નવી દિલ્હીઃ કોંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીને માનહાનિના કેસમાં બે વર્ષની જેલ થઈ છે. જોકે તેને જામીન મળી ગયા છે. એક મહિનાની અંદર તેણે આ સજા સામે અપીલ કરવી પડશે, નહીં તો તેણે સજા ભોગવવી પડશે. રાહુલની ટીમે કહ્યું છે કે, તેઓ આ નિર્ણયને પડકારશે. જો કે કાયદામાં એવી જોગવાઈ છે કે જો કોઈ સાંસદ કે ધારાસભ્યને સજા થાય તો તેમનું સભ્યપદ જતું રહે છે. તો શું આના આધારે રાહુલ ગાંધીનું સભ્યપદ જતું રહેશે કે પછી રહેશે, કાયદામાં શું છે જોગવાઈઓ, ચાલો તેના વિશે જાણીએ.
આ પણ વાંચો: Rahul Gandhi: શુ છે ચાર વર્ષ જૂનો કેસ? જેમાં રાહુલ ગાંધીને કરાઈ 2 વર્ષની સજા
શું છે કાયદાકીય જોગવાઈઓ: કાયદાકીય જોગવાઈ એવી છે કે, જો તેને બે વર્ષથી વધુની સજા થાય તો તેની સંસદની સદસ્યતા સમાપ્ત થઈ જાય. પરંતુ રાહુલ ગાંધીને માત્ર બે વર્ષની સજા થઈ છે, તેથી તેઓ સાંસદ તરીકે ચાલુ રહેશે. જો કોઈપણ સભ્ય, વિધાનસભા અથવા સંસદને બે વર્ષથી વધુ સજા થાય છે, તો તેની સભ્યપદ તે જ સમયે સમાપ્ત થઈ જાય છે. ઉપરાંત, તે વ્યક્તિ આગામી છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડી શકશે નહીં.
ધારાસભ્યની સભ્યતા છીનવાઈ: તમામ જોગવાઈઓનો ઉલ્લેખ લોકોના પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951 હેઠળ કરવામાં આવ્યો છે. આ કાયદાની કલમ 8 હેઠળ જણાવવામાં આવ્યું છે કે, કયા સંજોગોમાં સાંસદ કે ધારાસભ્યની સભ્યતા છીનવાઈ શકે છે. તેમાં લખવામાં આવ્યું છે કે, જો કોઈ ધારાસભ્ય અથવા સાંસદ દુષ્કર્મ, અસ્પૃશ્યતા, ફેરા, બંધારણનું અપમાન, દુશ્મનાવટ ફેલાવવા (ભાષા, ધર્મ અને વિસ્તારને લઈને), આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓમાં સંડોવણી અથવા પ્રતિબંધિત વસ્તુઓના વેપાર (આયાત-નિકાસ) કરે છે, તો તે દંડ થશે. દોષિત ઠેરવવામાં આવશે અને તે છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડવા માટે લાયક રહેશે નહીં.
છ વર્ષ પછી જ ચૂંટણી લડી શકશે: આ કાયદાની કલમ 8Bમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, જો સાંસદો અથવા ધારાસભ્યો દહેજ કે બ્લેક માર્કેટિંગ અને પછી નફાખોરીમાં સંડોવાયેલા હોય અને તેમને છ મહિનાથી વધુની સજા થાય તો તેમની સભ્યતા પણ જતી રહેશે. કાયદાની કલમ 8Cમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે, જો તેને અન્ય કોઈ ગુના માટે બે વર્ષથી વધુની સજા થશે તો તેની સભ્યતા સમાપ્ત થઈ જશે અને તે સજા પૂર્ણ કર્યાના છ વર્ષ પછી જ ચૂંટણી લડી શકશે.
આ પણ વાંચો: Rahul Gandhi convicted: માનહાની કેસમાં રાહુલ ગાંધીને 2 વર્ષની સજા બાદ જામિન પણ મળ્યા
સુરતમાં માનહાનિનો કેસ: કર્ણાટકના કોલારમાં એક ભાષણ દરમિયાન રાહુલ ગાંધીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે, બધા ચોરોની અટક મોદી કેવી રીતે હોય છે. તેમના નિવેદનના આધારે પૂર્ણેશ મોદી (ભાજપ નેતા)એ સુરતમાં માનહાનિનો કેસ દાખલ કર્યો હતો. આ કેસમાં રાહુલ ગાંધીને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. આ મામલે રાહુલ ગાંધીએ માફી માંગવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો.
IPCમાં શું છે જોગવાઈ: રાહુલ ગાંધી પર IPCની કલમ 504 હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. તે જણાવે છે કે, જો કોઈ વ્યક્તિ ઈરાદાપૂર્વક કોઈ વ્યક્તિનું અપમાન કરે છે અથવા તેની ટિપ્પણીઓ ઉશ્કેરણીજનક કૃત્ય તરફ દોરી જાય છે, જાહેર શાંતિમાં ખલેલ પહોંચાડે તેવી શક્યતા છે, તો તેને બે વર્ષ સુધીની મુદત માટે કોઈપણ વર્ણનની કેદની સજા કરવામાં આવશે. આ કાયદામાં શાંતિને ખલેલ પહોંચાડવાના ઈરાદા સાથે ઈરાદાપૂર્વકના અપમાન વિશે કહેવામાં આવ્યું છે.
