ETV Bharat / science-and-technology

Toxic chemicals in paper bags : પેપર બેગ, કમ્પોસ્ટેબલ ફૂડ પેકેજમાં ઝેરી રસાયણો હોઈ શકે છે: અભ્યાસ

તાજેતરના અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે, ફાસ્ટ ફૂડ લઈ જવા માટે વપરાતી કાગળની થેલીઓ અને કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલમાં કાયમ માટેના રસાયણો વધુ હોઈ શકે છે, જે માનવ સ્વાસ્થ્ય તેમજ પર્યાવરણ માટે હાનિકારક છે.

Etv BharatToxic chemicals in paper bags
Etv BharatToxic chemicals in paper bags
author img

By

Published : Apr 3, 2023, 2:51 PM IST

નવી દિલ્હી: બર્ગર, પેસ્ટ્રી અને ડોનટ્સ ખાવાનો શોખ છે? પેપર બેગ્સ અને કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલ્સ કે જે આ સ્વાદિષ્ટ વસ્તુઓને લાવવા લઈ જવા માટે માનવ સ્વાસ્થ્ય તેમજ પર્યાવરણ બંને માટે હાનિકારક, સંશોધકોની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમની આગેવાની હેઠળના અભ્યાસમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે. સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક, પેપર બેગ્સ અને કમ્પોસ્ટેબલ ફૂડ કન્ટેનર પરના પ્રતિબંધ વચ્ચે ઘણા ગ્રાહકો મળ્યા છે. જ્યારે પ્લાસ્ટિકના એસીગ્રીન વિકલ્પો તરીકે માર્કેટિંગ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમાં પરફ્લુઓક્ટેન સલ્ફેટ અથવા પીએફઓએસ નામનું રસાયણ હોય છે, જે માનવસર્જિત રસાયણોના વર્ગમાંથી એક છે જેને પોલીફ્લોરોઆલ્કિલ પદાર્થો અથવા PFAS કહેવાય છે.

42 પ્રકારના પેપર ફૂડ પેકેજીંગનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું: PFAS નો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે કાગળને ગ્રીસ-પ્રતિરોધક બનાવવા માટે થાય છે, તેથી તેનો ઉપયોગ ઘણા ફાસ્ટ-ફૂડ કન્ટેનર અને રેપર્સમાં થાય છે. આ રસાયણોને કાયમી રસાયણો પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે, તે ખૂબ જ ધીરે ધીરે તૂટી જાય છે અને યકૃત સહિત પર્યાવરણ અને માનવ પેશીઓમાં એકઠા થાય છે. કેનેડા, યુએસ અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના સંશોધકોએ ફેબ્રુઆરી અને માર્ચ 2020 વચ્ચે ટોરોન્ટોમાં એકત્રિત કરાયેલા 42 પ્રકારના પેપર ફૂડ પેકેજીંગનું પરીક્ષણ કર્યું, જેમાં કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલ, સેન્ડવીચ અને બર્ગર રેપર્સ, પોપકોર્ન સર્વિંગ બેગ્સ અને ડોનટ્સ જેવી મીઠાઈઓ માટેની બેગનો સમાવેશ થાય છે.

આ પણ વાંચો: Twitter Blue Tick : આ સેલિબ્રિટીઓએ ટ્વિટર પર બ્લુ ટિક માટે ચૂકવણી કરવાનો કર્યો ઈન્કાર

કઈ વસ્તુઓ માટે વપરાતી પેપર બેગમાં પ્રમાણ વધારે મળ્યું: ટીમે ફ્લોરિન માટે પેપર ફૂડ પેકેજિંગ પેકેજિંગનું પરીક્ષણ કર્યું હતું. PFAS માં એક મુખ્ય તત્વ અને જાણવા મળ્યું કે, 45 ટકા નમૂનાઓમાં ફ્લોરિન છે, જે સૂચવે છે કે તેમાં PFAS છે. એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી લેટર્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા પરિણામો દર્શાવે છે કે, બર્ગર, પેસ્ટ્રી અને ડોનટ્સ જેવી ચીકણી વસ્તુઓ માટે વપરાતી પેપર બેગમાં તેમજ કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલમાં ફ્લોરિન અને પીએફએએસનું ઉચ્ચતમ સ્તર જોવા મળ્યું હતું.

આ પણ વાંચો: Ultramassive Black Hole : પ્રથમ વખત અલ્ટ્રામાસીવ બ્લેક હોલ શોધવામાં મળી સફળતા

ખાદ્ય પેકેજિંગમાં PFAS નો ઉપયોગ: તે એટલા માટે હતું કારણ કે, કાચા પલ્પને પૂરતા પ્રમાણમાં મજબૂત બનાવવા અને જ્યારે તે પ્રવાહીના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે વિઘટન અટકાવવા માટે તેને પુષ્કળ PFAS સાથે મિશ્રિત કરવાની જરૂર છે, સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું. "ખાદ્ય પેકેજિંગમાં PFAS નો ઉપયોગ જેમ કે "કમ્પોસ્ટેબલ" બાઉલ્સ એ સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક ફૂડ પેકેજિંગના ખેદજનક અવેજીને રજૂ કરે છે," અભ્યાસ દર્શાવે છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, PFAS ખોરાકને પકડી રાખતા પેકેજિંગમાંથી ખોરાકમાં પ્રવેશ કરવા માટે જાણીતું છે.

કેન્સરનું જોખમ વધું: પેપર બેગ અને કમ્પોસ્ટેબલ બાઉલના નમૂનાઓમાં અન્ય PFAS ની હાજરી પણ જોવા મળે છે, જે ઉંદરો માટે ઝેરી હોવાનું જાણીતું છે. અગાઉના અભ્યાસોએ PFAS ને મનુષ્યો અને પ્રાણીઓમાં વિવિધ સ્વાસ્થ્ય અસરો સાથે જોડ્યા છે, જેમાં કેન્સરનું જોખમ, રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવમાં ઘટાડો અને પ્રજનનક્ષમતા અને બદલાયેલ ચયાપચય અને સ્થૂળતાના વધતા જોખમનો સમાવેશ થાય છે.

નવી દિલ્હી: બર્ગર, પેસ્ટ્રી અને ડોનટ્સ ખાવાનો શોખ છે? પેપર બેગ્સ અને કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલ્સ કે જે આ સ્વાદિષ્ટ વસ્તુઓને લાવવા લઈ જવા માટે માનવ સ્વાસ્થ્ય તેમજ પર્યાવરણ બંને માટે હાનિકારક, સંશોધકોની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમની આગેવાની હેઠળના અભ્યાસમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે. સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક, પેપર બેગ્સ અને કમ્પોસ્ટેબલ ફૂડ કન્ટેનર પરના પ્રતિબંધ વચ્ચે ઘણા ગ્રાહકો મળ્યા છે. જ્યારે પ્લાસ્ટિકના એસીગ્રીન વિકલ્પો તરીકે માર્કેટિંગ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમાં પરફ્લુઓક્ટેન સલ્ફેટ અથવા પીએફઓએસ નામનું રસાયણ હોય છે, જે માનવસર્જિત રસાયણોના વર્ગમાંથી એક છે જેને પોલીફ્લોરોઆલ્કિલ પદાર્થો અથવા PFAS કહેવાય છે.

42 પ્રકારના પેપર ફૂડ પેકેજીંગનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું: PFAS નો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે કાગળને ગ્રીસ-પ્રતિરોધક બનાવવા માટે થાય છે, તેથી તેનો ઉપયોગ ઘણા ફાસ્ટ-ફૂડ કન્ટેનર અને રેપર્સમાં થાય છે. આ રસાયણોને કાયમી રસાયણો પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે, તે ખૂબ જ ધીરે ધીરે તૂટી જાય છે અને યકૃત સહિત પર્યાવરણ અને માનવ પેશીઓમાં એકઠા થાય છે. કેનેડા, યુએસ અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના સંશોધકોએ ફેબ્રુઆરી અને માર્ચ 2020 વચ્ચે ટોરોન્ટોમાં એકત્રિત કરાયેલા 42 પ્રકારના પેપર ફૂડ પેકેજીંગનું પરીક્ષણ કર્યું, જેમાં કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલ, સેન્ડવીચ અને બર્ગર રેપર્સ, પોપકોર્ન સર્વિંગ બેગ્સ અને ડોનટ્સ જેવી મીઠાઈઓ માટેની બેગનો સમાવેશ થાય છે.

આ પણ વાંચો: Twitter Blue Tick : આ સેલિબ્રિટીઓએ ટ્વિટર પર બ્લુ ટિક માટે ચૂકવણી કરવાનો કર્યો ઈન્કાર

કઈ વસ્તુઓ માટે વપરાતી પેપર બેગમાં પ્રમાણ વધારે મળ્યું: ટીમે ફ્લોરિન માટે પેપર ફૂડ પેકેજિંગ પેકેજિંગનું પરીક્ષણ કર્યું હતું. PFAS માં એક મુખ્ય તત્વ અને જાણવા મળ્યું કે, 45 ટકા નમૂનાઓમાં ફ્લોરિન છે, જે સૂચવે છે કે તેમાં PFAS છે. એન્વાયર્નમેન્ટલ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી લેટર્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા પરિણામો દર્શાવે છે કે, બર્ગર, પેસ્ટ્રી અને ડોનટ્સ જેવી ચીકણી વસ્તુઓ માટે વપરાતી પેપર બેગમાં તેમજ કમ્પોસ્ટેબલ પેપર બાઉલમાં ફ્લોરિન અને પીએફએએસનું ઉચ્ચતમ સ્તર જોવા મળ્યું હતું.

આ પણ વાંચો: Ultramassive Black Hole : પ્રથમ વખત અલ્ટ્રામાસીવ બ્લેક હોલ શોધવામાં મળી સફળતા

ખાદ્ય પેકેજિંગમાં PFAS નો ઉપયોગ: તે એટલા માટે હતું કારણ કે, કાચા પલ્પને પૂરતા પ્રમાણમાં મજબૂત બનાવવા અને જ્યારે તે પ્રવાહીના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે વિઘટન અટકાવવા માટે તેને પુષ્કળ PFAS સાથે મિશ્રિત કરવાની જરૂર છે, સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું. "ખાદ્ય પેકેજિંગમાં PFAS નો ઉપયોગ જેમ કે "કમ્પોસ્ટેબલ" બાઉલ્સ એ સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક ફૂડ પેકેજિંગના ખેદજનક અવેજીને રજૂ કરે છે," અભ્યાસ દર્શાવે છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, PFAS ખોરાકને પકડી રાખતા પેકેજિંગમાંથી ખોરાકમાં પ્રવેશ કરવા માટે જાણીતું છે.

કેન્સરનું જોખમ વધું: પેપર બેગ અને કમ્પોસ્ટેબલ બાઉલના નમૂનાઓમાં અન્ય PFAS ની હાજરી પણ જોવા મળે છે, જે ઉંદરો માટે ઝેરી હોવાનું જાણીતું છે. અગાઉના અભ્યાસોએ PFAS ને મનુષ્યો અને પ્રાણીઓમાં વિવિધ સ્વાસ્થ્ય અસરો સાથે જોડ્યા છે, જેમાં કેન્સરનું જોખમ, રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવમાં ઘટાડો અને પ્રજનનક્ષમતા અને બદલાયેલ ચયાપચય અને સ્થૂળતાના વધતા જોખમનો સમાવેશ થાય છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.