ETV Bharat / bharat

Year Ender 2023: ચંદ્રયાન-3નું ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સફળ લેન્ડિંગ, ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોએ દેશનું નામ રોશન કર્યુ

વર્ષ 2023 સ્પેસ સાયન્સ ક્ષેત્રે યાદગાર રહ્યું. ભારતે ચંદ્રયાન 3નું સફળ લેન્ડિંગ કરાવીને સમગ્ર વિશ્વમાં પોતાનું સ્થાન મજબૂત કર્યુ. ભારત પહેલા માત્ર અમેરિકા, રશિયા અને ચીને જ આ સિદ્ધિ મેળવી હતી. જો કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર ભારત એકમાત્ર દેશ બન્યો. Year Ender 2023 Chandrayan 3

ચંદ્રયાન-3નું ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સફળ લેન્ડિંગ
ચંદ્રયાન-3નું ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સફળ લેન્ડિંગ
author img

By ETV Bharat Gujarati Team

Published : Dec 20, 2023, 6:57 PM IST

હૈદરાબાદઃ 23 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ ચંદ્રયાન 3ને મળેલ સફળતાને પરિણામે ભારતે અંતરિક્ષ ઈતિહાસમાં પોતાનું નામ સુવર્ણ અક્ષરે લખાવી દીધું. આ મિશનની સફળતાને પરિણામે દેશ એ દેશની યાદીમાં આવી ગયો જેને ચંદ્ર પર સફળ ઉતરાણ કર્યુ હોય. ભારત અગાઉ વિશ્વના માત્ર 3 દેશ અમેરિકા, રશિયા અને ચીને જ આ સિદ્ધિ મેળવી છે.

  • .@NASA's LRO spacecraft recently imaged the Chandrayaan-3 lander on the Moon’s surface.

    The ISRO (Indian Space Research Organization) Chandrayaan-3 touched down on Aug. 23, 2023, about 600 kilometers from the Moon’s South Pole.

    MORE >> https://t.co/phmOblRlGO pic.twitter.com/CyhFrnvTjT

    — NASA Marshall (@NASA_Marshall) September 5, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ચંદ્રયાન 3ને 2023માં14 જુલાએ શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. વિક્રમ લેન્ડર અને પ્રજ્ઞાન રોવરને લઈને અંતરિક્ષમાં યાન 23 ઓગષ્ટે ચંદ્ર પર પહોંચ્યું હતું. સોફ્ટ લેન્ડિંગ બાદ રોવરે 14 દિવસ સુધી ચંદ્રની માટીનું પરીક્ષણ કર્યુ તેમજ ડેટા ઈસરોને મોકલ્યો હતો.

યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન
યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન

ભારતે રશિયા અગાઉ ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવાની કોશિશ કરી હતી પણ તેમાં ભારત નિષ્ફળ રહ્યું હતું. રશિયાએ અંદાજિત 16000 કરોડ રુપિયા વાપરીને ચંદ્ર પર સફળ લેન્ડિંગ કર્યુ હતું. જ્યારે ભારતે આ સિદ્ધિ મેળવવામાં માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ ખર્ચ કર્યા હતા.

ભારતે ચંદ્રયાન 3 બાબતે જે સિદ્ધિ મેળવી તેના માનમાં ઈલેક્ટ્રિક વ્હીકલ કંપની ટેસ્લાના માલિક એલન મસ્કે એક ટ્વીટ કર્યુ હતું. જે બહુ વાયરલ થયું હતું. મસ્કે ટ્વીટમાં ચંદ્રયાન 3 મિશનનો ખર્ચ હોલિવૂડની પ્રસિદ્ધ ફિલ્મ ઈન્ટરસ્ટેલરથી પણ ઓછો આવ્યો હોવાનું જણાવ્યું હતું. આ ટ્વીટ બહુ વાયરલ થયું હતું.

લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન સાથે ચંદ્રયાન 3નું  સફળ લેન્ડિંગ
લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન સાથે ચંદ્રયાન 3નું સફળ લેન્ડિંગ

યુટયૂબના સીઈઓ નીલ મોહને એકસ હેન્ડલ પર જાણકારી આપી હતી કે ઈસરોના ચંદ્રયાન 3 મિશનનું લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ વિશ્વભરમાં વધુ જોવામાં આવતું સ્ટ્રીમ બની ગયું છે. યુટયૂબ ઈન્ડિયાની પોસ્ટને રી શેર કરીને નીલે જણાવ્યું કે આ જોવું બહુ રોમાંચકારી હતું. ઈસરોની સમગ્ર ટીમને ધન્યવાદ. 8 મિલિયન વ્યૂઅર્સ એક અવિશ્વસનીય ઘટના છે.

ઈસરોની વેબસાઈટની લાઈવ ફીડના એક સ્ક્રીનશોટ જોઈને અંદાજ આવે છે કે ભારતના ચંદ્રયાન 3ને લઈને લોકોમાં કેટલી હદે પાગલપન હતું. માત્ર યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન હતા. જે એક રેકોર્ડ છે.

અમેરિકન અવકાશ સંસ્થા નાસાએ ઈસરોને આ ઐતિહાસિક સફળતા બદલ શુભેચ્છા પાઠવી હતી. નાસાએ લોન્ચના એક દિવસ બાદ એક સ્પેશિયલ ફોટો શેર કર્યો હતો. અંતરિક્ષ એજન્સીએ એક્સ હેન્ડલ પર ચંદ્રમાની સપાટી પર ચંદ્રયાન-3 લેન્ડર દેખાતું હોય તેવો ફોટો શેર કર્યો હતો.

સમગ્ર મિશનનો ખર્ચ માત્ર માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ
સમગ્ર મિશનનો ખર્ચ માત્ર માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ

ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર ભારત વિશ્વનો ચોથો દેશ બની ગયો છે. ભારત અગાઉ અમેરિકા, રશિયા અને ચીને આ સફળતા હાંસલ કરી હતી. જો કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર ભારત પહેલો દેશ બન્યો છે.

ચંદ્રયાન 3 સિદ્ધિના મહત્વના તબક્કા

14 જુલાઈઃ આંધ્ર પ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી ચંદ્રયાન 3ને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું.

15 જુલાઈઃ આઈએસટીઆરએસી/ ઈસરો બેંગાલુરુ દ્વારા કક્ષાભ્રમણની પ્રથમ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવી.

17 જુલાઈઃ ચંદ્રયાન 3 બીજી કક્ષા 41603 કિમી X 226 કિમીમાં પ્રવેશવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ.

22 જુલાઈઃ અન્ય કક્ષામાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ.

25 જુલાઈઃ ચંદ્રયાન 3, 71351 કિમી X 233 કિમી કક્ષામાં પહોંચ્યું.

1 ઓગસ્ટઃ ઈસરોએ ટ્રાંસલ્યૂનર ઈંજેક્શન સફળતાપૂર્વક પાર પાડ્યું.

5 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રયાન 3ની લ્યૂનર ઓર્બિટ ઈનસર્શન સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થઈ.

14 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રયાન 3 દ્વારા ચંદ્રનું ભ્રમણ શરુ કરવામાં આવ્યું.

16 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રની નજીક પહોંચવા માટે યાનમાં ફાયરિંગ પ્રક્રિયા શરુ કરવામાં આવી.

20 ઓગસ્ટઃ લેન્ડર મોડ્યુલ પર એક વધુ ડી બૂસ્ટિંગની પ્રક્રિયા કરવામાં આવી.

22 ઓગસ્ટઃ ઈસરોએ ચંદ્રયાન 3 લેન્ડર પોઝિશન ડિટેક્શન કેમેરાએ ચંદ્રનો સૌથી નજીકથી લીધેલ ફોટો પ્રસારિત કર્યો

23 ઓગસ્ટઃ સફળ લેન્ડિંગ કરીને ઈસરોએ ઈતિહાસ રચ્યો

  1. ચંદ્રયાન-3નું પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ચંદ્રમાંથી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પાછું આવ્યું : ISRO
  2. Chandrayaan-3: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર અને રોવરની જાગવાની આશા પૂર્ણ, શું આ છે મિશનના અંતનું સિગ્નલ ?

હૈદરાબાદઃ 23 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ ચંદ્રયાન 3ને મળેલ સફળતાને પરિણામે ભારતે અંતરિક્ષ ઈતિહાસમાં પોતાનું નામ સુવર્ણ અક્ષરે લખાવી દીધું. આ મિશનની સફળતાને પરિણામે દેશ એ દેશની યાદીમાં આવી ગયો જેને ચંદ્ર પર સફળ ઉતરાણ કર્યુ હોય. ભારત અગાઉ વિશ્વના માત્ર 3 દેશ અમેરિકા, રશિયા અને ચીને જ આ સિદ્ધિ મેળવી છે.

  • .@NASA's LRO spacecraft recently imaged the Chandrayaan-3 lander on the Moon’s surface.

    The ISRO (Indian Space Research Organization) Chandrayaan-3 touched down on Aug. 23, 2023, about 600 kilometers from the Moon’s South Pole.

    MORE >> https://t.co/phmOblRlGO pic.twitter.com/CyhFrnvTjT

    — NASA Marshall (@NASA_Marshall) September 5, 2023 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ચંદ્રયાન 3ને 2023માં14 જુલાએ શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. વિક્રમ લેન્ડર અને પ્રજ્ઞાન રોવરને લઈને અંતરિક્ષમાં યાન 23 ઓગષ્ટે ચંદ્ર પર પહોંચ્યું હતું. સોફ્ટ લેન્ડિંગ બાદ રોવરે 14 દિવસ સુધી ચંદ્રની માટીનું પરીક્ષણ કર્યુ તેમજ ડેટા ઈસરોને મોકલ્યો હતો.

યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન
યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન

ભારતે રશિયા અગાઉ ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવાની કોશિશ કરી હતી પણ તેમાં ભારત નિષ્ફળ રહ્યું હતું. રશિયાએ અંદાજિત 16000 કરોડ રુપિયા વાપરીને ચંદ્ર પર સફળ લેન્ડિંગ કર્યુ હતું. જ્યારે ભારતે આ સિદ્ધિ મેળવવામાં માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ ખર્ચ કર્યા હતા.

ભારતે ચંદ્રયાન 3 બાબતે જે સિદ્ધિ મેળવી તેના માનમાં ઈલેક્ટ્રિક વ્હીકલ કંપની ટેસ્લાના માલિક એલન મસ્કે એક ટ્વીટ કર્યુ હતું. જે બહુ વાયરલ થયું હતું. મસ્કે ટ્વીટમાં ચંદ્રયાન 3 મિશનનો ખર્ચ હોલિવૂડની પ્રસિદ્ધ ફિલ્મ ઈન્ટરસ્ટેલરથી પણ ઓછો આવ્યો હોવાનું જણાવ્યું હતું. આ ટ્વીટ બહુ વાયરલ થયું હતું.

લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન સાથે ચંદ્રયાન 3નું  સફળ લેન્ડિંગ
લેન્ડર વિક્રમ અને રોવર પ્રજ્ઞાન સાથે ચંદ્રયાન 3નું સફળ લેન્ડિંગ

યુટયૂબના સીઈઓ નીલ મોહને એકસ હેન્ડલ પર જાણકારી આપી હતી કે ઈસરોના ચંદ્રયાન 3 મિશનનું લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ વિશ્વભરમાં વધુ જોવામાં આવતું સ્ટ્રીમ બની ગયું છે. યુટયૂબ ઈન્ડિયાની પોસ્ટને રી શેર કરીને નીલે જણાવ્યું કે આ જોવું બહુ રોમાંચકારી હતું. ઈસરોની સમગ્ર ટીમને ધન્યવાદ. 8 મિલિયન વ્યૂઅર્સ એક અવિશ્વસનીય ઘટના છે.

ઈસરોની વેબસાઈટની લાઈવ ફીડના એક સ્ક્રીનશોટ જોઈને અંદાજ આવે છે કે ભારતના ચંદ્રયાન 3ને લઈને લોકોમાં કેટલી હદે પાગલપન હતું. માત્ર યુ ટયૂબની લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ જોવાવાળા વ્યૂઅર્સ 8 મિલિયન હતા. જે એક રેકોર્ડ છે.

અમેરિકન અવકાશ સંસ્થા નાસાએ ઈસરોને આ ઐતિહાસિક સફળતા બદલ શુભેચ્છા પાઠવી હતી. નાસાએ લોન્ચના એક દિવસ બાદ એક સ્પેશિયલ ફોટો શેર કર્યો હતો. અંતરિક્ષ એજન્સીએ એક્સ હેન્ડલ પર ચંદ્રમાની સપાટી પર ચંદ્રયાન-3 લેન્ડર દેખાતું હોય તેવો ફોટો શેર કર્યો હતો.

સમગ્ર મિશનનો ખર્ચ માત્ર માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ
સમગ્ર મિશનનો ખર્ચ માત્ર માત્ર 600 કરોડ રુપિયા જ

ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર ભારત વિશ્વનો ચોથો દેશ બની ગયો છે. ભારત અગાઉ અમેરિકા, રશિયા અને ચીને આ સફળતા હાંસલ કરી હતી. જો કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધૃવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર ભારત પહેલો દેશ બન્યો છે.

ચંદ્રયાન 3 સિદ્ધિના મહત્વના તબક્કા

14 જુલાઈઃ આંધ્ર પ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી ચંદ્રયાન 3ને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું.

15 જુલાઈઃ આઈએસટીઆરએસી/ ઈસરો બેંગાલુરુ દ્વારા કક્ષાભ્રમણની પ્રથમ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવી.

17 જુલાઈઃ ચંદ્રયાન 3 બીજી કક્ષા 41603 કિમી X 226 કિમીમાં પ્રવેશવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ.

22 જુલાઈઃ અન્ય કક્ષામાં પ્રવેશ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થઈ.

25 જુલાઈઃ ચંદ્રયાન 3, 71351 કિમી X 233 કિમી કક્ષામાં પહોંચ્યું.

1 ઓગસ્ટઃ ઈસરોએ ટ્રાંસલ્યૂનર ઈંજેક્શન સફળતાપૂર્વક પાર પાડ્યું.

5 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રયાન 3ની લ્યૂનર ઓર્બિટ ઈનસર્શન સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થઈ.

14 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રયાન 3 દ્વારા ચંદ્રનું ભ્રમણ શરુ કરવામાં આવ્યું.

16 ઓગસ્ટઃ ચંદ્રની નજીક પહોંચવા માટે યાનમાં ફાયરિંગ પ્રક્રિયા શરુ કરવામાં આવી.

20 ઓગસ્ટઃ લેન્ડર મોડ્યુલ પર એક વધુ ડી બૂસ્ટિંગની પ્રક્રિયા કરવામાં આવી.

22 ઓગસ્ટઃ ઈસરોએ ચંદ્રયાન 3 લેન્ડર પોઝિશન ડિટેક્શન કેમેરાએ ચંદ્રનો સૌથી નજીકથી લીધેલ ફોટો પ્રસારિત કર્યો

23 ઓગસ્ટઃ સફળ લેન્ડિંગ કરીને ઈસરોએ ઈતિહાસ રચ્યો

  1. ચંદ્રયાન-3નું પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ચંદ્રમાંથી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પાછું આવ્યું : ISRO
  2. Chandrayaan-3: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર અને રોવરની જાગવાની આશા પૂર્ણ, શું આ છે મિશનના અંતનું સિગ્નલ ?

For All Latest Updates

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.