ETV Bharat / bharat

નોબેલ લિટરરેચર 2021 નોબેલ અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહમાં થયા સન્માનિત - Abdul Razak Gurnah, winner of the Nobel Prize in Literature in 2021

નોબેલ પુરસ્કાર સમિતિએ સાહિત્યમાં નોબેલ અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ(Nobel in Literature Abdulrazak Gurnah)ને આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ઝાંઝીબારમાં જન્મેલા નવલકથાકાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહને 1994 માં પ્રકાશિત તેમના નોબેલ પેરેડાઇઝ માટે નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો છે. પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડમાં ગોલ્ડ મેડલ અને 10 મિલિયન સ્વીડિશ ક્રોનર ($ 11.4 મિલિયનથી વધુની રકમ) છે. છેલ્લી વખત આ પુરસ્કાર કવિતા લુઈસ ગ્લકને આપવામાં આવ્યો હતો.

નોબેલ લિટરરેચર 2021 માં સન્માનિત
નોબેલ લિટરરેચર 2021 માં સન્માનિત
author img

By

Published : Oct 7, 2021, 9:31 PM IST

  • નોબેલ પુરસ્કાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ
  • 21 વર્ષની ઉંમરે તેમણે અંગ્રેજી દેશનિકાલ તરીકે લખવાનું શરૂ કર્યું
  • 960 ના દાયકાના અંતમાં શરણાર્થી તરીકે ઈંગ્લેન્ડ આવ્યા

ન્યૂઝ ડેસ્ક: નોબેલ પુરસ્કાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ(Abdulrazak Gurnah) ને સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર કામગીરી બદલ આપવામાં આવ્યો છે. અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહનો જન્મ 1948 માં થયો હતો અને તે ઝાંઝીબાર ટાપુ પર મોટા થયા, પરંતુ 1960 ના દાયકાના અંતમાં શરણાર્થી તરીકે ઈંગ્લેન્ડ આવ્યા હતા. તેઓ તાજેતરની નિવૃત્તિ સુધી કેન્ટરબરીની યુનિવર્સિટી ઓફ કેન્ટમાં અંગ્રેજી અને પોસ્ટકોલોનિયલ લિટરેચરના પ્રોફેસર હતા.

10 નવલકથાઓ અને ઘણી ટૂંકી વાર્તાઓ લખી

અબ્દુલરાઝાક ગુર્નાહ એ અત્યાર સુધીમાં 10 નવલકથાઓ અને ઘણી ટૂંકી વાર્તાઓ લખી છે. શરણાર્થીઓના વિક્ષેપની થીમ તેમના સમગ્ર સાહિત્યિક કામમાં દેખાય છે. 21 વર્ષની ઉંમરે તેમણે અંગ્રેજી દેશનિકાલ તરીકે લખવાનું શરૂ કર્યું. તેમની પ્રથમ ભાષા સ્વાહિલી હતી, પરંતુ અંગ્રેજી ભાષા તેમનું સાહિત્યિક સાધન બની ગયું હતું.

લેખક તરીકેની તેમની નોંધપાત્ર કામગીરી

2021 માં સાહિત્યમાં નોબેલ મેળવનાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ(Nobel in Literature Abdulrazak Gurnah) ની ચોથી નવલકથા 'પેરેડાઇઝ' (1994), લેખક તરીકેની તેમની નોંધપાત્ર કામગીરી છે. એ1990 ની આસપાસ પૂર્વ આફ્રિકાની સંશોધન સફરથી વિકસિત થયું. અને તે એક દુ: ખદ પ્રેમકથા છે જે અલગ દુનિયા અને માન્યતા પ્રણાલીઓના સંઘર્ષની ઝલક આપે છે.

સાહિત્યમાં નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા નવલકથાકાર

સાહિત્યમાં નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા નવલકથાકાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહને 'તેમના વસાહતીવાદની અસરોની સમજૂતી વિનાની અને કરુણાપૂર્ણ ઘૂંસપેંઠ માટે' (ગલ્ફમાં સંસ્કૃતિઓ અને ખંડો વચ્ચેના શરણાર્થી ભાવિના સંદર્ભમાં વસાહતીવાદની અસરોની તેમની સમજૂતી અને કરુણાપૂર્ણ પ્રવેશ માટે કહેવામાં આવતું હતું. અને સંસ્કૃતિઓ અને ખંડો વચ્ચેના અખાતમાં શરણાર્થીનું ભાવિ) સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.

લેખિકા જમૈકા કિન્કેડ પણ સામેલ હતા

ભૂતકાળમાં કવિઓ, નવલકથાકારો અને અમેરિકન ગાયક અને ગીતકાર બોબ ડાયલનને એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. સ્વીડિશ એકેડેમી તરફથી આ વર્ષના સાહિત્યિક પુરસ્કારની રેસમાં બ્રિટિશ પુસ્તક પ્રકાશકો મુખ્યત્વે કેન્યાના ન્ગુગી વા થિયોન્ગો, ફ્રેન્ચ લેખક એની આર્નોક્સ, જાપાની લેખક હારુકી મુરાકામી, કેનેડાના માર્ગારેટ એટવુડ અને એન્ટિગુઆ-અમેરિકન હતા. લેખિકા જમૈકા કિન્કેડ પણ સામેલ હતા.

સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોબેલ મેળવનાર સૌથી વરિષ્ઠ વ્યક્તિ

સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોબેલ મેળવનાર સૌથી વરિષ્ઠ વ્યક્તિનું નામ ડોરિસ લેસિંગ છે. 88 વર્ષની ઉંમરે લેસિંગને 2007 નો સાહિત્ય માટે નોબેલ એનાયત કરાયો હતો.

સન્માન સાથે જોડાયેલી એક રસપ્રદ હકીકત

વિશ્વના આ સર્વોચ્ચ સન્માન સાથે જોડાયેલી એક રસપ્રદ હકીકત એ છે કે સાહિત્ય ક્ષેત્રે વર્ષ 1913 માં ભારતને નોબેલ મળ્યું, ગુરુદેવ રવિન્દ્રનાથ ટાગોરને સાહિત્યનું નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યું.

ભારતીય મૂળના ભારતીય નાગરિકો અથવા અન્ય નોબેલ વિજેતાઓ-

1930 ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર - સીવી રમણ

1968 મેડિસિન માટે નોબેલ - હર ગોવિંદ ખુરાના (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

1979 નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર - મધર ટેરેસા (અલ્બેનિયન મૂળના ભારતીય નાગરિક)

1983 ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ - સુબ્રમણ્યન ચંદ્રશેખર (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

1998 નો અર્થશાસ્ત્ર માટે નોબેલ - અમર્ત્ય સેન

2009 રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર - વેંકટરામન રામકૃષ્ણન (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

2014 માં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર - કૈલાશ સત્યાર્થી

2019 માં અર્થશાસ્ત્ર માટે નોબેલ - અભિજીત બેનર્જી

બંનેને રસાયણશાસ્ત્રમાં (Chemistry Nobel) નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યો

2021 નું નોબેલ વૈજ્ઞાનિક બેન્જામિન લિસ્ટ (Benjamin List) અને ડેવિડ ડબલ્યુસી મેકમિલાન (David W.C. MacMillan)ને આપવામાં આવ્યો છે. અસમપ્રમાણ ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ(development of asymmetric organocatalysis)ના વિકાસ માટે બંનેને રસાયણશાસ્ત્રમાં (Chemistry Nobel) નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.

રસાયણશાસ્ત્રને હરિયાળું (greener) બનાવવામાં પણ મદદ કરી

સ્ટોકહોમમાં રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સ (Royal Swedish Academy of Sciences)ની પેનલ દ્વારા વિજેતાઓની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ઇનામની જાહેરાત કરતા નોબેલ સમિતિએ કહ્યું કે 2021 રસાયણશાસ્ત્ર નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને પરમાણુ નિર્માણ માટે એક નવું અને સરળ સાધન વિકસાવ્યું છે, જેને ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ(organocatalysis) કહેવાય છે. તેના ઉપયોગોમાં નવી ફાર્માસ્યુટિકલ્સમાં સંશોધનનો સમાવેશ થાય છે અને તેણે રસાયણશાસ્ત્રને હરિયાળું (greener) બનાવવામાં પણ મદદ કરી છે.

નાના કાર્બનિક પરમાણુઓ પર બને

સંશોધકો લાંબા સમયથી માને છે કે ત્યાં માત્ર બે પ્રકારના ઉત્પ્રેરકો ઉપલબ્ધ હતા - ધાતુઓ અને ઉત્સેચકો. પરંતુ નોબેલ વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને ત્રીજા પ્રકારનું ઉત્પ્રેરક - અસમપ્રમાણ (asymmetric) ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ વિકસાવ્યું છે, જે નાના કાર્બનિક પરમાણુઓ પર બને છે.

માનવજાતને ઘણો ફાયદો પહોંચાડી રહ્યું છે

નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટને આશ્ચર્ય થયું કે શું ઉત્પ્રેરક મેળવવા માટે સમગ્ર એન્ઝાઇમની ખરેખર જરૂર હતી કે નહીં. તેઓએ પરીક્ષણ કર્યું કે શું પ્રોલીન નામનો એમિનો એસિડ રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાને ઉત્પ્રેરક બનાવી શકે છે. તેઓએ પરીક્ષણમાં સારા પરિણામો મેળવ્યા અને તે મહાન કામ કર્યું. નોબેલ સમિતિના સભ્ય પેર્નીલા વિતુંગ-સ્ટાફશેડે કહ્યું, 'આ પહેલાથી જ માનવજાતને ઘણો ફાયદો પહોંચાડી રહ્યું છે.

વિજેતાનો પ્રતિભાવ

પુરસ્કારની ઘોષણા બાદ લિસ્ટે કહ્યું કે એવોર્ડ તેમના માટે એક મોટો આશ્ચર્ય છે. "મેં તેની બિલકુલ અપેક્ષા નહોતી કરી," તેણે કહ્યું. તેણે કહ્યું કે સ્વીડનથી ફોન આવ્યો ત્યારે તે તેના પરિવાર સાથે એમ્સ્ટરડેમમાં રજા પર હતો. લિસ્ટે કહ્યું કે તેને શરૂઆતમાં ખબર નહોતી કે મેકમિલન એ જ વિષય પર કામ કરી રહ્યા છે. તેણે કહ્યું કે તેણે વિચાર્યું કે જ્યાં સુધી તે કામ ન કરે ત્યાં સુધી તેનો પ્રયાસ ખરાબ વિચાર હોઈ શકે છે. તેણે કહ્યું, 'મેં વિચાર્યું કે તે કંઈક મોટું હોઈ શકે છે.'

અર્થશાસ્ત્ર જેવા ક્ષેત્રોમાં ગુણવતાપૂર્ણ કાર્ય

તમને જણાવી દઈએ કે, નોબેલ પુરસ્કાર સ્વીડિશ વૈજ્ઞાનિક આલ્ફ્રેડ નોબેલના નામે આપવામાં આવે છે. રસાયણશાસ્ત્ર અને સાહિત્ય ઉપરાંત નોબેલ પુરસ્કાર શાંતિ અને અર્થશાસ્ત્ર જેવા ક્ષેત્રોમાં ગુણવતાપૂર્ણ કાર્ય માટે આપવામાં આવે છે.

રોગોની સારવારમાં મદદ કરે

નોંધપાત્ર બાબત એ છે કે વર્ષ 2020 માં, રસાયણશાસ્ત્રમાં(Nobel in Chemistry) નોબેલ ઇમેન્યુઅલ ચાર્પોનિયર અને જેનિફર ડૌડનાને આપવામાં આવ્યું હતું. વૈજ્ઞાનિકોને જીનોમ એડિટિંગ પદ્ધતિ વિકસાવવા બદલ આ પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. ચાલો આપણે તમને જણાવીએ કે જીનોમ એડિટિંગ એક એવી પદ્ધતિ છે જેના દ્વારા વૈજ્ઞાનિકો પ્રાણીઓના ડીએનએમાં ફેરફાર કરે છે. આ ટેકનોલોજી કાતરની જેમ કામ કરે છે, જે ચોક્કસ સ્થળે ડીએનએ કાપી નાખે છે. આ પછી, વૈજ્ઞાનિકો ડીએનએના કાપેલા ભાગને તે જગ્યાએથી બદલી દે છે. આ રોગોની સારવારમાં મદદ કરે છે.

ભૌતિકશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ

આ પહેલા મંગળવારે જાપાન, જર્મની અને ઇટાલીના ત્રણ વૈજ્ઞાનિકોને આબોહવા પરિવર્તનની સમજ વધારવા સહિત જટિલ પ્રણાલીઓ પરના તેમના કાર્ય માટે આ વર્ષે ભૌતિકશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. જાપાનના ત્સુકુરો મનાબે (90) અને જર્મનીના ક્લાસ હસેલમેન (89) ને પૃથ્વીની આબોહવાની 'ભૌતિક' મોડેલિંગના ક્ષેત્રોમાં તેમના કામ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે, જે ગ્લોબલ વોર્મિંગની આગાહીની વિવિધતા અને ચોકસાઈને માપે છે.

ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું

એવોર્ડના બીજા ભાગ માટે ઇટાલીના જ્યોર્જિયો પેરસી (73) ની પસંદગી કરવામાં આવી છે. તેમને 'અણુથી ગ્રહોના પરિમાણોમાં ભૌતિક પ્રણાલીઓમાં અવ્યવસ્થા અને વધઘટની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની શોધ' માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું છે જેમાંથી આબોહવા એક ઉદાહરણ છે.

2021 નો મેડિકલ ક્ષેત્રે નોબેલ

આ સિવાય, ડેવિડ જુલિયસ(David Julius) અને આર્ડેમ પાટાપૌટિયન(Ardem Patapoutian)ને સંયુક્ત રીતે સોમવારે 2021 નો મેડિકલ ક્ષેત્રે નોબેલ (Nobel Prize) પુરસ્કાર મળ્યો. તાપમાન અને સ્પર્શ માટે રીસેપ્ટર્સની (receptors for temperature and touch) શોધ માટે તેમને એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો.

આ પણ વાંચોઃ Cricketer Smriti Mandhana: ભારત ફરીને કઈ ડિશ ખાશે, જાણો

આ પણ વાંચોઃ Cruise Drugs Case : આર્યન ખાન સહિત 8 આરોપીઓને કસ્ટડી મોકલાયા

  • નોબેલ પુરસ્કાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ
  • 21 વર્ષની ઉંમરે તેમણે અંગ્રેજી દેશનિકાલ તરીકે લખવાનું શરૂ કર્યું
  • 960 ના દાયકાના અંતમાં શરણાર્થી તરીકે ઈંગ્લેન્ડ આવ્યા

ન્યૂઝ ડેસ્ક: નોબેલ પુરસ્કાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ(Abdulrazak Gurnah) ને સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર કામગીરી બદલ આપવામાં આવ્યો છે. અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહનો જન્મ 1948 માં થયો હતો અને તે ઝાંઝીબાર ટાપુ પર મોટા થયા, પરંતુ 1960 ના દાયકાના અંતમાં શરણાર્થી તરીકે ઈંગ્લેન્ડ આવ્યા હતા. તેઓ તાજેતરની નિવૃત્તિ સુધી કેન્ટરબરીની યુનિવર્સિટી ઓફ કેન્ટમાં અંગ્રેજી અને પોસ્ટકોલોનિયલ લિટરેચરના પ્રોફેસર હતા.

10 નવલકથાઓ અને ઘણી ટૂંકી વાર્તાઓ લખી

અબ્દુલરાઝાક ગુર્નાહ એ અત્યાર સુધીમાં 10 નવલકથાઓ અને ઘણી ટૂંકી વાર્તાઓ લખી છે. શરણાર્થીઓના વિક્ષેપની થીમ તેમના સમગ્ર સાહિત્યિક કામમાં દેખાય છે. 21 વર્ષની ઉંમરે તેમણે અંગ્રેજી દેશનિકાલ તરીકે લખવાનું શરૂ કર્યું. તેમની પ્રથમ ભાષા સ્વાહિલી હતી, પરંતુ અંગ્રેજી ભાષા તેમનું સાહિત્યિક સાધન બની ગયું હતું.

લેખક તરીકેની તેમની નોંધપાત્ર કામગીરી

2021 માં સાહિત્યમાં નોબેલ મેળવનાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહ(Nobel in Literature Abdulrazak Gurnah) ની ચોથી નવલકથા 'પેરેડાઇઝ' (1994), લેખક તરીકેની તેમની નોંધપાત્ર કામગીરી છે. એ1990 ની આસપાસ પૂર્વ આફ્રિકાની સંશોધન સફરથી વિકસિત થયું. અને તે એક દુ: ખદ પ્રેમકથા છે જે અલગ દુનિયા અને માન્યતા પ્રણાલીઓના સંઘર્ષની ઝલક આપે છે.

સાહિત્યમાં નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા નવલકથાકાર

સાહિત્યમાં નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા નવલકથાકાર અબ્દુલરાઝક ગુર્નાહને 'તેમના વસાહતીવાદની અસરોની સમજૂતી વિનાની અને કરુણાપૂર્ણ ઘૂંસપેંઠ માટે' (ગલ્ફમાં સંસ્કૃતિઓ અને ખંડો વચ્ચેના શરણાર્થી ભાવિના સંદર્ભમાં વસાહતીવાદની અસરોની તેમની સમજૂતી અને કરુણાપૂર્ણ પ્રવેશ માટે કહેવામાં આવતું હતું. અને સંસ્કૃતિઓ અને ખંડો વચ્ચેના અખાતમાં શરણાર્થીનું ભાવિ) સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.

લેખિકા જમૈકા કિન્કેડ પણ સામેલ હતા

ભૂતકાળમાં કવિઓ, નવલકથાકારો અને અમેરિકન ગાયક અને ગીતકાર બોબ ડાયલનને એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. સ્વીડિશ એકેડેમી તરફથી આ વર્ષના સાહિત્યિક પુરસ્કારની રેસમાં બ્રિટિશ પુસ્તક પ્રકાશકો મુખ્યત્વે કેન્યાના ન્ગુગી વા થિયોન્ગો, ફ્રેન્ચ લેખક એની આર્નોક્સ, જાપાની લેખક હારુકી મુરાકામી, કેનેડાના માર્ગારેટ એટવુડ અને એન્ટિગુઆ-અમેરિકન હતા. લેખિકા જમૈકા કિન્કેડ પણ સામેલ હતા.

સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોબેલ મેળવનાર સૌથી વરિષ્ઠ વ્યક્તિ

સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં નોબેલ મેળવનાર સૌથી વરિષ્ઠ વ્યક્તિનું નામ ડોરિસ લેસિંગ છે. 88 વર્ષની ઉંમરે લેસિંગને 2007 નો સાહિત્ય માટે નોબેલ એનાયત કરાયો હતો.

સન્માન સાથે જોડાયેલી એક રસપ્રદ હકીકત

વિશ્વના આ સર્વોચ્ચ સન્માન સાથે જોડાયેલી એક રસપ્રદ હકીકત એ છે કે સાહિત્ય ક્ષેત્રે વર્ષ 1913 માં ભારતને નોબેલ મળ્યું, ગુરુદેવ રવિન્દ્રનાથ ટાગોરને સાહિત્યનું નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યું.

ભારતીય મૂળના ભારતીય નાગરિકો અથવા અન્ય નોબેલ વિજેતાઓ-

1930 ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર - સીવી રમણ

1968 મેડિસિન માટે નોબેલ - હર ગોવિંદ ખુરાના (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

1979 નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર - મધર ટેરેસા (અલ્બેનિયન મૂળના ભારતીય નાગરિક)

1983 ભૌતિકશાસ્ત્રમાં નોબેલ - સુબ્રમણ્યન ચંદ્રશેખર (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

1998 નો અર્થશાસ્ત્ર માટે નોબેલ - અમર્ત્ય સેન

2009 રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર - વેંકટરામન રામકૃષ્ણન (ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિક)

2014 માં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર - કૈલાશ સત્યાર્થી

2019 માં અર્થશાસ્ત્ર માટે નોબેલ - અભિજીત બેનર્જી

બંનેને રસાયણશાસ્ત્રમાં (Chemistry Nobel) નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યો

2021 નું નોબેલ વૈજ્ઞાનિક બેન્જામિન લિસ્ટ (Benjamin List) અને ડેવિડ ડબલ્યુસી મેકમિલાન (David W.C. MacMillan)ને આપવામાં આવ્યો છે. અસમપ્રમાણ ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ(development of asymmetric organocatalysis)ના વિકાસ માટે બંનેને રસાયણશાસ્ત્રમાં (Chemistry Nobel) નોબેલ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.

રસાયણશાસ્ત્રને હરિયાળું (greener) બનાવવામાં પણ મદદ કરી

સ્ટોકહોમમાં રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સ (Royal Swedish Academy of Sciences)ની પેનલ દ્વારા વિજેતાઓની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ઇનામની જાહેરાત કરતા નોબેલ સમિતિએ કહ્યું કે 2021 રસાયણશાસ્ત્ર નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને પરમાણુ નિર્માણ માટે એક નવું અને સરળ સાધન વિકસાવ્યું છે, જેને ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ(organocatalysis) કહેવાય છે. તેના ઉપયોગોમાં નવી ફાર્માસ્યુટિકલ્સમાં સંશોધનનો સમાવેશ થાય છે અને તેણે રસાયણશાસ્ત્રને હરિયાળું (greener) બનાવવામાં પણ મદદ કરી છે.

નાના કાર્બનિક પરમાણુઓ પર બને

સંશોધકો લાંબા સમયથી માને છે કે ત્યાં માત્ર બે પ્રકારના ઉત્પ્રેરકો ઉપલબ્ધ હતા - ધાતુઓ અને ઉત્સેચકો. પરંતુ નોબેલ વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટ અને ડેવિડ મેકમિલાને ત્રીજા પ્રકારનું ઉત્પ્રેરક - અસમપ્રમાણ (asymmetric) ઓર્ગેનોકેટાલિસિસ વિકસાવ્યું છે, જે નાના કાર્બનિક પરમાણુઓ પર બને છે.

માનવજાતને ઘણો ફાયદો પહોંચાડી રહ્યું છે

નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા બેન્જામિન લિસ્ટને આશ્ચર્ય થયું કે શું ઉત્પ્રેરક મેળવવા માટે સમગ્ર એન્ઝાઇમની ખરેખર જરૂર હતી કે નહીં. તેઓએ પરીક્ષણ કર્યું કે શું પ્રોલીન નામનો એમિનો એસિડ રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાને ઉત્પ્રેરક બનાવી શકે છે. તેઓએ પરીક્ષણમાં સારા પરિણામો મેળવ્યા અને તે મહાન કામ કર્યું. નોબેલ સમિતિના સભ્ય પેર્નીલા વિતુંગ-સ્ટાફશેડે કહ્યું, 'આ પહેલાથી જ માનવજાતને ઘણો ફાયદો પહોંચાડી રહ્યું છે.

વિજેતાનો પ્રતિભાવ

પુરસ્કારની ઘોષણા બાદ લિસ્ટે કહ્યું કે એવોર્ડ તેમના માટે એક મોટો આશ્ચર્ય છે. "મેં તેની બિલકુલ અપેક્ષા નહોતી કરી," તેણે કહ્યું. તેણે કહ્યું કે સ્વીડનથી ફોન આવ્યો ત્યારે તે તેના પરિવાર સાથે એમ્સ્ટરડેમમાં રજા પર હતો. લિસ્ટે કહ્યું કે તેને શરૂઆતમાં ખબર નહોતી કે મેકમિલન એ જ વિષય પર કામ કરી રહ્યા છે. તેણે કહ્યું કે તેણે વિચાર્યું કે જ્યાં સુધી તે કામ ન કરે ત્યાં સુધી તેનો પ્રયાસ ખરાબ વિચાર હોઈ શકે છે. તેણે કહ્યું, 'મેં વિચાર્યું કે તે કંઈક મોટું હોઈ શકે છે.'

અર્થશાસ્ત્ર જેવા ક્ષેત્રોમાં ગુણવતાપૂર્ણ કાર્ય

તમને જણાવી દઈએ કે, નોબેલ પુરસ્કાર સ્વીડિશ વૈજ્ઞાનિક આલ્ફ્રેડ નોબેલના નામે આપવામાં આવે છે. રસાયણશાસ્ત્ર અને સાહિત્ય ઉપરાંત નોબેલ પુરસ્કાર શાંતિ અને અર્થશાસ્ત્ર જેવા ક્ષેત્રોમાં ગુણવતાપૂર્ણ કાર્ય માટે આપવામાં આવે છે.

રોગોની સારવારમાં મદદ કરે

નોંધપાત્ર બાબત એ છે કે વર્ષ 2020 માં, રસાયણશાસ્ત્રમાં(Nobel in Chemistry) નોબેલ ઇમેન્યુઅલ ચાર્પોનિયર અને જેનિફર ડૌડનાને આપવામાં આવ્યું હતું. વૈજ્ઞાનિકોને જીનોમ એડિટિંગ પદ્ધતિ વિકસાવવા બદલ આ પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. ચાલો આપણે તમને જણાવીએ કે જીનોમ એડિટિંગ એક એવી પદ્ધતિ છે જેના દ્વારા વૈજ્ઞાનિકો પ્રાણીઓના ડીએનએમાં ફેરફાર કરે છે. આ ટેકનોલોજી કાતરની જેમ કામ કરે છે, જે ચોક્કસ સ્થળે ડીએનએ કાપી નાખે છે. આ પછી, વૈજ્ઞાનિકો ડીએનએના કાપેલા ભાગને તે જગ્યાએથી બદલી દે છે. આ રોગોની સારવારમાં મદદ કરે છે.

ભૌતિકશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ

આ પહેલા મંગળવારે જાપાન, જર્મની અને ઇટાલીના ત્રણ વૈજ્ઞાનિકોને આબોહવા પરિવર્તનની સમજ વધારવા સહિત જટિલ પ્રણાલીઓ પરના તેમના કાર્ય માટે આ વર્ષે ભૌતિકશાસ્ત્રના નોબેલ પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. જાપાનના ત્સુકુરો મનાબે (90) અને જર્મનીના ક્લાસ હસેલમેન (89) ને પૃથ્વીની આબોહવાની 'ભૌતિક' મોડેલિંગના ક્ષેત્રોમાં તેમના કામ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે, જે ગ્લોબલ વોર્મિંગની આગાહીની વિવિધતા અને ચોકસાઈને માપે છે.

ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું

એવોર્ડના બીજા ભાગ માટે ઇટાલીના જ્યોર્જિયો પેરસી (73) ની પસંદગી કરવામાં આવી છે. તેમને 'અણુથી ગ્રહોના પરિમાણોમાં ભૌતિક પ્રણાલીઓમાં અવ્યવસ્થા અને વધઘટની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની શોધ' માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. ત્રણેયે 'જટિલ પ્રણાલીઓ' પર કામ કર્યું છે જેમાંથી આબોહવા એક ઉદાહરણ છે.

2021 નો મેડિકલ ક્ષેત્રે નોબેલ

આ સિવાય, ડેવિડ જુલિયસ(David Julius) અને આર્ડેમ પાટાપૌટિયન(Ardem Patapoutian)ને સંયુક્ત રીતે સોમવારે 2021 નો મેડિકલ ક્ષેત્રે નોબેલ (Nobel Prize) પુરસ્કાર મળ્યો. તાપમાન અને સ્પર્શ માટે રીસેપ્ટર્સની (receptors for temperature and touch) શોધ માટે તેમને એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો.

આ પણ વાંચોઃ Cricketer Smriti Mandhana: ભારત ફરીને કઈ ડિશ ખાશે, જાણો

આ પણ વાંચોઃ Cruise Drugs Case : આર્યન ખાન સહિત 8 આરોપીઓને કસ્ટડી મોકલાયા

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.