બિહાર: મોક્ષની નગરી ગયામાં પિતૃ પક્ષના 14માં દિવસે, ફાલ્ગુ નદીમાં સ્નાન કર્યા પછી દૂધ ચઢાવવાનો નિયમ છે. પિતૃ દીપાવલી અહીં 14માં દિવસે સાંજે ઉજવવામાં આવે છે. આમાં, પૂર્વજો માટે દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે અને આતશબાજી કરવામાં આવે છે.
14માં દિવસે પિંડ દાનનું મહત્વ: એવું કહેવાય છે કે, વર્ષાઋતુના અંતે અશ્વિન કૃષ્ણ પક્ષ ત્રયોદશીના દિવસે યમરાજ પોતાનું સંસાર ખાલી કરીને બધાને માનવ જગતમાં મોકલે છે. ભુખથી દુ:ખી થઈને માનવ જગતમાં આવેલા ભૂત અને પૂર્વજો પોતાના પાપોનું રટણ કરતી વખતે તેમના પુત્રો અને પૌત્રો પાસેથી મધવાળી ખીર ખાવાની ઈચ્છા રાખે છે. તેથી તેમના નિયમિત બ્રાહ્મણોને ખીર ખવડાવીને તૃપ્ત થવું જોઈએ.
દીપદાનનું મહત્વ: ત્રયોદશીની સાંજે પૂર્વજો નદી અને મંદિરમાં દીવા પ્રગટાવીને દિવાળી ઉજવે છે. શ્રાદ્ધ દેશોમાં શ્રદ્ધાપૂર્વક દીવાઓનું દાન કરવાથી લાભ થાય છે. દીપ એ પ્રકાશ છે અને પ્રકાશ એ સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે. તેથી શ્રાદ્ધમાં દીવો દાન કરવાથી વ્યક્તિ જ્ઞાની બને છે.
આ રીતે કરો કર્મકાંડ: રોજ સવારે કર્મકાંડ કર્યા પછી ફાલ્ગુ નદીમાં સ્નાન કરીને નદીમાં દૂધ અર્પણ કરવું જોઈએ. તર્પણ પછી વિષ્ણુપદ મંદિરમાં સ્થિત ભગવાન ગદાધરને પંચામૃતથી સ્નાન કરાવવું જોઈએ. વિષ્ણુપદની પૂજા કરવી. ત્યારબાદ સાંજે દીવો દાન કરવો જોઈએ.
પિંડ દાન શુદ્ધ રહીને કરવું જોઈએ: પિંડ દાન કરતી વખતે બ્રહ્મચારી રહેવું જોઈએ. આ સમય દરમિયાન એક જ ભોજન લેવું જોઈએ. વ્યક્તિએ જમીન પર સૂવું જોઈએ અને સાચું બોલવું જોઈએ. તે જ સમયે, વ્યક્તિએ શુદ્ધ રહેવું જોઈએ. આટલું કામ કરવાથી જ ગયા તીર્થનું ફળ મળશે. જેના ઘરમાં કૂતરા રાખવામાં આવે છે, તેમનું પાણી પણ પૂર્વજો લેતા નથી. નિયમોનું પાલન કરીને પિંડ દાન કરવાથી પિતૃઓ શિવલોકની પ્રાપ્તિ કરે છે.
ભૂલથી પણ ન કરો આ કામ: પિતૃ પક્ષ દરમિયાન માંસ, માછલી, લસણ, ડુંગળી, મસૂરની દાળને ઘરના રસોડામાં ભૂલીને પણ ન બનાવો. આમ કરવાથી પિતૃદેવ ગુસ્સે થાય છે અને પિતૃ દોષ લાગે છે. આ સાથે જે લોકો આ સમય દરમિયાન પિતૃઓને તર્પણ કરે છે તેમણે શરીરમાં સાબુ અને તેલનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન નવા વસ્ત્રો, જમીન, મકાન સહિત તમામ પ્રકારના શુભ કાર્ય પર પ્રતિબંધ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન કોઈપણ શુભ કાર્ય કરવાનું ટાળો.
