નવી દિલ્હીઃ સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા વર્ષે 25 નવેમ્બરે બે સમલૈંગિક યુગલો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અલગ-અલગ અરજીઓ પર કેન્દ્રનો જવાબ માંગ્યો હતો. સમલૈંગિક લગ્નને કાયદાકીય માન્યતા આપવા પર આજે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી ચાલી રહી છે. પાંચ જજની બંધારણીય બેંચ મંગળવારથી દેશમાં સમલૈંગિક લગ્નોને કાનૂની માન્યતા આપવા માટેની અરજીઓ પર સુનાવણી કરી રહી છે.
કેન્દ્ર સરકારનું પ્રતિનિધિત્વ: અરજીઓ દ્વારા, અરજદારો જીવનના અધિકાર અને વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા અને અન્ય સંબંધિત અધિકારોના આધારે વ્યાપક બંધારણીય અધિકારોની માંગ કરી રહ્યા છે. જ્યારે અરજદારોની આગેવાની વરિષ્ઠ વકીલ મુકુલ રોહતગી કરી રહ્યા છે, ત્યારે એસજી તુષાર મહેતા કેન્દ્ર સરકારનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યા છે, જેમણે વારંવાર સુનાવણીનો વિરોધ કર્યો છે કારણ કે લગ્નને માન્યતા એ સંસદનો કૉલ છે અને સંતુષ્ટ છે કે આ કેસની સુનાવણી બિલકુલ કરવામાં આવશે નહીં કારણ કે "માત્ર એક જૈવિક પુરુષ અને જૈવિક સ્ત્રી માન્ય લગ્નમાં પ્રવેશી શકે છે”.
CJI ધનંજય વાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળ: દરમિયાન, રોહતગીએ લગ્નની સામાજિક સંસ્થા હેઠળ LGBTQIA+ સમુદાય માટે સમાન અધિકારોની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. CJI ધનંજય વાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની SC બેન્ચે અરજીઓ પર સુનાવણી કરી, સ્પષ્ટતા કરી કે, કાર્યવાહીની છૂટ સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ (SMA) હેઠળ આવા લગ્નોની માન્યતા સુધી મર્યાદિત રહેશે. તેણે કેસમાં ન્યાયિક નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં "વૃદ્ધિશીલ અભિગમ" લેવા પર ભાર મૂક્યો અને નોંધ્યું કે તે "ઋષિ શાણપણ" ને પ્રતિબિંબિત કરશે.
લગ્નના અધિકારનો અમલ: સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા વર્ષે 25 નવેમ્બરે બે સમલૈંગિક યુગલો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અલગ-અલગ અરજીઓ પર કેન્દ્રનો જવાબ માંગ્યો હતો જેમાં સંબંધિત સત્તાવાળાઓને તેમના લગ્નના અધિકારનો અમલ કરવા અને સ્પેશિયલ મેરેજ એક્ટ હેઠળ તેમના લગ્નની નોંધણી કરાવવાના નિર્દેશો માંગવામાં આવ્યા હતા.
હિંદુ મેરેજ એક્ટ: આ મામલે નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સ (NCPCR) પણ સોમવારે સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચી છે. NCPCR ગે લગ્નને કાયદેસર બનાવવાની વિરુદ્ધ છે. તેણે કહ્યું છે કે સમલિંગી યુગલો સારા માતા-પિતાની ભૂમિકા ભજવી શકતા નથી. તેણે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પોતાના સોગંદનામામાં કહ્યું છે કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ અને જુવેનાઈલ જસ્ટિસ એક્ટ સમલિંગી યુગલો દ્વારા બાળકોને દત્તક લેવાને માન્યતા આપતા નથી. સંસ્થાએ કહ્યું છે કે સમલિંગી માતા-પિતા દ્વારા ઉછેરવામાં આવેલા બાળકોને પરંપરાગત લિંગ રોલ મોડલ સુધી મર્યાદિત પ્રવેશ મળી શકે છે.
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે: સમલિંગી માતા-પિતા પરંપરાગત લિંગ રોલ મોડલ સુધી મર્યાદિત ઍક્સેસ ધરાવતા હોઈ શકે છે અને તેથી, બાળકોને મર્યાદિત ઍક્સેસ હશે અને તેમના એકંદર વ્યક્તિત્વ વિકાસને અસર થશે. તેમાં સમલૈંગિક માતા-પિતા દ્વારા બાળકને દત્તક લેવા અંગે કરવામાં આવેલા અભ્યાસનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આવા બાળકને સામાજિક અને મનોવૈજ્ઞાનિક બંને રીતે અસર થાય છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સમલૈંગિક યુગલોને બાળકોને દત્તક લેવાની મંજૂરી આપવી એ બાળકોને જોખમમાં મૂકવા સમાન છે.
