- ગંભીર બિમારી ધરાવતા દર્દીઓમાં મ્યુકોરમાઇકોસીસનું પ્રમાણ વધુ
- અમદાવાદ સિવિલ હોસ્પિટલમાં થાય છે નિ:શુલ્ક સારવાર
- સિવિલ હોસ્પિટલમાં 46 મ્યુકોરમાઇકોસીસના કેસ જોવા મળ્યા
અમદાવાદઃ કોરોનાગ્રસ્ત દર્દીઓ જેવા કે એવા દર્દીઓ જેમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોય તેવા પ્રકારના દર્દી અને ડાયાબિટીસ કે કિડની, કેન્સર જેવી અન્ય પ્રકારની બિમારી ધરાવતા દર્દીઓમાં આજ-કાલ મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગ થતો જોવા મળી રહ્યો છે.
મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગની સારવાર શક્ય
અગાઉ કેન્સર કે કિડની જેવી ગંભીર બિમારી ધરાવતાં દર્દીઓમાં રોગ થતો જોવા મળી રહ્યુ હતું. પરંતુ હાલ કોરોના અથવા પોસ્ટ કોવિડ બાદ ખાસ કરીને ડાયાબિટીસ ધરાવતા દર્દીઓને સાયનસ અથવા ફંગલનું ઇન્ફેક્શન થતું જોવા મળે છે, ત્યારબાદ તે મ્યુકોરમાઇકોસીસમાં પરિણમે છે. મ્યુકોરમાઇકોસીસની સારવાર શક્ય છે માટે તેનાથી ઘબરાવવાની જરૂર નથી, પરંતુ સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે. આ રોગનું ઝડપી અને સચોટ નિદાન જ આ રોગ સામે રક્ષણ અપાવી શકે છે.
સરકારી હોસ્પિટલમાં નિ:શુલ્ક સારવાર
અમદાવાદ સિવિલ હોસ્પિટલના ENT વિભાગના સર્જન ડો. દેવાંગ ગુપ્તા મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગના લક્ષણ અને તેની સારવાર પધ્ધતિ વિશેે નીચે મુજબના લક્ષણો જણાવે છે. આ પ્રકારના લક્ષણો જણાઈ આવતાં તરત જ ENT સર્જનને બતાવવાની સલાહ આપે છે. મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગની સારવાર અત્યંત ખર્ચાળ માનવામાં આવે છે, પરંતુ સંવેદનશીલ રાજ્ય સરકારના પ્રયાસોથી સરકારી તમામ હોસ્પિટલમાં નિ:શુલ્ક સારવાર કરવામાં આવે છે.
મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગના લક્ષણો
કોરોના થયો હોય ત્યારે અથવા કોરોનાથી સ્વસ્થ થઇ ગયા બાદ સ્વાસ્થય સુધાર તબક્કામાં હોય, 40થી વધુ ઉમરના દર્દીઓ, ખાસ કરીને ડાયાબિટીસ સંતુલનમાં ન રહે તેવા દર્દીઓ, રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોય તેવા પ્રકારના દર્દીઓને નાકમાં સાયનસ ઇન્ફેકશન થતું જોવા મળે છે. વારંવાર શરદી થવી, નાક બંધ થઇ ગયુ તેવું અનુભવ થવો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડવી, નાકમાંથી ખરાબ પ્રકારની ગંધ આવવી, નાક અને સાયનસવાળા વિસ્તારમાં સોજો આવવો જેવા લક્ષણો મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગના હોઇ શકે છે. નાક અથવા ગાલ પાસેનો ભાગ કાળો પડવા લાગે છે. આમાંથી કોઇપણ પ્રકારનું લક્ષણ જણાઈ આવે ત્યારે સત્વરે ઇ.એન.ટી. સર્જનને બતાવીને તેની સલાહ લેવી જોઇએ.
મ્યુકોરમાઇકોસીસ રોગની સારવાર
મ્યુકોરમાઇકોસીસનું ઇન્ફેકશન થવાની સંભાવના જણાઇ આવતાં દર્દીની શારીરીક સ્થિતિ જોઇ, તેનું સી.ટી.સ્કેન, એમ.આર.આઇ. જેવા રીપોર્ટ કરાવવામાં આવે છે. ફંગના સેમ્પલ લઇને બાયોપ્સી માટે પણ મોકલવામાં આવે છે. આ તમામ રીપોર્ટ દ્વારા ફંગસ આંખ, મગજ તેમજ અન્ય કયા ભાગમાં કેટલી સંવેદનશીલતા સાથે ફેલાયેલી છે. તે ચકાસીને તેનું નિદાન કરવામાં આવે છે. ગેડોલેનીયમ કોન્ટ્રાસ્ટવાળા અત્યંત આધુનિક પ્રકારના એમ.આર.આઇ. કરાવીને ફંગસની જડ સુધી પહોંચવાના પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે. આના આધારે જ સર્જરી હાથ ધરવામાં આવે છે. આ ફંગસના કારણે કઇ પેશીઓ સાયનસ સાથે સંકળાયેલા છે તે જોવામાં આવે છે.
15થી 12 હોય છે ઈન્જેક્શન ડોઝ
મ્યુકોરમાઇકોસીસની સારવારમાં દર્દીને એમ્ફોટાઇસીન બી નામના ઇન્જેક્શનના ડોઝ 15 થી 21 દિવસ સુધી આપવામાં આવે છે. મધ્યાંતરે જરૂર જણાય તો દુરબીન વડે નાક વાટે ફંગલ કાઢવા માટે સર્જરી પણ કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ પણ ઇન્જેકશનની સારવાર ચાલુ જ રહે છે.
સિવિલ હોસ્પિટલના સુપ્રિટેન્ડેન્ટ શું કહે છે
સિવિલ હોસ્પિટલના સુપ્રિટેન્ડેન્ટ ડૉ.જે.વી. મોદીએ ETV ભારત સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે, ફંગસ ઇન્ફેક્શન પહેલા પણ થતું હતું, પરંતુ હવે કોરોના થયો હોય તેવા દર્દીને થવાની શક્યતા છે. લોકોમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી હોય તો સામાન્ય લોકોને પણ ફંગસ ઇન્ફેક્શન થઈ શકે છે. સિવિલમાં અત્યાર સુધી આ ઇન્ફેકશનના 44 કેસ નોંધાયા છે, જેમને સારવાર અપાઇ રહી છે. આ ચેપી કે ગંભીર રોગ નથી. લોકોએ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે પ્રયત્ન કરવો જોઈએ અને અન્ય ગંભીર રોગ હોય જેમકે ડાયાબિટીસ, ટીબી , કેન્સર જેવા રોગોના દર્દીએ તકેદારી રાખવાની જરૂર છે તેમને ઇન્ફેક્શન થવાની શક્યતા વધુ રહેલી છે.
