અમદાવાદ: ગુજરાત રાજ્ય સરકાર દ્વારા વિવિધ વિકાસના પ્રોજેક્ટ માટે થઈને જમીન સંપાદન કરવામાં આવતી હોય છે. જોકે ત્યારે ઘણી વખત જમીન માલિકોને જમીનની સોંપણીસરકારને કર્યા બાદ પણ તેમને તેમનું મૂળ વળતર જે હોય છે તે એટલે કે જમીન સંપાદનના નાણાં સરકાર તરફથી સમયસર ન મળતા હોવાની અનેક ઘટનાઓ સામે આવતી હોય છે. ત્યારે ગુજરાત હાઇકોર્ટ જમીન સંપાદનના વળતરમાં જે પણ મનમાની કરવામાં આવે છે તેને ચલાવી લેવામાં નહીં આવે તેવું ગુજરાત હાઇકોર્ટ દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે.
જમીન સંપાદન મામલે હાઇકોર્ટની નારાજગી: પહેલા કેસ મામલે જમીન સંપાદનના વળતર ચૂકવવામાં એક કેસ દરમિયાન જમીન સંપાદન મામલે મૂળ માલિકને હજુ સુધી જમીન સંપાદનની વળતર ચૂકવવામાં ન આવતા તેણે ગુજરાત હાઇકોર્ટના દ્વાર ખખડાવ્યા હતા. આ મામલે સુનાવણી ચાલતા ગુજરાત હાઇકોર્ટે સરકારી અધિકારીઓની મનમાની સામે ભારે નારાજગી દર્શાવી હતી. જમીન સંપાદનના વળતર ચૂકવવામાં સરકારી અધિકારીઓ જે રીતે ઠાગાઠૈયા કરે છે તેના કારણે હાઇકોર્ટે નારાજગી દર્શાવી છે.
આ પણ વાંચો: સાબરમતીના પ્રદૂષિત પાણીને લઈ હાઈકોર્ટનું આકરૂં વલણ, દાખલ કરી સુઓમોટો
જમીન સંપાદનનું વળતર આપવામાં મનમાની: આ સમગ્ર મામલે હાઇકોર્ટે નોંધ્યું છે કે, ફરજમાં બેદરકારી દાખવનાર સરકારી અધિકારીઓના કારણે સરકાર બદનામ થઈ રહી છે. સરકાર નીતિ બનાવે છે પણ સરકારે અધિકારીઓ તેની અમલવારીમાં ઢીલાશ રાખે છે. જેને કારણે લોકોને જમીન ગુમાવનારોને અન્યાય થાય છે. આ સાથે જ હાઇકોર્ટ દ્વારા સરકારી અધિકારીઓની ઝાટકણી કાઢતા જણાવ્યું હતું કે, સરકારી અધિકારીઓની ઢીલાશના કારણે આખરે પ્રજાની તિજોરી પર બોજો પડે છે. ટેક્સ ભરનારના પૈસા સરકારી અધિકારીઓની ઢીલાશના કારણે વેડફાય એ ચલાવી લેવાશે નહીં.
ચુસ્ત પગલાં ભરવા આદેશ: આ સમગ્ર મામલે ગુજરાત હાઇકોર્ટ રાજ્યના ચીફ સેક્રેટરીને આદેશ આપ્યો છે કે તમામ સંકલ્પના સેક્રેટરી અને કલેક્ટર જમીન સંપાદનના સરકારના પરિપત્રની અમલવારી કરાવવા માટે ચુસ્ત પાલન થાય તે માટે ચીફ સેક્રેટરીએ પગલાં ભરવા જોઈએ. આ ઉપરાંત ફરજમાં બેદરકારી દાખવનાર આવા અધિકારીઓ સામે પણ પગલાં લેવા કોર્ટે ચીફ સેક્રેટરીને સૂચન કર્યું છે.
આ પણ વાંચો: Chausa Thermal Power Plant: જમીન માટે યોગ્ય વળતરની માંગ સાથે ખેડૂતોનો વિરોધ
શું હોય છે જમીન સંપાદન? એક્ટ 1894 મુજબ જમીન સંપાદન અધિનિયમ આખા ગુજરાતમાં લાગુ પડે છે. આથી દરેક મિલકતનો આખરી માલિક સરકાર છે અને સરકારને સંપાદનનો અધિકાર હોય છે. જ્યારે સરકાર લાંબા સમય માટે કે હંમેશા તેના ઉપયોગ માટે કોઈપણ જમીન સંપાદન કરે તો તેમાં ખાનગી વ્યક્તિનો માલિકી હક નાશ પામે છે અને તે હક તો સરકારને મળે છે. સરકારને જમીન સંપાદન કરવાની સાર્વભૌમ સત્તા હોય છે. બંધારણ મુજબ નક્કી કરેલા ઉપયોગ માટે સંપાદન કરી શકે જે બંધારણીય અધિકાર પણ હોય છે.
જમીન સંપાદનનો હેતું: સરકાર દ્વારા જમીન સંપાદનમાં જમીન અને તેની સાથે જોડાયેલી વસ્તુઓ જમીન સાથે કાયમી જડી દીધેલ વસ્તુઓ મકાન અન્ય બાંધકામ કુવા વૃક્ષો ગોડાઉન પાઇપલાઇન વગેરે જ પ્રકારની તમામ સરકાર દ્વારા સંપાદન થઈ શકે છે. જમીન સંપાદનનો મુખ્ય હેતુ જાહેર અથવા સાર્વજનિક હેતુ માટે થઈને સરકારી કચેરી, કોર્પોરેશન ,સરકારી યોજના માટે કુદરતી આપત્તિમાં અસરગ્રસ્તોને બચાવવા તેમજ પબ્લિક અને પ્રાઇવેટ લિમિટેડ કંપનીઓના અમુક હેતુઓ માટે થઈને પણ ખાનગી મિલકતો સરકાર દ્વારા સંપાદન કરવામાં આવતી હોય છે. જ માટે સરકાર વળતર પણ ચુકવતી હોય છે.
