મુંબઈઃ સાયરસ મિસ્ત્રી 2006માં ટાટા સન્સ સાથે જોડાયેલા હતા. 2012માં તેમને રતન ટાટાના સ્થાને ટાટા સન્સના ચેરમેન બનાવવામાં આવ્યા હતા. જોકે ચાર વર્ષ બાદ એટલે કે 2016માં તેમને અચાનક જ પદ પરથી હટાવી દેવામાં આવ્યા હતા. આ બાદ રતન ટાટા અને સાયરસ મિસ્ત્રી વચ્ચે કાનૂની લડાઈ શરૂ થઈ હતી. (Former Tata Sons chairman Cyrus Mistry dead )
ટાટા શેર ગીરવે મૂક્યા : મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ટાટા ગ્રુપ અને એસપી ગ્રુપ (શાપૂરજી ગ્રુપ) વચ્ચેના વિવાદના ઘણા કારણો (Shapurji Group And Tata Group Controversy ) છે. આમાં ચૂંટણીમાં દાન કેવી રીતે આપવું, ક્યા પ્રોજેક્ટમાં રોકાણ કરવું, અમેરિકન ફાસ્ટ ફૂડ ચેઇનમાં જોડાવું કે નહીં, અને સાયરસને જાણ કર્યા વિના ટાટા સન્સના શેર ગીરવે મૂકવાનો સમાવેશ થાય છે. એવું કહેવાય છે કે, રતન ટાટા ખૂબ ગુસ્સે હતા કે સાયરસે તેમની કંપની બચાવવા માટે તેમને જાણ કર્યા વગર ટાટા સન્સના શેર ગીરવે મૂક્યા હતા. (Who is Cyrus Mistry)
દાન અંગે વિવાદ : એક બિઝનેસ ન્યૂઝપેપરના જણાવ્યા અનુસાર, ટાટાએ ડિફેન્સ કોન્ટ્રાક્ટ અને ટાટા પાવર-વેલસ્પન વચ્ચેના સોદા અંગે સાયરસના અભિપ્રાયની અવગણના કરી હતી. જણાવવામાં આવી રહ્યું છે કે, 2014ની ઓડિશા વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન સાયરસે 10 કરોડ રૂપિયા દાન કરવા માંગતા હતા. રતન ટાટાએ તેની સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. સાયરસે કહ્યું કે, ઓડિશામાં લોખંડ કાચી ધાતુ છે, તેથી અહીં દાન કરવું યોગ્ય રહેશે. રતન ટાટાએ કહ્યું કે, અમે જે પણ દાન આપીએ છીએ તે ટ્રસ્ટ દ્વારા આપીએ છીએ. તે પણ મુખ્યત્વે સંસદની ચૂંટણી વખતે જ આપીએ છીએ. રતન ટાટાએ સાયરસને પણ સૂચના આપી હતી કે, ભવિષ્યમાં તેમની પાસે આવી કોઈ દરખાસ્ત લાવવામાં ન આવે. મિસ્ત્રીના નજીકના લોકોનું કહેવું છે કે, મિસ્ત્રી ઈચ્છતા હતા કે દાન આપવાનો નિર્ણય તે રાજ્યની કંપનીઓ પર છોડવો જોઈએ. તેમના કહેવા પ્રમાણે, મિસ્ત્રી પણ ઇચ્છતા હતા કે, દાન ચૂંટણી ટ્રસ્ટ દ્વારા કરવામાં આવે, આ ઉપરાંત તે એવું પણ ઈચ્છતા હતા કે, તેની માહિતી જાહેર કરવામાં આવે. Tata and Cyrus Mistry Controversy
ટાટા સન્સને 500 ડોલરની ખાતરી : જ્યારે સાયરસ ટાટા સન્સના ચેરમેન બન્યા, ત્યારે કંપનીનું ટર્નઓવર 100 ડોલર બિલિયન હતું. મિસ્ત્રીએ ખાતરી આપી હતી કે, તેઓ 2022 સુધીમાં ટાટા સન્સને 500 ડોલર બિલિયનની કંપની બનાવશે, પરંતુ 2016માં જ તેને છોડી દેવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ ટાટા તરફથી જણાવવામાં આવ્યું હતું કે, સાયરસના આગમનને કારણે કંપનીનો વિકાસ દર ધીમો પડી ગયો છે. કંપનીની પ્રતિષ્ઠા પર સવાલો ઉભા થયા છે. વિવાદ NCLT (National Company Law Tribunal) સુધી પહોંચ્યો હતો. અહીં સાયરસે કહ્યું કે, રતન ટાટા પોતે અને તેમનું મેનેજમેન્ટ ટાટા સન્સની પ્રગતિમાં અવરોધ ઉભો કરી રહ્યા છે.
ડોકોમોના નિર્ણય પર ટાટાની નારાજગી : સાયરસ ઈચ્છતો હતો કે, ટાટા તેના નેનો યુનિટને બંધ કરે. ભારતીય હોટેલ્સની મોંઘી ખરીદી (TATA hotels Business) અને ટાટા ડોકોમોના બિઝનેસને લગતા સાયરસના નિર્ણયોથી રતન ટાટા ખુશ ન હતા. હકીકતમાં, મિસ્ત્રી ટાટા ગ્રૂપ પરનું દેવું ઘટાડવા માટે જરૂરી કેટલીક સંપત્તિઓનું વેચાણ ઇચ્છતા હતા.
ચેરમેનની નિમણૂકના નિયમોમાં ફેરફાર : તમને જણાવી દઈએ કે, આજથી ચાર દિવસ પહેલા ટાટા ગ્રૂપની હોલ્ડિંગ કંપની ટાટા સન્સની AGM ( Annual General Meeting ) બેઠક યોજાઈ હતી. જેમાં સાયરસ મિસ્ત્રીની કંપની શાપૂરજી પલોનજી ગ્રુપ અને ટાટા ગ્રુપ વચ્ચે મુકાબલો થયો હતો. આ બેઠકમાં ટાટા સન્સે ચેરમેનની નિમણૂક સંબંધિત નિયમોમાં ફેરફારને મંજૂરી આપી હતી. જોકે, શાપૂરજી ગ્રુપે મતદાનમાં ભાગ લીધો ન હતો.
શાપૂરજી ગ્રુપે વધુ ડિવિડન્ડની માંગ કરી : શાપૂરજી ગ્રુપ ટાટા સન્સમાં 18.4 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. તે સૌથી મોટો લઘુમતી હિસ્સેદારી ધરાવે છે. મીટિંગમાં શાપૂરજી ગ્રુપે વધુ ડિવિડન્ડની માંગ ઉઠાવી હતી. જણાવી દઈએ કે, બન્ને વચ્ચેની કાનૂની લડાઈમાં કોર્ટે ટાટાની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, શાપૂરજી ગ્રુપ પર ભારે દેવું છે અને તેણે ટાટા સન્સના કેટલાક શેર ગીરવે મૂક્યા છે.
જૂથ પર કોઈ એક વ્યક્તિનું વર્ચસ્વ નહીં : ટાટાએ તેની AGM મીટિંગમાં ભવિષ્યમાં આવું કંઈ ન થાય તેની ખાતરી કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો, તેથી સુધારો પસાર કર્યો હતો. મતલબ કે, ભવિષ્યમાં મિસ્ત્રી જેવો વિવાદ ઊભો થાય તો ટાટાએ તેની સુનિશ્ચિત કર્યું હતું. હવે કોઈ વ્યક્તિ એક સાથે ટાટા સન્સ અને ટાટા ટ્રસ્ટના ચેરમેન બની શકે નહીં. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, આનાથી ભવિષ્યમાં મિસ્ત્રી જેવા વિવાદથી બચવામાં મદદ મળશે. આ સુનિશ્ચિત કરશે કે જૂથ પર કોઈ એક વ્યક્તિનું વર્ચસ્વ રહેશે નહીં.
સાયરસનો અભ્યાસ : સાયરસ પલોનજી મિસ્ત્રીનો જન્મ 4 જુલાઈ 1968ના રોજ થયો હતો. તેઓ 28 ડિસેમ્બર 2012ના રોજ ટાટા જૂથના ચેરમેન બન્યા હતા. ટાટા ગ્રુપે 24 ઓક્ટોબર 2016ના રોજ સાયરસ મિસ્ત્રીને ચેરમેન પદેથી હટાવ્યા હતા. મિસ્ત્રીએ મુંબઈની કેથેડ્રલ અને જ્હોન કોનન સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. તેણે ઈમ્પીરીયલ કોલેજ, લંડનમાંથી સિવિલ એન્જિનિયરિંગમાં BS અને લંડન બિઝનેસ સ્કૂલમાંથી મેનેજમેન્ટમાં માસ્ટર ઓફ સાયન્સ સાથે સ્નાતક થયા.
સાયરસ મિસ્ત્રીનો પરિવાર : સાયરસ મિસ્ત્રી ઉદ્યોગપતિ પલોનજી શાપૂરજી મિસ્ત્રીના પુત્ર હતા. પલોનજીએ એક આઇરિશ મહિલા સાથે લગ્ન કર્યા હતા. આ સાથે જ, તેણે આઇરિશ નાગરિકતા મેળવી હતી. સાયરસનો જન્મ પણ આયર્લેન્ડમાં થયો હતો. તેના ભાઈનું નામ શાપૂર છે, તેને લૈલા અને અલ્લુ એમ બે બહેનો છે. પલોનજી શાપૂરજીની પુત્રી અલ્લુના લગ્ન નોએલ ટાટા સાથે થયા છે. નોએલ રતન ટાટાના સાવકા ભાઈ છે.
