મુંબઈ: લાવણી મહારાણી પદ્મશ્રી સુલોચના ચવ્હાણ પીઢ પ્લેબેક સિંગર, જેમણે 60 વર્ષથી વધુ સમય સુધી મરાઠી ચાહકોના હૃદય પર રાજ કર્યું છે. તેમનું શનિવારે વૃદ્ધાવસ્થાને કારણે અવસાન થયું (Sulochana Chavan passed away) છે. તેઓ 92 વર્ષના (Sulochana Chavan Dies At The Age Of 92) હતા. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી તેમની તબિયત લથડી હતી. બપોરે 12 વાગ્યાની આસપાસ તેમણે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. તેઓ છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી બીમાર હતા. આમાં તેમનો સ્વભાવ બગડી ગયો હતો. તેઓ મરાઠી સિનેમામાં તેમના ડેશિંગ વલણ માટે જાણીતા હતા.
સુલોચના ચવ્હાણનું જીવન: સુલોચના ચવ્હાણનો જન્મ તારીખ 17 માર્ચ 1933ના રોજ મુંબઈમાં થયો હતો. તેમનું પ્રથમ નામ કદમ હતું. તેમનું બાળપણ મુંબઈમાં ચાલીમાં વીત્યું હતું. તેણે 5 વર્ષની ઉંમરે ગાવાનું શરૂ કર્યું. સુલોચના ચવ્હાણના ઘરે શ્રી કૃષ્ણ બેબી મેળો હતો. આ મેળામાં તેમની સાથે અભિનેત્રી સંધ્યાએ પણ કામ કર્યું હતું. સુલોચના ચવ્હાણનું કલા ક્ષેત્રે પ્રથમ પગલું શ્રીકૃષ્ણ બાળ મેળા દ્વારા પડ્યું હતું. મેળાની સાથે તેમણે હિન્દી, ગુજરાતી અને ઉર્દૂ નાટકોમાં બાળ ભૂમિકાઓ પણ કરી છે. તેમની મોટી બહેન પોતે આર્ટ ફિલ્ડમાં ન હતી. પરંતુ તેમના સૂચનો હંમેશા ચવ્હાણને પ્રોત્સાહિત કરતા હતા. તેઓ વિચારતા હતા કે, સુલોચના કરતાં ગામડાઓ સારા છે. જો કે, સુલોચના ચવ્હાણે શાસ્ત્રીય ગાયનનું કોઈ શિક્ષણ મેળવ્યું ન હતું.
મહારાષ્ટ્ર લોકકલા લાવણી: તે સમયે તેઓ ગ્રામોફોન રેકોર્ડ્સ સાંભળીને ગાવાની પ્રેક્ટિસ કરતા. તે સમયે પરિસ્થિતિ સાથે સંઘર્ષ કરીને તેમણે વત્સલાબાઈ કુમઠેકર દ્વારા ગાયેલું 'સંભાલ ગમ, સાંબલ ગમ, સંબલ દૌલત લાખાચી' ગાવાની કળા શીખી હતી. તેમની માતાનું માનવું હતું કે, છોકરીઓએ લાવણી સાંભળવી કે ગાવી ન જોઈએ. સુલોચના ચવ્હાણ જેઓ પાછળથી મરાઠી લાવણી મહારાણી બની હતી. તેમણે આચાર્ય અત્રેની ફિલ્મ હિચ માઝી લક્ષ્મીમાં તેમની પ્રથમ લાવણી ગાયી હતી. તે વસંત દેસાઈ દ્વારા રચવામાં આવ્યું હતું. આ ઉપરાંત લાવણીનું ચિત્રણ હંસા વાડકર પર કરવામાં આવ્યું હતું. આ એક ગીત સાથે સુલોચના ચવ્હાણની કારકિર્દીએ લાવણી તરફ વળાંક લીધો હતો.
સંગીત ક્ષેત્રે કારકિર્દી: મેક અપ મેન દાંડેકર માત્ર શ્રી કૃષ્ણ બાલ મેળામાં જ ફિલ્મ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા હતા. તેમના કારણે જ સુલોચના ચવ્હાણે તેમનું પહેલું ગીત સંગીત નિર્દેશક શ્યામ બાબુ ભટ્ટાચાર્ય પાઠકને ગાયું હતું. તે ફિલ્મ હિન્દી ભાષામાં હતી અને ફિલ્મનું નામ હતું 'કૃષ્ણ સુદામા'. સુલોચના ચવ્હાણ માત્ર 9 વર્ષની હતી. ત્યારે તેમણે પોતાનું પહેલું ગીત ગાયું હતું. તેઓ આગ્રહ પણ કરે છે કે, તેઓ ફ્રોકમાં ગીત રેકોર્ડ કરવા ગઈ હતી. પ્લેબેક સિંગિંગ કરતી વખતે તેમને મોહમ્મદ રફી, મન્ના ડે, શમશાદ બેગમ, ગીતા દત્ત, શ્યામસુંદર જેવા અગ્રણી ગાયકો સાથે ગાવાની તક મળી હતી. તેમણે પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆતમાં ઘણા દિગ્ગજો સાથે કામ કર્યું છે. 16 વર્ષની ઉંમરે તેમણે ગાયક મન્ના ડે સાથે 'ભોજપુરી રામાયણ' ગાયું હતું.
સુલોચનાનાં પ્રખ્યાત ગીત: ગામનું નામ કેમ લૂછવામાં આવે છે ? અરે હું કોલ્હાપુરની છું. લવિંગ મારી હા કહેવાય હો મનરામના, તેમણે એક પછી એક ગીતો ગાઈને મરાઠી ચાહકોને મંત્રમુગ્ધ કરી દીધા હતા.
