ETV Bharat / bharat

રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર: ભારતમાં આ તેલ લગભગ ખતમ થવાના આરે - રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર

રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર હવે ભારત (Russia Ukraine war effect on India) પર દેખાઈ રહી છે. આ યુદ્ધને કારણે ભારતમાં સૂર્યમુખી તેલના ભાવમાં વધારો શરૂ થયો છે. આ અંગે અર્થશાસ્ત્રી પ્રોફેસર બિમલ અંજુમે ETV Bharat સાથે ખાસ વાતચીત કરી હતી.

રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર: ભારતમાં આ તેલ લગભગ ખતમ થવાના આરે
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર: ભારતમાં આ તેલ લગભગ ખતમ થવાના આરે
author img

By

Published : Feb 28, 2022, 8:16 PM IST

ચંદીગઢ: રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર હવે ભારત પર દેખાઈ (Russia Ukraine war effect on India) રહી છે. એશિયાના સૌથી મોટા હેન્ડલૂમ માર્કેટમાં પાણીપતની સ્થિતિ પહેલેથી જ આર્થિક સંકટથી ઘેરાયેલી છે. દરમિયાન સૂર્યમુખી તેલ (sunflower oil price)ને લઈને પણ ખરાબ સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં ભારત સૂર્યમુખી તેલનો મોટો આયાતકાર છે. જે દર વર્ષે અન્ય દેશોમાંથી આશરે 2.5 મિલિયન ટન સૂર્યમુખી તેલની આયાત કરે છે. જેમાંથી 17 લાખ ટન તેલ એકલા યુક્રેનમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. આ સિવાય રશિયાથી 2 લાખ ટન તેલની આયાત કરવામાં આવે છે.

યુક્રેનથી 70 ટકા સૂર્યમુખી તેલની આયાત

આ સિવાય આર્જેન્ટિના અને અન્ય દેશોમાંથી સૂર્યમુખી તેલની આયાત કરવામાં આવે છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ભારત 70 ટકા સૂર્યમુખી તેલ યુક્રેનથી આયાત કરે છે. જેમાં 20 ટકા રશિયા અને 10 ટકા આર્જેન્ટિનામાંથી આવે છે. હવે યુક્રેનમાં સંકટને કારણે સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો અવરોધાઈ શકે છે. જેથી ભારતની આયાત પર પણ વિપરીત અસર પડશે.

સૂર્યમુખી તેલના ભાવ વધશે:

તેમણે કહ્યું કે, ભારત જેટલું તેલ યુક્રેન (effect of russia ukraine war)થી આયાત કરે છે. અન્ય કોઈ દેશ આટલું તેલ આપવાની સ્થિતિમાં નથી. ભારતમાં પણ આ માટે અગાઉથી કોઈ તૈયારી કરવામાં આવી ન હતી. તેથી, ભારતમાં સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો વિક્ષેપિત થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે, આજે વૈશ્વિક બજારનો સમય છે. જો ભારતને યુક્રેન પાસેથી સૂર્યમુખી તેલ ન મળે તો તે અન્ય દેશો તરફ પણ જોઈ શકે છે. જોકે તે સરળ નથી.

ભારતમાં સૂર્યમુખીની ખેતી થતી નથી?:

તે ભારત માટે પડકારરૂપ બનશે. બીજી તરફ ભારતમાં પણ સૂર્યમુખીનું ઉત્પાદન થાય છે. ભારતમાં ઘણા ખેડૂતો સૂર્યમુખીના પાકનું વાવેતર પણ કરે છે, પરંતુ કેન્દ્ર સરકારે ક્યારેય તેના પર વધુ ધ્યાન આપ્યું નથી. જો સૂર્યમુખીના સારા ભાવ નક્કી કરવામાં આવે અને ખેડૂતોને સૂર્યમુખીનું વાવેતર કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે, તો આપણે સૂર્યમુખી તેલ મેળવવા માટે અન્ય દેશો પર વધુ આધાર રાખવો પડશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે ભારતના ખેડૂતો પણ સૂર્યમુખીનું ઉત્પાદન સારી રીતે કરી શકે છે, પરંતુ આમાં બે બાબતો અલગ છે. સૌ પ્રથમ, સૂર્યમુખીના પાકને તૈયાર કરવામાં ટેકનોલોજીનો ઘણો ઉપયોગ થાય છે.

આ પણ વાંચો- વિશ્લેષણ: યુક્રેન યુદ્ધ વધતી ચીન-રશિયા ભાગીદારીનું પરીક્ષણ

ભારતીય ખેડૂતો પાસે આ ટેક્નોલોજી નથી. તેથી, આ પાક તૈયાર કરવા અને તેને બજારોમાં લઈ જવા માટે મજૂરોની જરૂર પડે છે. જો ખેડૂતોને ટેક્નોલોજી પૂરી પાડવામાં આવે તો ખેડૂતો પણ આ પાકને સારી માત્રામાં ઉગાડી શકે છે. બીજી વાત એ છે કે, જે ખેડૂતો ઉચ્ચ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવા માગે છે. તે તમામ ટેક્નોલોજી અને મશીનરી અત્યારે ભારતમાં ઘણી મોંઘી છે. જેના કારણે ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. તેથી ભારત સરકારે ખેડૂતોને સસ્તી ટેકનોલોજી આપવી જોઈએ. ડૉ. બિમલ અંજુમે કહ્યું કે ભારત પણ આને સકારાત્મક પાસાં તરીકે લઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, રશિયા અને યુક્રેન વિશ્વભરમાં ઘઉંના મોટા નિકાસકારો છે, પરંતુ આ સમયે બંને દેશો મુશ્કેલીમાં છે.

આ પણ વાંચો- આખરે ભાંડો ફૂટ્યો: દિલ્હી હિંસા કેસમાં કોંગ્રેસ, ભાજપ સહિત 24 લોકોને નોટિસ

ભારત ઘઉંનો મોટો નિકાસકાર છે:

ભારત આ સમયે અન્ય દેશોમાં ઘઉંની મોટી માત્રામાં નિકાસ કરી શકે છે. જે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા માટે સારું પગલું સાબિત થશે. જ્યારે આ મુદ્દે ફરીદાબાદના ઉદ્યોગપતિઓ સાથે વાત કરવામાં આવી તો તેઓએ જણાવ્યું કે, યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે સૂર્યમુખી અને રિફાઈન્ડ જેવા અન્ય તેલના ભાવમાં રેકોર્ડ બ્રેક વધારો નોંધાયો છે. સૂર્યમુખી તેલમાં પ્રતિ લિટર ₹15 સુધીનો વધારો નોંધવામાં આવ્યો છે. હોલસેલ અને રિટેલમાં તેલનું કામ કરતા મહેશ કુમારે કહ્યું કે જ્યારથી યુદ્ધ શરૂ થયું છે ત્યારથી તેલની કિંમત વધી છે.

ચંદીગઢ: રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની અસર હવે ભારત પર દેખાઈ (Russia Ukraine war effect on India) રહી છે. એશિયાના સૌથી મોટા હેન્ડલૂમ માર્કેટમાં પાણીપતની સ્થિતિ પહેલેથી જ આર્થિક સંકટથી ઘેરાયેલી છે. દરમિયાન સૂર્યમુખી તેલ (sunflower oil price)ને લઈને પણ ખરાબ સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં ભારત સૂર્યમુખી તેલનો મોટો આયાતકાર છે. જે દર વર્ષે અન્ય દેશોમાંથી આશરે 2.5 મિલિયન ટન સૂર્યમુખી તેલની આયાત કરે છે. જેમાંથી 17 લાખ ટન તેલ એકલા યુક્રેનમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. આ સિવાય રશિયાથી 2 લાખ ટન તેલની આયાત કરવામાં આવે છે.

યુક્રેનથી 70 ટકા સૂર્યમુખી તેલની આયાત

આ સિવાય આર્જેન્ટિના અને અન્ય દેશોમાંથી સૂર્યમુખી તેલની આયાત કરવામાં આવે છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ભારત 70 ટકા સૂર્યમુખી તેલ યુક્રેનથી આયાત કરે છે. જેમાં 20 ટકા રશિયા અને 10 ટકા આર્જેન્ટિનામાંથી આવે છે. હવે યુક્રેનમાં સંકટને કારણે સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો અવરોધાઈ શકે છે. જેથી ભારતની આયાત પર પણ વિપરીત અસર પડશે.

સૂર્યમુખી તેલના ભાવ વધશે:

તેમણે કહ્યું કે, ભારત જેટલું તેલ યુક્રેન (effect of russia ukraine war)થી આયાત કરે છે. અન્ય કોઈ દેશ આટલું તેલ આપવાની સ્થિતિમાં નથી. ભારતમાં પણ આ માટે અગાઉથી કોઈ તૈયારી કરવામાં આવી ન હતી. તેથી, ભારતમાં સૂર્યમુખી તેલનો પુરવઠો વિક્ષેપિત થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે, આજે વૈશ્વિક બજારનો સમય છે. જો ભારતને યુક્રેન પાસેથી સૂર્યમુખી તેલ ન મળે તો તે અન્ય દેશો તરફ પણ જોઈ શકે છે. જોકે તે સરળ નથી.

ભારતમાં સૂર્યમુખીની ખેતી થતી નથી?:

તે ભારત માટે પડકારરૂપ બનશે. બીજી તરફ ભારતમાં પણ સૂર્યમુખીનું ઉત્પાદન થાય છે. ભારતમાં ઘણા ખેડૂતો સૂર્યમુખીના પાકનું વાવેતર પણ કરે છે, પરંતુ કેન્દ્ર સરકારે ક્યારેય તેના પર વધુ ધ્યાન આપ્યું નથી. જો સૂર્યમુખીના સારા ભાવ નક્કી કરવામાં આવે અને ખેડૂતોને સૂર્યમુખીનું વાવેતર કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે, તો આપણે સૂર્યમુખી તેલ મેળવવા માટે અન્ય દેશો પર વધુ આધાર રાખવો પડશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે ભારતના ખેડૂતો પણ સૂર્યમુખીનું ઉત્પાદન સારી રીતે કરી શકે છે, પરંતુ આમાં બે બાબતો અલગ છે. સૌ પ્રથમ, સૂર્યમુખીના પાકને તૈયાર કરવામાં ટેકનોલોજીનો ઘણો ઉપયોગ થાય છે.

આ પણ વાંચો- વિશ્લેષણ: યુક્રેન યુદ્ધ વધતી ચીન-રશિયા ભાગીદારીનું પરીક્ષણ

ભારતીય ખેડૂતો પાસે આ ટેક્નોલોજી નથી. તેથી, આ પાક તૈયાર કરવા અને તેને બજારોમાં લઈ જવા માટે મજૂરોની જરૂર પડે છે. જો ખેડૂતોને ટેક્નોલોજી પૂરી પાડવામાં આવે તો ખેડૂતો પણ આ પાકને સારી માત્રામાં ઉગાડી શકે છે. બીજી વાત એ છે કે, જે ખેડૂતો ઉચ્ચ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવા માગે છે. તે તમામ ટેક્નોલોજી અને મશીનરી અત્યારે ભારતમાં ઘણી મોંઘી છે. જેના કારણે ખેડૂતો તેનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. તેથી ભારત સરકારે ખેડૂતોને સસ્તી ટેકનોલોજી આપવી જોઈએ. ડૉ. બિમલ અંજુમે કહ્યું કે ભારત પણ આને સકારાત્મક પાસાં તરીકે લઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, રશિયા અને યુક્રેન વિશ્વભરમાં ઘઉંના મોટા નિકાસકારો છે, પરંતુ આ સમયે બંને દેશો મુશ્કેલીમાં છે.

આ પણ વાંચો- આખરે ભાંડો ફૂટ્યો: દિલ્હી હિંસા કેસમાં કોંગ્રેસ, ભાજપ સહિત 24 લોકોને નોટિસ

ભારત ઘઉંનો મોટો નિકાસકાર છે:

ભારત આ સમયે અન્ય દેશોમાં ઘઉંની મોટી માત્રામાં નિકાસ કરી શકે છે. જે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા માટે સારું પગલું સાબિત થશે. જ્યારે આ મુદ્દે ફરીદાબાદના ઉદ્યોગપતિઓ સાથે વાત કરવામાં આવી તો તેઓએ જણાવ્યું કે, યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે સૂર્યમુખી અને રિફાઈન્ડ જેવા અન્ય તેલના ભાવમાં રેકોર્ડ બ્રેક વધારો નોંધાયો છે. સૂર્યમુખી તેલમાં પ્રતિ લિટર ₹15 સુધીનો વધારો નોંધવામાં આવ્યો છે. હોલસેલ અને રિટેલમાં તેલનું કામ કરતા મહેશ કુમારે કહ્યું કે જ્યારથી યુદ્ધ શરૂ થયું છે ત્યારથી તેલની કિંમત વધી છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.