- કોવિડ19ના નવા નવા વર્ઝન અને રસીકરણ
- રસીકરણની અસરકારકતાના અભ્યાસો થયાં
- અંગ પ્રત્યારોપણ કરાવનાર દર્દીઓ માટે કઇ રસીની કેવી અસર
મોટાભાગના લોકો ભ્રમમાં છે કે તેઓ રસીકરણ પછી કોરોના ચેપથી 100 ટકા સુરક્ષિત છે. પરંતુ તે સાચું નથી. બંને કોરોના રસીના બંને ડોઝ લીધા પછી પણ કોરોના સંક્રમણની શક્યતા રહે છે. આને 'પ્રગતિશીલ સંક્રમણ' કહેવામાં આવે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે સામાન્ય રીતે કોરોના રસીની અસર રસીકરણના 14 દિવસ પછી (રસીના બંને ડોઝ પછી) શરીર પર શરૂ થાય છે. એ પણ સાચું છે કે માત્ર કોરોનાની જ નહીં, પરંતુ કોઈ રસી 100 ટકા અસરકારક નથી. આંકડા મુજબ ડો.જોનાસ સાલ્ક દ્વારા વિકસિત પોલિયો રસી 80-90 ટકા અસરકારક અને 94 ટકા ઓરી માટે અસરકારક હતી.
જોકે ફાઇઝર અને આધુનિકની રસીઓ પણ કોવિડ -19 માટે માત્ર 94-95 ટકા અસરકારક માનવામાં આવી છે. તેથી સંપૂર્ણ રસીકરણ પછી પણ વાયરસ શરીર પર અસર કરે તે શક્ય છે.
બ્રેકથ્રુ સંક્રમણ
ભલે રસીકરણ વ્યક્તિને ચેપથી 100 ટકા રક્ષણ આપતું નથી પરંતુ ડોકટરો અને નિષ્ણાતો જણાવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિને રસીકરણ પછી સંક્રમણ લાગે છે, તો તેના શરીર પર વધુ ગંભીર લક્ષણો અથવા તેની અસરો જોવા મળતી નથી. હાલમાં કોરોના ડેલ્ટા ફેલાવાના દરમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો હોવાથી નિષ્ણાતો એવા લોકોને પણ સલાહ આપી રહ્યાં છે કે જેમણે રસીના બંને ડોઝથી રક્ષણ મેળવ્યું છે તેઓ સતર્ક રહે અને તમામ રક્ષણાત્મક પગલાંનું પાલન કરે.
રસીકરણ આ રીતે કરે છે મદદ
યુ.એસ. માં 2,58,716 લોકો પર કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં 15 ડિસેમ્બર, 2020 અને 31 માર્ચ, 2021 ની વચ્ચે ફાઇઝર અથવા મોર્ડેના બંને રસીઓ મળી હતી, તેમાંથી બહાર આવ્યું છે કે તેમાંથી માત્ર 410ને સંક્રમણનો વ્યાપક પ્રભાવ હતો., જે માત્ર 0.16 છે. કુલ સંખ્યાના શૂન્ય ટકા. એ જ રીતે, 1 ફેબ્રુઆરીથી 20 એપ્રિલ વચ્ચે ન્યૂયોર્કમાં હાથ ધરાયેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે 1,26,367 સંપૂર્ણ રસીકરણ કરાયેલા લોકોમાંથી માત્ર 86 લોકોને સંક્રમણનો વ્યાપક સંપર્ક હતો, જેઓ સંપૂર્ણ રસીકરણ કરનારાઓની સરખામણીમાં 0.07% વસતી સમાન હતાં.
નોંધપાત્ર રીતે 'બ્રેકથ્રુ સંક્રમણ' થી પીડિત લોકોમાં મોટી સંખ્યામાં એવા લોકો પણ છે જેઓને નોંધપાત્ર રીતે, 'બ્રેકથ્રુ સંક્રમણ' થી પીડિત લોકોમાં મોટી સંખ્યામાં એવા લોકો પણ છે જેઓ સંક્રમણના લક્ષણો દેખાતા ન હતાં. સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (સીડીસી) અનુસાર, 'બ્રેકથ્રુ ઇન્ફેક્શન' ના કુલ કેસોમાંથી લગભગ 27 ટકા એવા હતાં કે જેમાં સંક્રમણના કોઈ લક્ષણો ન હતાં. જેના કારણે માત્ર 10 ટકા દર્દીઓ હોસ્પિટલમાં દાખલ થયાં હતાં. આવા દર્દીઓમાં મૃત્યુની સંખ્યા માત્ર 2 ટકા હતી.
'બ્રેકથ્રુ સંક્રમણના કારણ
સંપૂર્ણ લોકડાઉન બાદ પ્રતિબંધ હળવો કરવામાં આવ્યો હોવાથી કોવિડ -19 સંક્રમણનો ભોગ બનેલા લોકોની સંખ્યા પણ ફરી વધવા લાગી. ચેપના ઝડપથી ફેલાવા માટે કેટલાક પરિબળોને જવાબદાર ગણી શકાય.
રેસ્ટોરાં, તહેવારો અને પાર્ટીઓ જેવા જાહેર મેળાવડામાં ભેગા થયેલા લોકોએ 'બ્રેકથ્રુ ઇન્ફેક્શન' નું જોખમ વધાર્યું છે.
કોવિડ દર્દીઓની સેવા કરતા આરોગ્ય અને સ્વચ્છતા કર્મીઓને ચેપ લાગવાનું જોખમ વધારે છે.
હાઈબ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ, કેન્સર અને હૃદય, કિડની અને ફેફસાં જેવા લાંબા સમયના રોગો ધરાવતા લોકો પણ રસીકરણ પછી પણ આ રોગ માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ રસીકરણ પછીના સંક્રમણનો દર પ્રમાણમાં ઓછો હતો. એટલે કે માત્ર 0.83ટકા. એવા લોકોમાં જેમનું અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ થયું હતું. પરંતુ જો આપણે વાત કરીએ તો સામાન્ય રસીકરણ કરાવી લીધેલા લોતો કરતાં થયેલા લોકો કરતા 82 ગણા વધુ. ગંભીર રોગોથી પીડાતા લોકોમાં આ દર 485 ગણો વધારે હતો. જ્હોન્સ હોપકિન્સ યુનિવર્સિટીના ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સર્જન ડોરી સેગેવ કહે છે કે આ અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે જે લોકોના અંગ પ્રત્યારોપણ થયાં છે તેમનામાં રસીકરણથી રક્ષણ પ્રમાણમાં ઓછું હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
ડેલ્ટા સંક્રમણનો પ્રભાવ
તે જાણીતું છે કે ઘણા વૈજ્ઞાનિકોએ SARS-CoV-2 વાયરસના સ્ટ્રેનને રોકવા માટે રસી વિકસાવી છે. જેની સાથે વાયરસના નવા ઉભરતા વર્ઝન પણ અસરકારક રીતે અટકાવી શકાય છે. આ રસીઓ સંક્રમણની અસરને નિયંત્રિત કરવા અને દર્દીને હોસ્પિટલ જવા જેવી ગંભીર સ્થિતિમાંથી બચાવવા માટે ઘણી હદ સુધી અસરકારક છે.
પબ્લિક હેલ્થ ઈંગ્લેન્ડના જણાવ્યા મુજબ આલ્ફા વર્ઝનના કિસ્સામાં 89 ટકાની સરખામણીમાં mRNA રસીના બે ડોઝ લક્ષણોમાંથી સંપૂર્ણ ડેલ્ટા અસરને રોકવામાં માત્ર 79 ટકા અસરકારક હતાં. વધુમાં આ રસીનો એક ડોઝ ડેલ્ટા સામે માત્ર 35ટકા રક્ષણાત્મક હોવાનું માનવામાં આવે છે.
ડેલ્ટા પર ફાઈઝર રસીની અસર
ઇઝરાયલે આપેલી માહિતી જણાવે છે કે ડેલ્ટા ઇન્ફેક્શનને કારણે ગંભીરતાના માત્ર 39 ટકાથી 40.5 ટકા કેસોમાં ફાઇઝર રસીનું સંપૂર્ણ રસીકરણ અસરકારક હોઈ શકે છે. જે અગાઉ માનવામાં આવેલા અંદાજિત આંકડાઓના 90 ટકા કરતાં ઓછો છે. જો કે આ રસી હજુ પણ ડેલ્ટા વેરિએન્ટથી પીડાતા કોરોના દર્દીઓને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં રોકવામાં 88 ટકા અને કોરોનાના ગંભીર તબક્કા સામે રક્ષણમાં 91.4 ટકાસુધી અસરકારક હોવાનું માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચોઃ આંખોની CCM તપાસથી જાણી શકાય છે કે Long Covid છે કે નહી: Study
આ પણ વાંચોઃ કોવિડમાં Cardiac Problems સમજો અને જાણો કોને છે રિસ્ક
