અમદાવાદ: સ્ત્રી બીજ અને પુરુષના વીર્યનું દાન કરવું કાયદેસર છે. પણ અત્યાર સુધી વ્યવસ્થિત સ્વરૂપે કાયદો ન હતો. તેના દુરઉપયોગને કારણે કેન્દ્ર સરકારે આસિસ્ટેડ રિપ્રોડક્ટિવ ટેક્નોલોજી (એઆરટી) ક્લિનિક્સ અને ડોનેટ બેંકની કામગીરીનું નિયમન કરવા માટે આસિસ્ટેડ રિપ્રોડક્ટિવ ટેક્નોલોજી (રેગ્યુલેશન) નિયમો, 2022ને સૂચિત કર્યા છે. જેનું નોટિફિકેશન ઈસ્યૂ થઈ ગયું છે, પણ ગુજરાતમાં હજી તેનો અમલ શરૂ થયો નથી.
રેગ્યુલેશનમાં શું છે?:
- લેવલ 1- એઆરટી ક્લિનિક્સ, જ્યાં સારવારના ભાગરૂપે માત્ર ઇન્ટ્રાઉટેરિન ઇન્સેમિનેશન (IUI) પ્રક્રિયા હાથ ધરવામાં આવે છે.
- લેવલ 2- એઆરટી ક્લિનિક્સ, જ્યાં પ્રક્રિયાઓ અથવા ટેકનિક જે ગર્ભાવસ્થા મેળવવાનો પ્રયાસ કરે છે તે ગેમેટ્સની સર્જિકલ પુનઃપ્રાપ્તિ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવશે. માનવ શરીરની બહાર oocyte ને સંભાળવું; oocytes ના ગર્ભાધાન માટે શુક્રાણુઓનો ઉપયોગ કરવો. સ્ત્રીની પ્રજનન પ્રણાલીમાં ગર્ભનું સ્થાનાંતરણ કરવું અથવા ગેમેટ્સ અથવા ભ્રૂણના સંગ્રહ દ્વારા અથવા ગેમેટ્સ અથવા એમ્બ્રોયોને સંડોવતા કોઈપણ પ્રકારની પ્રક્રિયા અથવા ટેકનિક કરવી.
દાતાના રેકોર્ડ અને ડેટાની જાળવણી: એઆરટી બેંકો વીર્ય દાતાની તપાસ, સંગ્રહ અને નોંધણી અને શુક્રાણુઓના ક્રાયોપ્રિઝર્વેશન માટે જવાબદાર રહેશે. oocyte દાતાની સ્ક્રીનીંગ અને નોંધણી કરવી. વીર્ય બેંક અથવા oocyte બેંક અથવા બંને તરીકે કાર્ય કરે છે અને તમામ દાતાઓના રેકોર્ડ અથવા ડેટાની જાળવણી કરવી અને રાષ્ટ્રીય રજિસ્ટ્રીને નિયમિતપણે અપડેટ કરવી.
નોંધણીની રીત: એઆરટી ક્લિનિક્સ અથવા એવી કોઈપણ આરોગ્ય સુવિધા દ્વારા નોંધણી માટેની અરજી કરવામાં આવશે. જે સહાયિત પ્રજનન ટેકનિકને લગતી પ્રક્રિયાઓ હાથ ધરે છે. જે ફોર્મ-1 માં યોગ્ય સત્તાધિકારીને અને એઆરટી બેંકો દ્વારા ફોર્મ-2માં કરવામાં આવશે. રજીસ્ટ્રેશન માટેની દરેક અરજી સાથે નક્કી કરેલી ફી આપવાની રહેશે. લેવલ 1માં એઆરટી ક્લિનિક માટે 50,000 રૂપિયા, લેવલ 2માં એઆરટી ક્લિનિક માટે રૂપિયા 2,00,000 અને ART બેંક માટે રૂપિયા 50,000ની રજીસ્ટ્રેશન ફી ચુકવાની રહેશે.
એઆરટી ક્લિનિકની ફરજો: ખાતરી કરો કે તમામ બિનઉપયોગી ગેમેટ્સ અથવા એમ્બ્રોયો એક જ પ્રાપ્તકર્તાના ઉપયોગ માટે સહાયિત પ્રજનન ટેકનિકથી ક્લિનિક દ્વારા સાચવવામાં આવશે અને અન્ય કોઈપણ દંપતી માટે ઉપયોગમાં લેવાશે નહી. રાષ્ટ્રીય બોર્ડની પરવાનગી સાથે દસ વર્ષથી વધુ સમયગાળા માટે, સારવાર હેઠળ રહેલા ઓન્કો-ફર્ટિલિટી દર્દીઓ માટે અને આવી અન્ય પરિસ્થિતિઓ માટે oocytes, શુક્રાણુઓના ક્રિઓપ્રીઝર્વેશનને મંજૂરી આપો. અંડાશયના અતિશય ઉત્તેજનાને રોકવા માટે સ્ત્રીની નિયંત્રિત અંડાશયની ઉત્તેજના સુનિશ્ચિત કરાશે.
આટલી ખાતરી કરવી જોઈએ: ખાતરી કરો કે પ્રી-ઇમ્પ્લાન્ટેશન આનુવંશિક પરીક્ષણનો ઉપયોગ માનવ ભ્રૂણને જાણીતા પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં રહેલા વારસાગત અથવા આનુવંશિક રોગો માટે અને જ્યારે તબીબી રીતે સૂચવવામાં આવે ત્યારે કરવામાં આવશે. ખાતરી કરો કે બિન-તબીબી કારણોસર લિંગ પસંદગી માટે અથવા સંભવિત માતાપિતાની વ્યક્તિગત પસંદગીઓને લીધે અથવા ગર્ભના આનુવંશિક બંધારણમાં ફેરફાર કરવા અથવા બદલવાના હેતુથી ચોક્કસ લક્ષણોની પસંદગી માટે પ્રી-ઇમ્પ્લાન્ટેશન આનુવંશિક પરીક્ષણ કરવામાં આવશે નહીં.
આ પણ વાંચો Female Sperm Donor Process: સ્ત્રી બીજ ડોનેટ કરવું કાયદેસર છે, અને કેટલીવાર કરી શકાય?
કયા ફોર્મ ભરવા પડશે?: ફોર્મ-6 માં સ્પષ્ટ કર્યા મુજબ દંપતી અથવા સ્ત્રી દ્વારા સહી કરવા માટેનું સંમતિ ફોર્મ જાળવી રાખવું પડશે. ફોર્મ-7 માં ઉલ્લેખિત પતિના વીર્ય અથવા શુક્રાણુ સાથે ગર્ભાશયના ગર્ભાધાન, ફોર્મ-8માં દર્શાવ્યા મુજબ દાતા વીર્ય સાથે ઇન્ટ્રાઉટેરિન વીર્યદાન, ફોર્મ-9 માં ઉલ્લેખિત એમ્બ્રોયોને ઠંડું પાડવું, ફોર્મ-10 માં નિર્દિષ્ટ કર્યા મુજબ ફ્રીઝિંગ ગેમેટ્સ, ગેમેટ્સના શુક્રાણુઓ અથવા oocytes નું ઠંડું અને ફોર્મ-11 માં ઉલ્લેખિત પેરેન્ટલ સંમતિ, ફોર્મ-12માં ઉલ્લેખિત oocyte પુનઃપ્રાપ્તિ અને ફોર્મ-13માં ઉલ્લેખિત oocyte દાતા. આટલા યોગ્ય રીતે ફોર્મ ભરીને જરૂરી સહીઓ સાથે સાચવી રાખવા પડશે.
આ પણ વાંચો મોજશોખ માટે સ્ત્રી બીજનું વેચાણ કરતી પત્ની સામે પતિની ફરિયાદ
આઈસીએમઆરની ગાઈડલાઈન્સ: ઈન્ડિયન કાઉન્સીલ ઓફ મેડિકલ રીસર્ચની ગાઈડલાઈન્સ અને સૂચનોને આધારે કેન્દ્ર સરકારે કાયદો બનાવ્યો છે. જો કે સુત્રોમાંથી જાણવા મુજબ ગુજરાતમાં હજી તેનું અમલીકરણ થઈ શક્યું નથી. ગાયનેકોલોજીસ્ટ ડૉકટરો અને આઈવીએફ સેન્ટર રજીસ્ટ્રેશનની પ્રક્રિયા પણ કરી દીધી છે. પણ આગળની કાર્યવાહી થઈ નથી. હાલ જૂની પદ્ધતિ અને નિચમો પ્રમાણે કામ ચાલે છે.
