ઉજ્જૈન: મધ્યપ્રદેશના ઉજ્જૈનમાં વર્ષમાં એકવાર ખુલતા નાગચંદ્રેશ્વર મંદિરના દરવાજા ખોલી (Ujjain Nagchandreshwar Temple Opene) દેવામાં આવ્યા છે. તે સોમવારે મધ્યરાત્રિએ એટલે કે 12 વાગ્યે ખોલવામાં આવ્યું હતું. ભક્તો દર્શન કરી શકે તે માટે વહીવટી તંત્ર દ્વારા પણ વિશેષ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. આ વખતે ભક્તોની સુવિધાને ધ્યાનમાં રાખીને ફૂટબ્રિજ પરથી દર્શન કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ પહેલા અહીં હંગામી સીડીઓ બનાવીને દર્શન કરાવવામાં આવતા હતા. આ દરમિયાન ઉચ્ચ શિક્ષણ પ્રધાન ડો.મોહન યાદવ, કૃષિ પ્રધાન કમલ પટેલ અને વહીવટી અધિકારીઓ પણ પૂજામાં હાજર રહ્યા હતા.
આ પણ વાંચો: USનો દાવો: અલ કાયદાનો નેતા અલ ઝવાહિરી ઠાર મરાયો
નાગ પાચમના દિવસે કરવામાં આવે છે નાગની પૂજા : નાગ પાચમનો (Naag Panchami 2022) તહેવાર સાવન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. તિથિ પ્રમાણે આ વખતે નાગ પાચમ 2જી ઓગસ્ટે પડી રહી છે. નાગ પંચમના દિવસે મહિલાઓ નાગ દેવતાની પૂજા કરે છે અને સાપને દૂધ પીવડાવવામાં આવે છે. સનાતન ધર્મમાં સાપને પૂજનીય માનવામાં આવે છે. નાગ પાચમના દિવસે નાગની પૂજા કરવામાં આવે છે અને ગાયના દૂધથી સ્નાન કરાવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, નાગ પંચમના દિવસે જે લોકો ભગવાન શિવની પૂજા કરે છે અને નાગ પાચમના દેવતા સાથે રૂદ્રાભિષેક કરે છે, તેમના જીવનમાંથી કાલસર્પ દોષ દૂર થઈ જાય છે. આ સાથે રાહુ અને કેતુની અશુભતા પણ દૂર થાય છે.
મંદિરના દરવાજા વર્ષમાં એક જ વાર ખુલે છે : મહાકાલની નગરી ઉજ્જૈનને મંદિરોની નગરી કહેવામાં આવે છે. આ શહેરની દરેક ગલીમાં ચોક્કસપણે મંદિર છે. નાગચંદ્રેશ્વર મંદિર ઉજ્જૈનના મહાકાલેશ્વર મંદિરના ત્રીજા ભાગમાં છે. નાગચંદ્રેશ્વર મંદિરનું આગવું મહત્વ છે. આ મંદિરની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે મંદિરના દરવાજા વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર નાગ પાચમના દિવસે 24 કલાક માટે ખોલવામાં આવે છે. આવો જાણીએ નાગચંદ્રેશ્વર મંદિરમાં શું ખાસ છે.
ઉજ્જૈન સિવાય ક્યાંય આવી પ્રતિમા નથી : ભગવાન નાગચંદ્રેશ્વરની મૂર્તિ ઘણી જૂની છે અને તે નેપાળથી લાવવામાં આવી હતી. નાગચંદ્રેશ્વર મંદિરમાં બિરાજમાન અદ્ભુત પ્રતિમા વિશે કહેવાય છે કે, તે 11મી સદીની છે. આ પ્રતિમામાં શિવ-પાર્વતી તેમના આખા પરિવાર સાથે આસન પર બેઠા છે અને તેમના પર એક નાગ બેઠો છે અને ફળ ફેલાવે છે. કહેવાય છે કે, આ પ્રતિમા નેપાળથી લાવવામાં આવી હતી. ઉજ્જૈન સિવાય ક્યાંય આવી પ્રતિમા નથી. આ દુનિયાનું એકમાત્ર એવું મંદિર છે જેમાં ભગવાન શિવ તેમના પરિવાર સાથે સાપના પલંગ પર બિરાજમાન છે.
ભગવાન નાગચંદ્રેશ્વરની ત્રિકાલ પૂજાની પરંપરા છે : માન્યતાઓ અનુસાર ભગવાન નાગચંદ્રેશ્વરની ત્રિકાલ પૂજાની પરંપરા છે. ત્રિકાલ પૂજા એટલે ત્રણ અલગ-અલગ સમયે પૂજા. પ્રથમ પૂજા મધ્યરાત્રિએ કરવામાં આવે છે, બીજી પૂજા સરકાર દ્વારા નાગ પાચમના દિવસે બપોરે કરવામાં આવે છે અને ત્રીજી પૂજા મંદિર સમિતિ દ્વારા નાગ પાચમની સાંજે ભગવાન મહાકાલની પૂજા બાદ કરવામાં આવે છે. આ પછી, રાત્રે 12 વાગ્યાથી, તે એક વર્ષ માટે બંધ રહેશે.
પૌરાણિક કથા : માન્યતાઓ અનુસાર સાપના રાજા તક્ષકે ભગવાન શિવને મનાવવા માટે તપસ્યા કરી, જેના કારણે ભોલેનાથ પ્રસન્ન થયા અને સાપના રાજા તક્ષક નાગને અમરત્વનું વરદાન આપ્યું. વરદાન પછી તક્ષક રાજા પ્રભુના સંગતમાં રહેવા લાગ્યા, પરંતુ મહાકાલ વનમાં રહેતા પહેલા તેમની ઈચ્છા હતી કે, તેમના એકાંતમાં કોઈ વિઘ્ન ન આવે તેથી જ આ પ્રથા ચાલી આવી છે કે નાગ પાચમના દિવસે જ તેઓ દર્શન કરે છે. બાકીના સમયે મંદિર પરંપરા મુજબ બંધ રહે છે. જોવા માટે ઉપલબ્ધ છે. તેમના સન્માનમાં પરંપરા મુજબ મંદિર બાકીના સમય માટે બંધ રહે છે.
નાગ પાચમ શુભ મુહૂર્ત (નાગ પંચમ 2022 શુભ મુહૂર્ત) : મંગળવાર, 2 ઓગસ્ટ, 2022 ના રોજ નાગ પાચમ, 02 ઓગસ્ટ, 2022 સવારે 05:13 વાગ્યે પાચમ તિથિ શરૂ થાય છે. 03 ઓગસ્ટ, 2022 સવારે 05:41 વાગ્યે પાચમ તિથિ સમાપ્ત થાય છે. સવારે 06:05 થી 08:41 સુધી નાગ પાચમ પૂજા મુહૂર્ત અને અવધિ- 02 કલાક 36 મિનિટ છે.
આ પણ વાંચો: લમ્પીગ્રસ્ત ગાયનું દૂધ પીવું કે ન પીવું?
નાગ પાચમની પૂજા (નાગ પંચમી 2022 પૂજાવિધિ) : નાગ પાચમના દિવસે અનંત, વાસુકી, પદ્મ, મહાપદ્મ, તક્ષક, કુલિર, કરકટ, શંખ, કાલિયા અને પિંગલ નામના દેવતાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે. પૂજામાં હળદર, રોલી, ચોખા અને ફૂલ ચઢાવીને નાગદેવતાની પૂજા કરો. કાચા દૂધમાં ઘી અને ખાંડ મિક્સ કરીને નાગ દેવતાને અર્પણ કરો. આ પછી નાગ દેવતાની આરતી કરો અને મનમાં નાગ દેવતાનું ધ્યાન કરો. અંતમાં નાગ પાચમની કથા અવશ્ય સાંભળો.
