ETV Bharat / bharat

આજે પાપંકુષા એકાદશી, જાણો તેનું મુહૂર્ત અને મહત્વ

અશ્વિન માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ પાપંકુશા એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં પણ આ વ્રતને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત પાપંકુશા એકાદશીના (Papankusha Ekadashi 2022) દિવસે ઉપવાસ કરવાથી તમામ પ્રકારના પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. તેની સાથે સુખ-સમૃદ્ધિ પણ રહે છે. જાણો પાપંકુશા એકાદશીનો શુભ સમય અને મહત્વ.

આજે પાપંકુષા એકાદશી, જાણો તેનું મુહૂર્ત અને મહત્વ
આજે પાપંકુષા એકાદશી, જાણો તેનું મુહૂર્ત અને મહત્વ
author img

By

Published : Oct 6, 2022, 1:06 PM IST

ન્યુઝ ડેસ્ક: પાપકર્મોમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે દર મહિનાની એકાદશીનું વ્રત શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. એકાદશી તિથિ ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. અત્યારે ચાતુર્માસ ચાલી રહ્યો છે, આ સમયે શ્રી હરિ વિષ્ણુ ગાઢ નિદ્રામાં છે. અંગિરા ઋષિએ પોતે પાપંકુષા એકાદશીનું મહત્વ વર્ણવ્યું છે, જે મુજબ પાપાંકુશા એકાદશી વ્રતની અસરથી વ્યક્તિને બૈકુંઠની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ વ્રત દશમી તિથિથી શરૂ થાય છે અને દ્વાદશી તિથિએ ઉપવાસ તોડવાનો કાયદો છે. આવો જાણીએ પાપંકુશા એકાદશી વ્રતમાં (Papankusha Ekadashi vrat) પૂજાનો સમય અને પૂજા પદ્ધતિ.

પાપાંકુશા એકાદશી મુહૂર્ત: જ્યોતિષ કેલેન્ડર અનુસાર, અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી 5 ઓક્ટોબરે બપોરે 12:00 વાગ્યાથી બીજા દિવસે 6 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 09:40 વાગ્યા (Papankusha Ekadashi Muhurat) સુધી રહેશે. 6 ઓક્ટોબરે ઉદયા તિથિ હોવાથી આ દિવસે વ્રત પણ રાખવામાં આવશે. ભગવાન વિષ્ણુના ભક્તો 6 ઓક્ટોબરના રોજ ઉપવાસ અને પૂજા કરે છે.

પાપાંકુશા એકાદશી વ્રતનું મહત્વ: શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, પાપાંકુશા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિ મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે. તેનાથી તેને જીવનમાં ધન, ઐશ્વર્ય, સુખ-સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત આ વ્રતનું પાલન કરવાથી વ્યક્તિના જીવનની તમામ સમસ્યાઓ દૂર થાય છે અને તેમના દ્વારા કરવામાં આવેલ તમામ કાર્યો સાબિત થાય છે.

વ્રત પારણાનો સમય - 06.22 AM - 07.26 AM

બ્રહ્મ મુહૂર્ત - 04:44 AM - 05:33 AM

અભિજિત મુહૂર્ત 11:51 AM - 12:38 PM

અમૃત કાલ - 09:58 AM - 11:28 AM

પાપાંકુશા એકાદશી પૂજા (Papankusha Ekadashi Puja vidhi) પદ્ધતિ

  • એ દિવસે એટલે કે, બુધવારે રાત્રે સાત્વિક ભોજન જ ખાઓ.
  • એકાદશીના દિવસે સવારે સ્નાન કર્યા પછી હાથમાં અક્ષત અને ફૂલ લઈને વ્રતનું વ્રત કરવું જોઈએ.
  • પૂજા સ્થાન પર પીળું કપડું પાથરીને વિષ્ણુનું ચિત્ર સ્થાપિત કરો અને ષોડશોપચારથી પૂજા કરો. પૂજામાં શ્રીહરિને પીળા રંગની વસ્તુઓ અર્પણ કરો.
  • એકાદશી પર આ સાત ડાંગર પર મૂંગ, ચણા, ચોખા, મસૂર, જવ, ઘઉં અને અડદની દાળની પૂજા કરવામાં આવે છે, તેથી તેનું સેવન ન કરવું જોઈએ.
  • ભગવાન વિષ્ણુને નૈવેદ્ય ચઢાવો અને ધૂપ, દીવો કરીને શ્રીહરિના મંત્રોનો જાપ કરો. અંતમાં આરતી કરો.
  • પાપંકુષા એકાદશી પર કેળા, વસ્ત્ર, અન્નનું દાન ખૂબ જ પુણ્યકારક માનવામાં આવે છે.

પાપાંકુશા એકાદશી વ્રત કથાઃ પૌરાણિક કથા (Papankusha Ekadashi Vrat Katha) અનુસાર, એકવાર વિંધ્યાચલ પર્વત પર એક અત્યંત ક્રૂર શિકારી ક્રોધિત થતો હતો. તેણે આખી જીંદગીમાં માત્ર દુષ્ટ કાર્યો જ કર્યા હતા. તેમના જીવનના અંતિમ દિવસોમાં યમરાજે તેમના એક દૂતને તેમને લેવા મોકલ્યા. મૃત્યુથી ખૂબ જ ડરતો હતો. તે અંગારા નામના ઋષિ પાસે જાય છે અને તેની પાસે મદદ માટે વિનંતી કરે છે. આના પર, ઋષિએ તેમને પાપાંકુશા એકાદશી વિશે જણાવતા, તેમને અશ્વિન મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશી પર ઉપવાસ કરવાનું કહ્યું. ગુસ્સે થયા વિના, સાચી ભક્તિ, જુસ્સા અને ભક્તિ સાથે, પાપંકુશા એકાદશીનું વ્રત કરે છે અને શ્રી હરિ વિષ્ણુની પૂજા કરે છે.

ન્યુઝ ડેસ્ક: પાપકર્મોમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે દર મહિનાની એકાદશીનું વ્રત શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. એકાદશી તિથિ ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. અત્યારે ચાતુર્માસ ચાલી રહ્યો છે, આ સમયે શ્રી હરિ વિષ્ણુ ગાઢ નિદ્રામાં છે. અંગિરા ઋષિએ પોતે પાપંકુષા એકાદશીનું મહત્વ વર્ણવ્યું છે, જે મુજબ પાપાંકુશા એકાદશી વ્રતની અસરથી વ્યક્તિને બૈકુંઠની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ વ્રત દશમી તિથિથી શરૂ થાય છે અને દ્વાદશી તિથિએ ઉપવાસ તોડવાનો કાયદો છે. આવો જાણીએ પાપંકુશા એકાદશી વ્રતમાં (Papankusha Ekadashi vrat) પૂજાનો સમય અને પૂજા પદ્ધતિ.

પાપાંકુશા એકાદશી મુહૂર્ત: જ્યોતિષ કેલેન્ડર અનુસાર, અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી 5 ઓક્ટોબરે બપોરે 12:00 વાગ્યાથી બીજા દિવસે 6 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 09:40 વાગ્યા (Papankusha Ekadashi Muhurat) સુધી રહેશે. 6 ઓક્ટોબરે ઉદયા તિથિ હોવાથી આ દિવસે વ્રત પણ રાખવામાં આવશે. ભગવાન વિષ્ણુના ભક્તો 6 ઓક્ટોબરના રોજ ઉપવાસ અને પૂજા કરે છે.

પાપાંકુશા એકાદશી વ્રતનું મહત્વ: શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, પાપાંકુશા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિ મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે. તેનાથી તેને જીવનમાં ધન, ઐશ્વર્ય, સુખ-સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત આ વ્રતનું પાલન કરવાથી વ્યક્તિના જીવનની તમામ સમસ્યાઓ દૂર થાય છે અને તેમના દ્વારા કરવામાં આવેલ તમામ કાર્યો સાબિત થાય છે.

વ્રત પારણાનો સમય - 06.22 AM - 07.26 AM

બ્રહ્મ મુહૂર્ત - 04:44 AM - 05:33 AM

અભિજિત મુહૂર્ત 11:51 AM - 12:38 PM

અમૃત કાલ - 09:58 AM - 11:28 AM

પાપાંકુશા એકાદશી પૂજા (Papankusha Ekadashi Puja vidhi) પદ્ધતિ

  • એ દિવસે એટલે કે, બુધવારે રાત્રે સાત્વિક ભોજન જ ખાઓ.
  • એકાદશીના દિવસે સવારે સ્નાન કર્યા પછી હાથમાં અક્ષત અને ફૂલ લઈને વ્રતનું વ્રત કરવું જોઈએ.
  • પૂજા સ્થાન પર પીળું કપડું પાથરીને વિષ્ણુનું ચિત્ર સ્થાપિત કરો અને ષોડશોપચારથી પૂજા કરો. પૂજામાં શ્રીહરિને પીળા રંગની વસ્તુઓ અર્પણ કરો.
  • એકાદશી પર આ સાત ડાંગર પર મૂંગ, ચણા, ચોખા, મસૂર, જવ, ઘઉં અને અડદની દાળની પૂજા કરવામાં આવે છે, તેથી તેનું સેવન ન કરવું જોઈએ.
  • ભગવાન વિષ્ણુને નૈવેદ્ય ચઢાવો અને ધૂપ, દીવો કરીને શ્રીહરિના મંત્રોનો જાપ કરો. અંતમાં આરતી કરો.
  • પાપંકુષા એકાદશી પર કેળા, વસ્ત્ર, અન્નનું દાન ખૂબ જ પુણ્યકારક માનવામાં આવે છે.

પાપાંકુશા એકાદશી વ્રત કથાઃ પૌરાણિક કથા (Papankusha Ekadashi Vrat Katha) અનુસાર, એકવાર વિંધ્યાચલ પર્વત પર એક અત્યંત ક્રૂર શિકારી ક્રોધિત થતો હતો. તેણે આખી જીંદગીમાં માત્ર દુષ્ટ કાર્યો જ કર્યા હતા. તેમના જીવનના અંતિમ દિવસોમાં યમરાજે તેમના એક દૂતને તેમને લેવા મોકલ્યા. મૃત્યુથી ખૂબ જ ડરતો હતો. તે અંગારા નામના ઋષિ પાસે જાય છે અને તેની પાસે મદદ માટે વિનંતી કરે છે. આના પર, ઋષિએ તેમને પાપાંકુશા એકાદશી વિશે જણાવતા, તેમને અશ્વિન મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશી પર ઉપવાસ કરવાનું કહ્યું. ગુસ્સે થયા વિના, સાચી ભક્તિ, જુસ્સા અને ભક્તિ સાથે, પાપંકુશા એકાદશીનું વ્રત કરે છે અને શ્રી હરિ વિષ્ણુની પૂજા કરે છે.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.