ન્યુઝ ડેસ્ક ઋષિ પંચમી હિંદુ કેલેન્ડરના ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં તેનું વિશેષ મહત્વ (significance of Rishi Panchami) છે કારણ કે, આ દિવસે સાત ઋષિઓની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેમની ભૂલો માટે માફી માંગવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, જો મહિલાઓ ઋષિ પંચમીનું વ્રત રાખે છે તો તેમને સુખ, સમૃદ્ધિ અને સંતાન પ્રાપ્તિ થાય છે. ચાલો જાણીએ ઋષિ પંચમી વ્રતનો શુભ સમય અને પૂજા પદ્ધતિ.
આ પણ વાંચો દરિયા કિનારે કરો દુંદાળા દેવના દર્શન, 3,425 લાડુથી બનાવાયુ અદભૂત શિલ્પ
ઋષિ પંચમી 2022 શુભ મુહૂર્ત હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ ઋષિ પંચમીનું વ્રત ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમી તિથિએ મનાવવામાં આવે છે અને આ વખતે આ તિથિ 31મી ઓગસ્ટે બપોરે 3:22 કલાકે શરૂ થઈ હતી અને 1લી સપ્ટેમ્બરે બપોરે 2:49 સુધી ચાલશે. આવી સ્થિતિમાં ઉદયતિથિ અનુસાર 1લી સપ્ટેમ્બરે ઋષિ પંચમીનું વ્રત કરવામાં આવશે. પૂજાનો શુભ સમય સવારે 11.05 કલાકે શરૂ થશે અને બપોરે 1:37 સુધી ચાલશે.
ઋષિ પંચમી પૂજા વિધિ આ દિવસે સવારે વહેલા ઉઠી, સ્નાન વગેરે કરવાનું અને પછી મંદિરની સફાઈ કરવાની હોય છે. આ પછી, બધા દેવતાઓને ગંગાજળથી અભિષેક કરો અને મંદિરમાં સાત ઋષિઓની તસવીર સ્થાપિત કરો. ત્યારપછી ચિત્રની સામે પાણીથી ભરેલો કળશ રાખો અને ઘીનો દીવો પ્રગટાવો. તેમજ ફળ, ફૂલ અને મીઠાઈઓ ચઢાવો અને ભોગ ધરાવો. આ પછી, સપ્ત ઋષિઓને તેમની ભૂલોની ક્ષમા માટે પૂછો અને વ્રત કથા વાંચો અને પાઠ કરો અને અંતમાં આરતી (Rishi Panchami worship method) કરો.
ઋષિ પંચમીનું મહત્વ આ વ્રતને મહિલાઓ માટે અટલ સૌભાગ્યવતી તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ વ્રત કરવાથી માસિક સંબંધી ખામીઓ દૂર થાય છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે જો મહિલાઓ ઋષિ પંચમીના વ્રત (Rishi Panchami Vrat) દરમિયાન ગંગામાં સ્નાન કરે છે તો તેનું પરિણામ અનેકગણું વધી જાય છે.
ઋષિ પંચમી વ્રત કથા લોકપ્રિય દંતકથા અનુસાર, વિદર્ભ દેશમાં એક સદાચારી બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તેમની પત્ની ખૂબ જ ધર્મનિષ્ઠ હતી, જેનું નામ સુશીલા હતું. બ્રાહ્મણને એક પુત્ર અને એક પુત્રી હતી. લગ્નના યોગ્ય થઈ જવા પર, તેણે છોકરીના લગ્ન કર્યા, થોડા દિવસો પછી તે વિધવા થઈ ગઈ. દુ:ખી બ્રાહ્મણ દંપતીએ તેમની પુત્રી સાથે ગંગાના કિનારે ઝૂંપડું બનાવીને રહેવાનું શરૂ કર્યું. એક (Rishi panchami katha) દિવસ એક બ્રાહ્મણ છોકરી સૂતી હતી, ત્યારે તેનું શરીર જંતુઓથી ભરેલું હતું. બાળકીએ માતાને આખી વાત કહી. તેની માતાએ તેના પતિને બધી વાત કહીને પૂછ્યું- પ્રાણનાથ! મારી સાધ્વી દીકરીની આ પિડાનું કારણ શું? બ્રાહ્મણને સમાધિ દ્વારા આ ઘટનાની જાણ થઈ અને કહ્યું કે અગાઉના જન્મમાં પણ આ છોકરી બ્રાહ્મણ હતી. માસિક આવતાં જ તે વાસણોને સ્પર્શી ગઈ હતી. આ જન્મમાં પણ તેમણે ઋષિ પંચમીનું વ્રત નથી રાખ્યું, એટલા માટે તેના શરીરમાં કીડા પડ્યા છે.
દુ:ખોથી મુક્ત થઈ ગઈ ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, માસિક સ્રાવની સ્ત્રી પ્રથમ દિવસે ચાંડાલિની, બીજા દિવસે બ્રહ્મઘાટિની અને ત્રીજા દિવસે ધોબીની જેમ અપવિત્ર છે. ચોથા દિવસે સ્નાન કરવાથી તે શુદ્ધ થાય છે. જો તે હજુ પણ શુદ્ધ હૃદયથી ઋષિ પંચમીનું વ્રત કરે છે, તો તેના તમામ દુ:ખ દૂર થઈ જશે અને તેને આગામી જન્મમાં અવિશ્વસનીય સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થશે. પિતાની અનુમતિથી પુત્રીએ વ્રત કર્યું અને ઋષિ પંચમીની પૂજા (Rishi Panchami worship) કરી. વ્રતની અસરથી તે તમામ દુ:ખોથી મુક્ત થઈ ગઈ. આગળના જીવનમાં તેમને અટલ સૌભાગ્ય સહિત અખૂટ આનંદ મળ્યો.
