નવી દિલ્હી/ગાઝિયાબાદઃ દિલ્હી-NCRની હવા ગૂંગળામણ થઈ રહી છે. પ્રદુષણ જાણે લોકો માટે આફત બની ગયું છે. એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ ડાર્ક રેડ (ghaziabad pollution story)ઝોનમાં હોવાને કારણે પ્રદૂષણની સાથે-સાથે આંખોમાં બળતરાથી લોકોને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ રહી છે. સ્મોગ એટલે કે ધુમ્મસના કારણે લોકોની મુશ્કેલીમાં વધારો થયો છે. કેટલાય દિવસો સુધી સવારે NCRના ઘણા વિસ્તારો ઝાકળની ચાદરમાં લપેટાયેલા જોવા મળે છે. ધુમ્મસના કારણે લોકો મોર્નિંગ વોક પર જવાનું ટાળી રહ્યા છે. હાલમાં એનસીઆર ગેસ ચેમ્બરમાં ફેરવાઈ ગયું છે. એનસીઆરના મોટાભાગના વિસ્તારોનું પ્રદૂષણ સ્તર 400થી ઉપર છે, જ્યારે બાકીના વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણનું સ્તર 300થી ઉપર છે.
ઘરોની અંદર એર પ્યુરિફાયરઃ લોકો પ્રદૂષણથી પોતાને સુરક્ષિત રાખવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. જ્યાં એનસીઆરમાં રહેતા લોકો બિનજરૂરી રીતે ઘરની બહાર નીકળવાનું(how to make your lungs strong by yoga) ટાળી રહ્યા છે, તો બીજી તરફ તેઓ ઘરોની અંદર એર પ્યુરિફાયરનો ઉપયોગ પણ કરી રહ્યા છે. NCRમાં ગૂંગળામણના પ્રદૂષણના આ યુગમાં અમે તમને એવા યોગાસનો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ જે પ્રદૂષણને દૂર કરવામાં ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. યોગ નિષ્ણાત રિચા સૂદ કહે છે કે પ્રદૂષણના આ યુગમાં વ્યક્તિ ભસ્ત્રિકા, કપાલભાતી, બહારી અને અનુલોમ વિલોમ યોગાસનોથી પોતાને સ્વસ્થ રાખી શકે છે.
ભસ્ત્રિકા: ભસ્ત્રિકા એટલે કે ગરમી ઉત્પન્ન કરવી. ભસ્ત્રિકા કરવા માટે પ્રથમ સીધા બેસો. પછી મુદ્રા બનાવો. જે પછી તમે શ્વાસ લો અને બહાર કાઢો. આસન દરમિયાન, શ્વાસ લેવાની અને બહાર કાઢવાની ગતિ પહેલા ધીમી, પછી મધ્યમ અને ઝડપી રાખી શકાય છે. ઝડપી ગતિએ આ આસન કરતી વખતે, જો આપણે આપણા હાથ ઉંચા કરીએ છીએ, તો આપણા ફેફસાંની ક્ષમતા વધુ વધે છે.
અનુલોમ-વિલોમ આસન: અનુલોમ વિલોમ યોગ પ્રેક્ટિસ ફેફસાંમાંથી ઝેર દૂર કરવામાં અને તેને શુદ્ધ કરવામાં મદદરૂપ છે, ફેફસાંમાં સંચિત વધારાનું પ્રવાહી ઘટાડે છે. તે જ સમયે, તે ફેફસાંમાં ઓક્સિજનયુક્ત રક્તના પ્રવાહને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ખૂબ અસરકારક માનવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, આ આસન રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને ફેફસાની ક્ષમતા વધારવામાં મદદરૂપ છે. આ કસરત કરવા માટે, શાંત મુદ્રામાં બેસો. તમારી આંખો બંધ કરો અને જમણા અંગૂઠાને જમણા નસકોરા પર રાખો. હવે ડાબી બાજુથી ઊંડો શ્વાસ લો અને જમણી બાજુથી છોડો. એ જ રીતે નાકની બીજી બાજુથી પણ શ્વાસ લો અને બહાર કાઢો.
કપાલભાતિ : તમારી કરોડરજ્જુને સીધી રાખીને આરામથી બેસો. હાથ ઘૂંટણ પર રાખો. હથેળીઓનું મુખ આકાશ તરફ હોવું જોઈએ. અંદર લાંબો ઊંડો શ્વાસ લો. શ્વાસ બહાર કાઢતી વખતે, તમારા પેટને એવી રીતે દોરો કે તે કરોડરજ્જુને સ્પર્શે. તમે જેટલું કરી શકો તેટલું કરો. હવે પેટના સ્નાયુઓને આરામ આપતી વખતે અને તમારી નાભિ અને પેટને આરામ આપતી વખતે તમારા નાક દ્વારા ઝડપથી શ્વાસ બહાર કાઢો. શરૂઆતમાં, આ પ્રક્રિયાને 10 વખત પુનરાવર્તિત કરો.
બાહ્ય પ્રાણાયામ: બહ્યા પ્રાણાયામ ફેફસાં માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે નિયમિતપણે કરવાથી ઓક્સિજનનું સ્તર વધારવામાં અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. સૌ પ્રથમ સુખાસન અથવા પદ્માસનમાં બેસો. પછી ઊંડો લાંબો શ્વાસ લો. શ્વાસ બહાર કાઢતી વખતે પેટ પર ભાર આપો અને પેટને અંદરની તરફ ખેંચો.
ખૂબ જ ફાયદોઃ વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનની ગાઈડલાઈન મુજબ હાલમાં દિલ્હીમાં PM 2.5 કોન્સન્ટ્રેશન લેવલ લગભગ 25 ગણું વધારે છે. વર્તમાન સમયમાં પ્રાણાયામ, અનુલોમ વિલોમ વિલોમ વગેરે યોગાસનો કરવાથી ખૂબ જ ફાયદો થઈ શકે છે. યોગ વ્યક્તિને પ્રદૂષણના પરિણામોનો સામનો કરવા અને તેની સામે લડવામાં સક્ષમ બનાવી શકે છે. ફેફસાંને મજબૂત બનાવવામાં યોગ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
ડિસ્ક્લેમરઃ આ સમાચાર નિષ્ણાતોના અભિપ્રાય પર આધારિત છે. આને ફક્ત સૂચનો તરીકે લો. આપેલ માહિતી તબીબી સલાહનો વિકલ્પ હોઈ શકે નહીં. તમારું શરીર તમારા જેવું જ અલગ છે. કોઈપણ પ્રકારની સમસ્યા હોય તો ડોક્ટરની સલાહ લો.