવે ધીમે ધીમે ઊંડો શ્વાસ લો અને તેને છોડો. ધ્યાનમાં રાખો કે, આખી પ્રક્રિયામાં બંને સાથીઓની પીઠ જોડાયેલ હોવી જોઈએ. જેના કારણે તેઓ તેમના પાર્ટનરના શ્વાસ અને બહાર નીકળવાની પ્રક્રિયાને પાછળથી અનુભવી શકશે.
3. આ આસન 3 થી 5 મિનિટ કરો.
પશ્ચિમોત્તનાસન અથવા મત્સ્યાસન (Paschimottanasana / Matsyasana):
આ મુદ્રામાં પણ તમારા પાર્ટનરની સાથે પીઠ સાથે બેસો.
બંને લોકો તેમના પગ સીધા પોતાની સામે ખોલો.
હવે પાછળની પિઠ જોડાયેલ સાથે, એક પાર્ટનર આગળ વાળવાનું શરૂ કરે છે.
આ દરમિયાન, અન્ય પાર્ટનર તેના પાર્ટનરની પીઠ તરફ વાળવા લાગે છે અને બંને પગને ફ્લોર પર સપાટ રાખે છે. એટલે કે, આ પ્રક્રિયામાં એક પાર્ટનરનું મોઢું જમીન તરફ અને બીજાનું આકાશ તરફ હશે.
ઊંડો શ્વાસ લઈને આવું પાંચથી છ વખત કરો અને આ પ્રક્રિયાને બદલામાં પુનરાવર્તિત કરો.
નૌકાવિહાર (Boating):
આ મુદ્રામાં બંને પાર્ટનરે સામ સામે મોં રાખીને બેસવું જોઈએ.
બંને વચ્ચે લગભગ ત્રણ ફૂટની જગ્યા હોવી જોઈએ.
હવે તમારા પગની બહારથી હાથ બહાર કાઢો અને એકબીજાના હાથ પકડો.
હવે તમારા બંને પગ ઉંચા કરો અને એકબીજાના પગના તળિયાને જોડીને પગને સ્ટ્રેચ કરવાનો પ્રયાસ કરો.
પાર્ટનર ટ્વિસ્ટ (partner twist):
આ આસન કરવા માટે બંને વ્યક્તિઓએ એકબીજાની પાછળ પીઠ રાખીને ધ્યાનની મુદ્રામાં બેસવું જોઈએ.
આ પછી બંને ઊંડા શ્વાસ લેતી વખતે, શરીરને તેમની જમણી દિશામાં ફેરવતી વખતે તમારા સીધા હાથને તમારા જીવનસાથીના ઘૂંટણ અથવા જાંઘ પર રાખો.
હવે શ્વાસ છોડો અને જૂની મુદ્રામાં પાછા આવો.
હવે તે જ પ્રક્રિયાને બીજા હાથથી બીજી દિશામાં પુનરાવર્તિત કરો.
ટેમ્પલ પોઝ (temple pose):
આ આસનમાં યુગલે પોતાના હાથથી મંદિર જેવો આકાર બનાવવાનો હોય છે.
આ આસન કરવા માટે બંને ભાગીદારોએ એકબીજાની સામે ઉભા રહેવું જોઈએ.
હવે બંને ઊંડો શ્વાસ લઈને કમરના ઉપરના ભાગને આગળ નમાવીને તમારા હાથને ઉપર ઉઠાવો અને તમારા પાર્ટનરના હાથ સાથે મિક્સ કરો.
ખાતરી કરો કે, તમારી હથેળીઓ તમારી કોણીથી એકબીજાને સ્પર્શે છે.
આ મુદ્રામાં બંને ભાગીદારો સાથે મળીને મંદિર જેવો આકાર બનાવશે.
થોડીવાર આ સ્થિતિમાં ઊભા રહો, પછી સામાન્ય મુદ્રામાં પાછા આવો.
આ આસનને 5 થી 6 વખત પુનરાવર્તિત કરો.
માર્ગદર્શન હેળડ યોગ કરવું: યોગ ગુરુ મીનુ વર્મા જણાવે છે કે, ભલે કોઈ યુગલ યોગ કરી રહ્યું હોય અથવા કોઈ વ્યક્તિ એકલ પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યું હોય, તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે, આસનો પ્રશિક્ષિત અને કુશળ પ્રશિક્ષકના માર્ગદર્શન હેઠળ કરવામાં આવે. તેમજ કોઈપણ પ્રકારની કસરત કે, આસન હંમેશા તેના માટે જણાવેલી સાવચેતીઓને ધ્યાનમાં રાખીને કરવા જોઈએ. નહિંતર કેટલીકવાર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
