રાયપુર: છત્તીસગઢ રાજ્યની રચના બાદ રાજ્યમાં કોંગ્રેસના ધારાસભ્યોની સંખ્યા વધુ હતી. એવું માનવામાં આવતું હતું કે 2003 ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં છત્તીસગઢમાં કોંગ્રેસની સરકાર બનશે. જો કે, વિદ્યાચરણ શુક્લા કોંગ્રેસથી અલગ થઈ ગયા અને વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા, ત્યારબાદ ઘણા કોંગ્રેસીઓને એનસીપીમાં પ્રવેશ કરાવ્યો. પરિણામ એ આવ્યું કે કોંગ્રેસનો ગઢ કહેવાતા છત્તીસગઢમાં કોંગ્રેસનો કિલ્લો તૂટી પડ્યો. ભારતીય જનતા પાર્ટીનો ઉદય થયો. આ પછી ભાજપે 15 વર્ષ સુધી રાજ્યમાં શાસન કર્યું.2003માં NCPને 7.02 ટકા વોટ અને 1 સીટ મળી. BSPને 4.45% મતો સાથે 2 બેઠકો મળી. ભલે 2003 માં, બંને પ્રાદેશિક પક્ષોએ ઘણા ધારાસભ્યોને વિધાનસભામાં ન મોકલ્યા, પરંતુ ચોક્કસપણે મોટો મત મેળવ્યો.\
દરેક ચૂંટણીમાં અલગ-અલગ સ્થિતિ: વરિષ્ઠ પત્રકાર અનિરુદ્ધ દુબેએ જણાવ્યું કે, “છત્તીસગઢમાં દરેક ચૂંટણીમાં અલગ-અલગ પરિસ્થિતિ રહી છે. અવિભાજિત મધ્યપ્રદેશના સમયે જ્યારે કાશીરામે બહુજન સમાજ પાર્ટીની રચના કરી હતી. ત્યારબાદ છત્તીસગઢમાં તેમણે દાઉ રામ રત્નાકર અને ડૉ. કુંતી કુરેને જવાબદારી સોંપી હતી. ત્યારથી, બહુજન સમાજ પાર્ટી દરેક ચૂંટણીમાં પોતાની હાજરી નોંધાવે છે. પૂર્વ મધ્યપ્રદેશના છત્તીસગઢ ક્ષેત્રમાંથી બસપાને 1 થી 2 બેઠકો મળી રહી છે. પામગઢ, જયજયપુર નૈલા જાંજગીર જેવા વિસ્તારોમાં બહુજન સમાજ પાર્ટીનો પ્રભાવ છે. બીજી તરફ છત્તીસગઢમાં ગોંડવાના ગણતંત્ર પાર્ટીના હીરા સિંહ મરકમ પાસે 1 સીટ હતી. જ્યારે રાજ્યની રચના થઈ ત્યારે એવું લાગતું હતું કે ગોંડવાના ગણતંત્ર પાર્ટી આદિવાસી વિસ્તારમાં પ્રભાવ પાડી શકે છે. પરંતુ ધીરે ધીરે પાર્ટી નબળી પડતી ગઈ. વર્ષ 2003ની ચૂંટણીમાં NCPની સાથે સમાજવાદી પાર્ટીએ પણ છત્તીસગઢમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. NCPને 7 ટકા વોટ મળ્યા અને અજીત જોગીની સરકાર બનતી રહી.
2008 માં પાર્ટીઓના વોટ શેર પર નજર: આ પછી વર્ષ 2008માં વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં 70.51 ટકા વોટ પડ્યા હતા. ભારતીય જનતા પાર્ટીને 40.35 ટકા વોટ મળ્યા અને ભાજપ 50 સીટો જીતવામાં સફળ રહ્યો.કોંગ્રેસ પાર્ટીને 38.63 ટકા વોટ મળ્યા અને 38 ધારાસભ્યો જીત્યા. બહુજન સમાજ પાર્ટીને 6.11 ટકા વોટ મળ્યા છે. તે જ સમયે, બસપાને આ ચૂંટણીમાં 2 બેઠકો મળી હતી. નેશનલ કોંગ્રેસ પાર્ટીને 0.52 ટકા વોટ મળ્યા છે. આ વર્ષે NCAPને એક સીટ ગુમાવવી પડી હતી. અન્ય પક્ષોને 5.92 ટકા અને અપક્ષ ઉમેદવારોને 8.47 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
2013 માં પક્ષોનો વોટ શેર: વર્ષ 2013ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીને 41.4 ટકા વોટ મળ્યા, ભાજપને 49 બેઠકો મળી. કોંગ્રેસને 40.29 ટકા વોટ મળ્યા અને 39 ધારાસભ્યો જીત્યા. બહુજન સમાજ પાર્ટીને 4.27 ટકા વોટ મળ્યા છે. એક ધારાસભ્ય જીત્યા. આ ચૂંટણીમાં એક અપક્ષ ઉમેદવારનો વિજય થયો હતો. અપક્ષ ઉમેદવારોને 5.3 ટકા મત મળ્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં છત્તીસગઢ સ્વાભિમાન મંચને 1.7 ટકા વોટ મળ્યા છે. ગોંડવાના ગણતંત્ર પાર્ટીને 1.6 ટકા, અન્ય પક્ષ અને ઉમેદવારને 2.7 ટકા અને NOTAને 3.1 ટકા મત મળ્યા હતા.
2018 ની છત્તીસગઢ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પક્ષોની મત ટકાવારી: કોંગ્રેસ પાર્ટીને 2018ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 43.1 ટકાથી વધુ મત મળ્યા અને 67 ધારાસભ્યો જીત્યા. ભારતીય જનતા પાર્ટીને 32.8% મત મળ્યા અને 15 બેઠકો મળી. બહુજન સમાજ પાર્ટી અને જનતા કોંગ્રેસ છત્તીસગઢ જેએ ગઠબંધન કરીને ચૂંટણી લડી હતી. આવી સ્થિતિમાં ગઠબંધનને 11 ટકા વોટ મળ્યા છે. જેમાં જનતા કોંગ્રેસ છત્તીસગઢને 7.4 ટકા વોટ મળ્યા હતા. 5 ધારાસભ્યો જીત્યા. BSPને 3.7 ટકા મત મળ્યા અને 2 ધારાસભ્યો જીત્યા. આમ આદમી પાર્ટીને 0.9 ટકા વોટ મળ્યા છે. CPIને 0.3 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
આમ આદમી પાર્ટીને અસર થશે: વરિષ્ઠ પત્રકાર અનિરુદ્ધ દુબેએ કહ્યું કે "છત્તીસગઢમાં આમ આદમી પાર્ટી પણ પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરી રહી છે. તમારે તમારી જમીન મજબૂત કરવી પડશે. બીજી તરફ અમિત જોગીએ પણ થોડા દિવસ પહેલા કહ્યું હતું કે, છત્તીસગઢમાં આમ આદમી પાર્ટી પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરી રહી છે. રાજકારણમાં વધુ દખલગીરી ન કરવી. કારણ કે તેમની માતા રેણુ જોગી બીમાર છે.2023ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મુખ્ય મુકાબલો ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે થશે.આ સિવાય અન્ય કોઈ પક્ષનો બહુ પ્રભાવ નહીં હોય.બસ્તર પ્રદેશમાં આમ આદમી પાર્ટીના મત ભાજપ આગામી ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ વચ્ચે સીધો મુકાબલો છે. પરંતુ ત્રીજા મોરચા અને અન્ય રાજકીય પક્ષો બંને પક્ષના વોટ શેરને પ્રભાવિત કરી શકે છે."
આ પણ વાંચો Karnataka Polls 2023: 150 બેઠકો જીતવાનું લક્ષ્ય, ભાજપ આજે ઉમેદવારોની પ્રથમ યાદી જાહેર કરશે!
કેવું રહેશે ચૂંટણીના સમીકરણ: વર્ષના અંતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. આ ચૂંટણી ખૂબ જ રસપ્રદ છે. સત્તાધારી કોંગ્રેસ ફરી સત્તા મેળવવા એડીચોટીનું જોર લગાવી રહી છે. તે જ સમયે, ભાજપ સત્તામાં પાછા આવવા માટે તમામ પ્રયાસ કરી રહી છે. આ ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટી પોતાના મૂળિયા મજબૂત કરી રહી છે ત્યારે જોગી કોંગ્રેસ પણ પોતાનું અસ્તિત્વ બચાવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. રાજકીય જાણકારોનું માનવું છે કે આ વખતે પણ ભારતીય જનતા પાર્ટી અને કોંગ્રેસ વચ્ચે મુકાબલો થવાનો છે. પરંતુ ક્યાંક ને ક્યાંક પ્રાદેશિક પક્ષો અને અન્ય રાજકીય પક્ષો ચોક્કસપણે બંને પક્ષો માટે મુશ્કેલી ઊભી કરશે.
