નવી દિલ્હીઃ સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાતમાં 2002ના રમખાણોને લગતી તમામ કાર્યવાહી બંધ કરી દીધી (gujarat riots 2002) છે. અરજીઓની બેચ SC સમક્ષ પેન્ડિંગ હતી. સુપ્રિમ કોર્ટનું કહેવું છે કે સમય વીતવા સાથે કેસો અવ્યવસ્થિત બન્યા છે, 9માંથી 8 કેસમાં ટ્રાયલ પુરી થઈ ગઈ છે અને ગુજરાતના નરોડા ગામને લગતા કેસમાં ટ્રાયલ કોર્ટના કેસમાં અંતિમ ચર્ચા ચાલી રહી ( sc closes all proceedings) છે.
આ પણ વાંચો : બિલ્કીસ બાનો કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાત સરકારને નોટિસ ફટકારી
તમામ કેસ બંધ કરવાનો આદેશ : સુપ્રીમ કોર્ટે 2002ના ગુજરાત રમખાણો સંબંધિત તમામ કેસ બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. ચીફ જસ્ટિસ જસ્ટિસ યુયુ લલિતની બેન્ચે મંગળવારે કહ્યું કે, આટલા સમય પછી આ મામલાની સુનાવણી કરવાનો કોઈ અર્થ નથી. ગુજરાત રમખાણોને લગતી અનેક અરજીઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. કોર્ટે કહ્યું કે, ગુજરાત રમખાણો સંબંધિત 9માંથી 8 કેસમાં નીચલી અદાલતોએ પોતાનો ચુકાદો આપ્યો છે. નરોડા ગામ સંબંધિત કેસની સુનાવણી હજુ ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, તેનાથી સંબંધિત કોઈ કેસની અલગથી સુનાવણી કરવાની જરૂર નથી.
10 અરજીઓનો નિકાલ : સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે 10 અરજીઓનો નિકાલ કર્યો હતો, જેમાં 2002ના ગુજરાત રમખાણો દરમિયાન હિંસાના કેસોમાં યોગ્ય તપાસની માંગ કરતી રાષ્ટ્રીય માનવાધિકાર આયોગ દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે.
રિટ પિટિશનનો સમાવેશ : કેસોમાં NHRC દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી ટ્રાન્સફર પિટિશન, રમખાણો પીડિતો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી સ્પેશિયલ લીવ પિટિશન અને 2003-2004 દરમિયાન એનજીઓ સિટિઝન્સ ફોર જસ્ટિસ એન્ડ પીસ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી રિટ પિટિશનનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. ફેબ્રુઆરી 2002ના ગોધરા કાંડ બાદ ગુજરાતમાં થયેલી હિંસાના કેસોની તપાસ ગુજરાત પોલીસ પાસેથી CBIને ટ્રાન્સફર કરવાની માંગણી કરવામાં આવી હતી.
નવ કેસોમાંથીની સુનાવણી હજુ પેન્ડિંગ : ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ યુયુ લલિત, ન્યાયાધીશ એસ રવિન્દ્ર ભટ અને જેબી પારડીવાલાની બનેલી 3 જજોની બેન્ચે રમખાણો સંબંધિત નવ કેસોની તપાસ અને કાર્યવાહી માટે એક વિશેષ તપાસ ટીમની રચના કરી હોવાનું નોંધ્યા બાદ કેસોનો નિષ્ક્રિય નિકાલ કર્યો હતો. તેમાંથી આઠ કેસની સુનાવણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. SIT તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ મુકુલ રોહતગીએ બેન્ચને જણાવ્યું હતું કે, નરોડા ગાંમ વિસ્તારને લગતી માત્ર એક જ બાબત (નવ કેસોમાંથી)ની સુનાવણી હજુ પેન્ડિંગ છે અને તે અંતિમ દલીલોના તબક્કે છે. અન્ય કેસોમાં ટ્રાયલ પૂર્ણ થાય છે અને કેસ હાઇકોર્ટ અથવા સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ અપીલના તબક્કે છે.
અરજીઓ પર ધ્યાન આપવાની જરૂર : બેન્ચે એ પણ નોંધ્યું હતું કે, અરજદારો તરફથી હાજર રહેલા એડવોકેટ્સ અપર્ણા ભટ, એજાઝ મકબૂલ અને અમિત શર્માએ SITના નિવેદનને યોગ્ય રીતે સ્વીકાર્યું હતું. "બધી બાબતો હવે અવ્યવસ્થિત બની ગઈ હોવાથી, આ અદાલતનું માનવું છે કે, આ અદાલતે હવે આ અરજીઓ પર ધ્યાન આપવાની જરૂર નથી. તેથી આ બાબતોનો નિકાલ નિષ્ક્રિય તરીકે કરવામાં આવે છે. બેન્ચે આગળ નિર્દેશ કર્યો: જોકે તે નિર્દેશિત છે કે, નરોડા ગાંમના સંદર્ભમાં ટ્રાયલ કાયદા અનુસાર નિષ્કર્ષ પર લેવામાં આવે અને તે હદ સુધી આ અદાલત દ્વારા નિયુક્ત વિશેષ તપાસ ટીમ ચોક્કસપણે કાયદા અનુસાર યોગ્ય પગલાં લેવા માટે હકદાર છે.
સેતલવાડ નવા કેસમાં કસ્ટડી : એડવોકેટ અપર્ણા ભટે બેન્ચને વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, સામાજિક કાર્યકર્તા તિસ્તા સેતલવાડ દ્વારા કરવામાં આવેલી અરજી, જેમની એનજીઓ સિટિઝન્સ ફોર પીસ એન્ડ જસ્ટિસે સુપ્રીમ કોર્ટમાં રમખાણોના કેસોમાં યોગ્ય તપાસ માટે અરજી દાખલ કરી હતી, અને રક્ષણની માંગ કરી હતી. વકીલે રજૂઆત કરી હતી કે, તેણીને સેતલવાડ તરફથી સૂચના મળી શકી નથી, કારણ કે તે હાલમાં ગુજરાત પોલીસ દ્વારા નોંધાયેલા નવા કેસમાં કસ્ટડીમાં છે.
સેતલવાડને રક્ષણ માટે માંગ : બેન્ચે સેતલવાડને રાહત માટે સંબંધિત સત્તાધિકારી સમક્ષ અરજી કરવાની સ્વતંત્રતા આપી હતી. બેન્ચે કહ્યું કે, સેતલવાડ દ્વારા જે રક્ષણ માટે માંગ કરવામાં આવી હતી તેના સંદર્ભમાં, તેણીને યોગ્ય માંગ કરવાની અને સંબંધિત સત્તાધિકારીને અરજી કરવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવે છે. જ્યારે જ્યારે આવી અરજી કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેની સાથે કાયદા અનુસાર કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. આથી, આ અવલોકનના આધારે કોર્ટ દ્વારા કેસોનો નિકાલ કરવામાં આવ્યો હતો.
