અમદાવાદઃ સમાજ સુધારક, પ્રેરક, અસાધારણ કાર્યો અને હિંમત માટે મહાન નાયકનું બિરુદ મેળવનાર ભગવાન મહાવીરની આજે જન્મજયંતિ છે. મહાવીર જયંતિ, જૈન ધર્મનો મુખ્ય ધાર્મિક તહેવાર, ભારતમાં અને તે સ્થળોએ પણ વ્યાપકપણે ઉજવવામાં આવે છે જ્યાં જૈન સમુદાયની હાજરી છે. મહાવીર જયંતિ દર વર્ષે માર્ચના અંતમાં અથવા એપ્રિલની શરૂઆતમાં તેમના અનુયાયીઓ અને ભક્તો દ્વારા ખૂબ જ ઉમંગ અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે મહાવીર જયંતિ 4થી એપ્રિલ 2023 (4થી એપ્રિલ 2023 મહાવીર જયંતિ)ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે જૈન મંદિરોને ધ્વજથી શણગારવામાં આવે છે અને તેમની મૂર્તિઓને સ્નાન કરાવવામાં આવે છે જેને 'અભિષેક' કહેવામાં આવે છે. લોકો સુશોભિત રથ પર ભવ્ય સરઘસ કાઢે છે, પ્રાર્થના કરે છે અને ભગવાન મહાવીરના ઉપદેશો વાંચે છે. આ દિવસે જૈન સમુદાયના સભ્યો ગરીબોને ભિક્ષા અથવા ભોજનના રૂપમાં પ્રસાદ પણ આપે છે.
મહાવીરનું બિરુદઃ જૈનના 24મા તીર્થંકર મહાવીરનો જન્મ વૈશાલી (બિહાર)માં રાજા સિદ્ધાર્થ અને રાણી ત્રિશલાને ત્યાં થયો હતો. શ્વેતામ્બરો અનુસાર, ભગવાન મહાવીરનો જન્મ 599 ઈ.સ.પૂર્વે થયો હતો, પરંતુ દિગમ્બરો જન્મનું વર્ષ 615 ઈસ.પૂર્વે માને છે. મહાવીર ભારતમાં જૈન ધર્મના છેલ્લા તીર્થંકર અને સ્થાપક હતા. તેમનો જન્મ ચૈત્ર તેરમી વૈશાલી (બિહાર)માં થયો હતો, જે હાલના પટણા શહેરથી થોડાક માઈલ દૂર છે.તેમના માતા-પિતા (સિદ્ધાર્થ - ત્રિશલા)એ તેમનું નામ વર્ધમાન રાખ્યું હતું. પરંતુ પાછળથી તેમણે તેમના અસાધારણ કાર્યો અને હિંમત માટે મહાવીરનું બિરુદ મેળવ્યું હતું.
આ પણ વાંચોઃ Good Friday 2023: આ દિવસે ભગવાન ઇસુને સૂળી ચડાવવામાં આવ્યા હતા
જન્મ પહેલા માતાએ 14 સપના જોયા હતા: જૈન ધર્મની શ્વેતામ્બર માન્યતા અનુસાર, વર્ધમાન મહાવીરની માતાને તેમના જન્મ પહેલા 14 સ્વપ્નો આવ્યા હતા. જ્યારે જ્યોતિષીઓએ આ સપનાનું અર્થઘટન કર્યું ત્યારે તેઓએ આગાહી કરી હતી કે બાળક કાં તો સમ્રાટ અથવા તીર્થંકર બનશે, જે આધ્યાત્મિક જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી શકશે. જ્યોતિષીઓની આગાહીઓ સાચું પડ્યું અને પછીથી તે 24મા તીર્થંકર બન્યા.
કેમ ઉજવવામાં આવે છે મહાવીર જયંતિઃ નાનપણથી જ તેણે હિંમત અને ધ્યાન અને આત્મ-ચિંતનમાં ઊંડો રસ દર્શાવ્યો હતો. 30 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે આધ્યાત્મિક સત્યની શોધમાં સિંહાસન અને તેમના પરિવારનો ત્યાગ કર્યો અને સન્યાસી તરીકે 12 વર્ષ ગાળ્યા. તેઓ મોક્ષ અથવા પરમ સુખ પ્રાપ્ત કરવામાં દ્રઢપણે માનતા હતા અને સન્યાસી તરીકે બાર વર્ષ વિતાવ્યા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમણે તેમનો સમય ધ્યાન માં વિતાવ્યો અને સાદું જીવન જીવવા માટે તમામ ભૌતિક સંપત્તિઓનો ત્યાગ કર્યો. આવા અસાધારણ સાહસ અને કાર્યોથી તેમને મહાવીરનું બિરુદ મળ્યું. તેમણે બાકીનું જીવન આધ્યાત્મિક સ્વતંત્રતા અને અહિંસા, તમામ જીવો પ્રત્યે કરુણાના સત્યનો પ્રચાર કરવામાં સમર્પિત કર્યું. મહાવીરે પણ યોગ્ય જ્ઞાન, સાચી શ્રદ્ધા અને યોગ્ય આચરણની જરૂરિયાત શીખવી હતી. આમ, તેમના ઉપદેશો અને જૈન ફિલસૂફીની યાદમાં દર વર્ષે મહાવીર જયંતિ ઉજવવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચોઃ Som Pradosh Vrat 2023: અટકેલા કામ થશે પૂર્ણ, પરેશાનીઓનો નાશ થશે, જાણો વ્રતનું મહત્વ
પોતાનું જીવન ધ્યાન અહિંસાનો ઉપદેશ આપવામાં વિતાવ્યુંઃ મહાવીર રાજકુમાર તરીકે રહેતા હતા. પરંતુ, તેમના પ્રારંભિક વર્ષોમાં તેમણે જૈન ધર્મની મૂળ માન્યતાઓમાં ઊંડો રસ કેળવ્યો અને ધ્યાન કરવાનું શરૂ કર્યું. 30 વર્ષની ઉંમરે, તેમણે આધ્યાત્મિક સત્યની શોધમાં સિંહાસન અને તેમના પરિવારનો ત્યાગ કર્યો અને સન્યાસી તરીકે બાર વર્ષ ગાળ્યા. તેમણે તેમનો મોટાભાગનો સમય ધ્યાન કરવામાં અને લોકોને અહિંસાનો ઉપદેશ આપવામાં વિતાવ્યો અને તમામ જીવો માટે ખૂબ આદર પણ દર્શાવ્યો. મહાવીરે ખૂબ જ તપસ્વી જીવન પસંદ કર્યું. તપશ્ચર્યા સહન કરતી વખતે તેણે પોતાની ઇન્દ્રિયો પર કાબૂ રાખ્યો. વર્ધમાન મહાવીરને 72 વર્ષની વયે મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો. ઇન્દ્રિયોને કાબૂમાં રાખવાની તેમની હિંમત અને અનુકરણીય કાર્યોથી તેમને મહાવીર નામ મળ્યું અને તેમણે બાકીનું જીવન આધ્યાત્મિક સ્વતંત્રતાના સત્યનો પ્રચાર કરવામાં સમર્પિત કર્યું. તેમના ઉપદેશોએ જીવનના તમામ ક્ષેત્રના લાખો લોકોને આકર્ષ્યા. આમ, તેમના ઉપદેશો અને જૈન ફિલસૂફીની યાદમાં દર વર્ષે મહાવીર જયંતિ ઉજવવામાં આવે છે.
