નવી દિલ્હીઃ દિલ્હી એનસીઆર સહિત ઉત્તર ભારતમાં મંગળવારે રાત્રે 6.6ની તીવ્રતાનો ભૂકંપનો આંચકો અનુભવાયો હતો. જેના કારણે લોકોમાં ભયનો માહોલ સર્જાયો હતો. જો કે આના કારણે જાન-માલના નુકસાનના કોઈ સમાચાર નથી, પરંતુ લોકો હજુ પણ તેના કારણે ચિંતિત છે. દિલ્હી એનસીઆર ક્ષેત્રની વાત કરીએ તો તે સિસ્મિક ઝોન 4માં આવે છે જે ખૂબ જ ખતરનાક માનવામાં આવે છે. અમે તમને ભૂકંપની સાથે સિસ્મિક ઝોનને કારણે તે દરમિયાન કરવામાં આવનાર બચાવ વિશે જણાવીએ.
ભૂકંપ આવવાની સૌથી વધુ સંભાવના : સિસ્મિક ઝોનનો અર્થ એ છે કે સિસ્મિક ઝોન જ્યાં ભૂકંપ આવવાની સૌથી વધુ સંભાવના હોય છે. ભૂકંપની સંવેદનશીલતા અનુસાર, ભારત 2 થી 5 ઝોનમાં વહેંચાયેલું છે. વિસ્તારની રચના અનુસાર, આ વિસ્તારને ભૂકંપ સંબંધિત ઓછા જોખમીથી જોખમી ઝોનમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે. આમાં, જ્યાં ઝોન 2 સૌથી ઓછા ખતરનાક માનવામાં આવે છે, ત્યાં ઝોન 5 સૌથી ખતરનાક માનવામાં આવે છે.
સિસ્મિક ઝોન 2: આ ઝોનને સૌથી ઓછો ખતરનાક ઝોન માનવામાં આવે છે જ્યાં 4.9 તીવ્રતા સુધીના ભૂકંપ આવી શકે છે. આમાં ગોરખપુર, મુરાદાબાદ, ચંદીગઢ જેવા શહેરો આવે છે.
સિસ્મિક ઝોન 3: તેમાં આવતા ભૂકંપની તીવ્રતા 7 કે તેથી ઓછી છે. ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, આંધ્રપ્રદેશ, તમિલનાડુ, પંજાબ, રાજસ્થાન, બિહાર, ઝારખંડ જેવા રાજ્યો આ ઝોન હેઠળ આવે છે.
સિસ્મિક ઝોન 4: આ ઝોનમાં ભૂકંપની તીવ્રતા 7.9 થી 8 સુધી હોઈ શકે છે, જેના કારણે તેને ખૂબ જોખમી પણ માનવામાં આવે છે. સિક્કિમ, હિમાચલ પ્રદેશ, લદ્દાખ, દિલ્હી-એનસીઆર, યુપી-બિહાર અને પશ્ચિમ બંગાળના ઉત્તરીય વિસ્તારો, ગુજરાતના કેટલાક વિસ્તારો, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રના પશ્ચિમ કિનારાને અડીને આવેલા વિસ્તારો, ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ પ્રદેશના કેટલાક વિસ્તારો.
સિસ્મિક ઝોન 5: તે સૌથી ખતરનાક ઝોન માનવામાં આવે છે. આ હેઠળ ઉત્તર બિહાર, ઉત્તરાખંડના કેટલાક વિસ્તારો, પૂર્વોત્તર ક્ષેત્ર, કચ્છ, હિમાચલ અને કાશ્મીરના કેટલાક ભાગો અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓનો સમાવેશ થાય છે.
ધરતીકંપનું કારણઃ મુખ્યત્વે પૃથ્વી કુલ ચાર સ્તરોની બનેલી છે. તેને આંતરિક કોર, બાહ્ય કોર, આવરણ અને પોપડો કહેવામાં આવે છે. પોપડો અને આવરણ લિથોસ્ફિયર તરીકે ઓળખાય છે. આ 50 કિલોમીટર જાડા સ્તરને કેટલાક વિભાગોમાં વહેંચવામાં આવે છે, જેને ટેક્ટોનિક પ્લેટ્સ કહેવામાં આવે છે. જો કે આ પ્લેટો સતત ફરતી રહે છે, પરંતુ જ્યારે આ પ્લેટ્સ ખૂબ જ ખસે છે, ત્યારે ભૂકંપના આંચકા અનુભવાય છે, જે દરમિયાન એક પ્લેટ બીજી નીચે આવી જાય છે. તેને માપવા માટે રિક્ટર સ્કેલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે ભૂકંપની તીવ્રતા દર્શાવે છે.
Suicide in Udaipur: ત્રણ સંતાનો સાથે પિતાએ કર્યો આપઘાત, પોલીસ તપાસમાં લાગી
ભૂકંપના કિસ્સામાં આ પગલાં લેવા જોઈએ
- જો તમે કોઈ બિલ્ડીંગમાં હાજર હોવ તો તરત જ ત્યાંથી નીકળીને ખુલ્લી જગ્યા પર આવો.
- કોઈપણ બિલ્ડીંગ પાસે ઉભા ન રહો.
- બિલ્ડીંગમાંથી નીચે આવવા અને સીડીઓથી નીચે આવવા માટે લિફ્ટનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
- બારીઓ અને દરવાજા ખુલ્લા રાખો.
- તમામ વિદ્યુત સ્વીચો બંધ કરો.
- જો ઈમારતમાંથી નીચે ઉતરવું શક્ય ન હોય તો ત્યાં ટેબલ, પલંગ કે પોસ્ટની નીચે સંતાઈ જાઓ.
