અમદાવાદ: આજે મરાઠી પત્રકાર દિવસ છે. (Maharashtra journalist day 2023) મરાઠી ભાષામાં પ્રથમ અખબાર 'દર્પણ' આ દિવસે અખબારના પિતા બાલશાસ્ત્રી જાંભેકર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. દર્પણની શરૂઆત બાલશાસ્ત્રી જાંભેકર (Bal Shastri Jambhekar Birth Anniversary) દ્વારા 6 જાન્યુઆરી 1832ના રોજ કરવામાં આવી હતી. તેથી, આજે મરાઠી પત્રકાર દિન (patrakar din 2023) તરીકે ઓળખાય છે.
આ પણ વાંચો: આજે પોષી પૂનમના દિવસે શુભ યોગમાં આ 5 રાશીના લોકોને સારા સમાચાર મળી શકે છે
બાલશાસ્ત્રીનો જન્મઃ 6ઠ્ઠી જાન્યુઆરી 1812ના રોજ કોંકણમાં એક સામાન્ય ઘરમાં જન્મેલા બાલશાસ્ત્રીની ઉંમર માત્ર 34 વર્ષની હતી. પરંતુ તેમના વિચારો, કાર્યની પદ્ધતિઓ અને સમાજમાં જ્ઞાન લાવવામાં તેમની ભૂમિકા. અજ્ઞાન, ગરીબી અને રૂઢ સમાજના અંધકારમાંથી બચવા તેઓ મુંબઈ આવ્યા. બાપુ છત્રેના ઘરે રહીને તેમણે અભ્યાસ શરૂ કર્યો. તેમની અસાધારણ બુદ્ધિમત્તા અને તેજસ્વી સ્મરણશક્તિથી તેમણે તે સમયના જાહેર જીવન પર અદ્ભુત છાપ છોડી હતી.
દર્પણના પત્રનો સમય: 1830 માં, તેઓ હિંદ શાળા પુસ્તક મંડળના સચિવ તરીકે નિયુક્ત થયા અને તેમના માટે એક નવી ક્ષિતિજ ખુલી. તેણે પુસ્તક ડિઝાઇન કરવાનું શરૂ કર્યું. પછી, 20 વર્ષની ઉંમરે, તેમના જન્મદિવસ, 6 જાન્યુઆરી, 1832 ના રોજ, તેમણે દર્પણ પત્ર લખ્યો. સુધારકોની પ્રથમ પેઢીએ પશ્ચિમી શિક્ષણ અને શિક્ષણને ગ્રહણ કર્યું. બંગાળમાં રાજારામ મોહન રોયે સુધારાનો નવો યુગ શરૂ કર્યો, બાલશાસ્ત્રી જાંભેકરે પણ એ જ કામ કર્યું! તેણીએ મહારાષ્ટ્રના સામાજિક જીવનમાં નવીનતાની લહેર ઉભી કરવા માટે કર્યું. પ્રયત્નશીલ અને વૈચારિક ચળવળ શરૂ થઈ. તેઓ સમાજ સુધારણા અને શિક્ષણને પોતાનું જીવન કાર્ય માનતા હતા.
આ પણ વાંચો: ઋષભ પંતને મળવા માટે પહોંચી ઉર્વશી રૈતેલા, જાણો સાચી ઘટના વિશે
દર્પણ, પ્રથમ મરાઠી અખબાર શરૂ થયું: જાંભેકરને 1834માં એલ્ફિન્સ્ટન કોલેજમાં પ્રથમ સમર્પિત લેક્ચરર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. જેમ્સ ઓગસ્ટસ હિકીના અંગ્રેજી સાપ્તાહિક 'બેંગાલ ગેઝેટ' પછી, બાલશાસ્ત્રીએ 50 વર્ષ પછી પ્રથમ મરાઠી અખબાર દર્પણ શરૂ કર્યું. દર્પણ 6 જાન્યુઆરી, 1832 ના રોજ પ્રકાશિત થયું હતું અને બાલશાસ્ત્રી જાંભેકર, જેઓ માત્ર 20 વર્ષના હતા પરંતુ વિદ્વાન હતા, તેમણે સંપાદકનું પદ સંભાળ્યું હતું. જાંભેકરે પ્રાચીન લિપિઓનો અભ્યાસ કર્યો અને કોંકણના શિલાલેખો અને તામ્રપત્રો પર સંશોધન પત્રો લખ્યા. વાચકોને મુદ્રિત સ્વરૂપમાં જ્ઞાનેશ્વરી આપનાર તેઓ પ્રથમ હતા. દર્પણ અખબાર સાડા આઠ વર્ષ ચાલ્યું. પાછળથી જુલાઈ 1840 માં, તેનો છેલ્લો અંક પ્રકાશિત થયો. બાલશાસ્ત્રી જાંભેકરે દર્પણ અખબાર દ્વારા લોકોને જ્ઞાન આપ્યું હતું. જાતિ વ્યવસ્થા, સમાજમાં જાતિ વ્યવસ્થા, જેમ જેમ તેમણે દર્પણ દ્વારા સ્ત્રી ગુલામી, સતી, અસ્પૃશ્યતા, બાળવિવાહ પર લખ્યું તેમ તેમને પ્રથમ સમાજ સુધારક પણ કહેવામાં આવ્યા. બાલશાસ્ત્રીને મરાઠી, સંસ્કૃત, બંગાળી, ગુજરાતી, કન્નડ, તેલુગુ, ફારસી, ફ્રેન્ચ, લેટિન અને ગ્રીક એમ દસ ભાષાઓનું જ્ઞાન હતું.
