નવી દિલ્હી: એશિયન રાષ્ટ્ર સીરિયામાં લગભગ બે વર્ષથી રાજદૂતનું પદ ખાલી હતું. નવા રાજદૂતની નિમણૂકની જાહેરાત કરીને ભારતે સંકેત આપ્યો છે કે તે યુદ્ધગ્રસ્ત પશ્ચિમના પુનર્નિર્માણ અને પુનઃવિકાસમાં મોટી ભૂમિકા ભજવવા માટે તૈયાર છે. વિદેશ મંત્રાલયે જાહેરાત કરી કે હાલમાં ઓમાનમાં ભારતીય દૂતાવાસમાં કાઉન્સેલર તરીકે સેવા આપતા ઈર્શાદ અહેમદને સીરિયામાં નવા ભારતીય રાજદૂત તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. હિફઝુર રહેમાન માર્ચ 2019 થી સપ્ટેમ્બર 2021 સુધી આ પદ સંભાળ્યા પછી તેમની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. ત્યારથી આ પોસ્ટ ખાલી પડી હતી.
ભારત-સીરિયા સંબંધોની નવી શરૂઆત: આ મહિનાની શરૂઆતમાં વિદેશ રાજ્ય મંત્રી વી. મુરલીધરનની સીરિયાની મુલાકાત બાદ જ અહેમદની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. આ મુલાકાતને આરબ સ્પ્રિંગ વિદ્રોહ પછી ભારત-સીરિયા સંબંધોની નવી શરૂઆત તરીકે જોવામાં આવી હતી. તે મુલાકાત દરમિયાન બંને પક્ષોએ વિકાસ ભાગીદારી સહાય, શિક્ષણ અને ક્ષમતા નિર્માણ સહિત દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવાના માર્ગો પર ચર્ચા કરી હતી.
પશ્ચિમ એશિયામાં નવી આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા: ઇરાક અને જોર્ડનમાં ભૂતપૂર્વ ભારતીય રાજદૂત આર.કે. દયાકરે આ અંગે ઈટીવી ભારત સાથે વાત કરી હતી. આર. દયાકરે વિદેશ મંત્રાલયના પશ્ચિમ એશિયા ડેસ્કમાં પણ કામ કર્યું છે. આર. દયાકરે કહ્યું કે ઈરાન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચેનો તાલમેલ એ બીજી નિશાની છે. તેમણે કહ્યું કે અફઘાનિસ્તાન અને ઈરાકમાંથી અમેરિકા જેવી બાહ્ય સેનાઓ હટી ગયા બાદ પશ્ચિમ એશિયામાં એક નવી આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા ઊભી થઈ રહી છે. બહુધ્રુવીય વિશ્વ પરંપરાગત આધિપત્ય શક્તિઓને બદલી રહ્યું છે.
ભારત ભજવી શકે છે મહત્વની ભૂમિકા: દયાકરે કહ્યું કે ભારત સીરિયાને તાજેતરના વર્ષોમાં જે ઘાવ મળ્યા છે તેને મટાડી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે સીરિયા બહુ-વંશીય ધર્મનિરપેક્ષ દેશ છે. તેમનો અભિગમ બિનસાંપ્રદાયિક છે. તે દેશના પુનઃનિર્માણ અને પુનઃવિકાસમાં ભારત મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે. આ વર્ષે મે મહિનામાં આરબ લીગમાં સીરિયાના પુનઃ પ્રવેશ બાદ નવી દિલ્હીએ દમાસ્કસ સાથે નવેસરથી જોડાણ કર્યું છે. આરબ સ્પ્રિંગ બળવાને પગલે નવેમ્બર 2011માં સીરિયાને આરબ લીગમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, ભારતે હંમેશા સીરિયા સાથે સૌહાર્દપૂર્ણ સંબંધો જાળવી રાખ્યા છે.
ગૃહ યુદ્ધનો ઉકેલ શાંતિ પહેલ દ્વારા: નવી દિલ્હીએ વલણ અપનાવ્યું હતું કે સીરિયામાં ગૃહ યુદ્ધનો ઉકેલ બાહ્ય હસ્તક્ષેપ દ્વારા નહીં પણ શાંતિ પહેલ દ્વારા થવો જોઈએ. સીરિયાએ પણ કાશ્મીર પર ભારતના વલણને સમર્થન આપ્યું છે. આ સિવાય આ વર્ષે સીરિયામાં આવેલા ભીષણ ભૂકંપ બાદ ભારતે ઓપરેશન દોસ્ત હેઠળ ટનબંધ રાહત સામગ્રી મોકલી હતી. જો કે ગૃહયુદ્ધના કારણે ભારતની મદદથી મહત્વના ડેમનું નિર્માણ અટકી ગયું હતું. $430 મિલિયન 400 મેગાવોટ તિશરીન થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ એક્સ્ટેંશન પ્રોજેક્ટના ભાગ ધિરાણ (52 ટકા) માટે $240 મિલિયન લાઇન ઓફ ક્રેડિટ (LoC) સીરિયા સુધી લંબાવવામાં આવી હતી.
સીરિયન વિદ્યાર્થીઓ માટે શિષ્યવૃત્તિ: આ મહિને સીરિયાની તેમની મુલાકાત દરમિયાન મુરલીધરને સીરિયન વિદ્યાર્થીઓને ભારતમાં અભ્યાસ કરવા માટે 300 નવી શિષ્યવૃત્તિની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે કેન્સર વિરોધી દવાઓનો એક કન્સાઇનમેન્ટ ટૂંક સમયમાં સીરિયાને સપ્લાય કરવામાં આવશે. દયાકરે કહ્યું કે 'નવા રાજદૂતની નિમણૂક સીરિયાના પુનઃવિકાસ અને પુનઃનિર્માણમાં વધુ ભૂમિકા ભજવવાની ભારતની ઇચ્છા દર્શાવે છે. અરબી ભાષામાં સારી રીતે જાણકાર વ્યક્તિને સીરિયામાં રાજદૂત તરીકે પોસ્ટ કરવામાં આવી છે તે હકીકત પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
